Tại sao dòng phim kinh dị thu hút khán giả thế giới?

Với quan điểm của Jamie Lee-Hill, một số người đặt câu hỏi phản hồi: "Tại sao lại dùng cách nói đó?", ông trả lời: "Bởi vì nó thật sự là một câu chuyện gay cấn thông minh với nhiều ý nghĩa biểu tượng trong phim".

Phải chăng là phân biệt với kinh dị bình dân?

Có phải Lee-Hill có ý nói rằng những bộ phim kinh dị chuẩn mực không phải là những câu chuyện gay cấn thông minh và rằng chúng không có ý nghĩa biểu tượng gì hết? Nếu quả thật là vậy, ông đang khiến mình sẽ bị một đám đông những fan hâm mộ phim kinh dị thù hận và trông giống như những xác chết biết đi truy đuổi.

Tuy nhiên, không chỉ có mình ông phân biệt rạch ròi giữa “kinh dị” và cái được gọi là “kinh dị cấp cao”.  John Krasinski - đồng tác giả kịch bản và là đạo diễn của phim “A Quiet Place” (Một nơi yên tĩnh), phát biểu trong một cuộc phỏng vấn về tác phẩm kinh dị nổi đình nổi đám của ông rằng, bản thân nó không được truyền cảm hứng từ những phim kinh dị bình thường mà từ “những phim kinh dị cao cấp ấn tượng này” - tức là ông ấy ngụ ý rằng dòng phim mới này đã giành được những sự khen ngợi từ giới phê bình nhiều hơn so với các phim về quái vật bình thường.

Một số ví dụ điển hình là phim về tình mẹ khiến khán giả phải nát óc “The Babadook” (Sách Ma - 2014) của đạo diễn Jennifer Kent, phim rùng rợn về thời thuộc địa “The Witch” (Phù thủy - 2015) của Robert Eggers, phim Mỹ “It Follows” (Cuộc đi săn của quỷ - 2015) đơn giản một cách tài tình của David Robert Mitchell, phim Pháp về việc ăn thịt người “Raw” (Thịt người - 2016) của đạo diễn Julia DuCournau, và phim lên án nạn phân biệt chủng tộc được đề cử giải Oscar “Get Out” (Hãy cuốn xéo - 2017) của đạo diễn Jordan Peele.

Phim “The Saw and Hostel” ra mắt công chúng từ giữa thập niên 2000 giới thiệu một kiểu phim rùng rợn mới

Một phim nữa cũng nằm trong danh sách này là phim “Hereditary” (Di truyền) do tài tử Toni Colette thủ vai chính vừa được công chiếu trong tháng 6/2018, được nhiều khán giả hâm mộ.

Đầy tư duy và nhiều tính thử nghiệm hơn những phim kinh dị bình thường, những bộ phim này đã khiến cho những phóng viên gọi chúng là không chỉ “kinh dị cao cấp” mà còn là “hậu kinh dị”, “kinh dị thông minh” hay “gần với kinh dị”. Tuy nhiên, những người ghiền phim kinh dị không hài lòng với tác phẩm mà họ cho là làm bẽ mặt theo kiểu bề trên và thu gọn lại của thể loại phim mà họ tôn sùng.

Anne Billson - tiểu thuyết gia và là nhà phê bình, đã tóm gọn cảm giác của họ trong một dòng tweet như sau: "Bất cứ khi nào một phim kinh dị nổi đình nổi đám…, thì ắt hẳn sẽ có một bài báo gọi nó là kinh dị 'thông minh', 'cao cấp' hay 'nghệ thuật'. Họ ghét phim kinh dị đến mức họ phải đóng khung những phim kinh dị ăn khách thành một thứ gì khác".

Trong một dòng tweet khác, April Wolfe - nhà văn và là nhà làm phim, đi xa hơn: "Sẽ trở nên đáng sợ nếu người ta không chấm dứt sử dụng cụm từ 'kinh dị cao cấp'! Nó chỉ là kinh dị mà thôi. Không có vấn đề gì khi nói đó là phim kinh dị!”... Tôi không nói “phim cao cấp để phân biệt giữa những phim tôi thích và những phim tôi không thích".

Lợi nhuận cực khủng

Có lẽ họ nói đúng: Những phim kinh dị cao cấp chỉ đơn thuần là phim kinh dị nhưng được công chúng đón nhận nồng nhiệt, và không nên gán danh xưng “kinh dị cao cấp” cho bất kỳ bộ phim nào không lấy bối cảnh trong thang máy hay trên một đỉnh núi.

“A Quit Place” là một trong những phim “bom tấn” trong năm 2018 đạt doanh thu 324 triệu USD trên toàn thế giới

Nhưng nếu chúng ta tra cứu nhanh trên mạng, sẽ cho thấy danh từ này không được tạo ra để phản ứng trước những phim đại loại như “The Babadook” và “The Witch”. “Kinh dị cao cấp” xuất hiện trên một bảng thông tin vào năm 2010; và vào năm 2012, có ai đó đã mô tả cách gọi này là “một cách diễn đạt mới được trao đổi qua lại bởi những nhà điều hành ở Hollywood". Điều mà nó muốn nói là thái độ nước đôi lâu nay vẫn tồn tại trong ngành làm phim đối với phim kinh dị - thể loại mà nó không thể sống cùng nhưng cũng không thể thiếu được.

"Không có công thức rõ ràng về việc kiếm ra tiền trong ngành làm phim" -Simon Rumley, đạo diễn của các phim “The Living and the Dead” (Đang sống và chết), “Red White and Blue” (Trắng đỏ và xanh), và “Fashionista” (Người mẫu), nói -  "Nhưng có một điều chắc chắn: phim kinh dị vẫn có khả năng là phim có lợi nhuận nhiều nhất trong ngành công nghiệp khi bạn cân đo giữa số tiền đầu tư (không nhiều lắm) so với số tiền thu lại được (đôi khi rất nhiều). Không cần thiết phải có diễn viên hạng A. Một chiến dịch đi sâu vào quần chúng ở một cộng đồng nhiệt tình và có tiếng nói mạnh có thể thúc đẩy sự hiện diện trên mạng của phim. Tại sao phải bỏ ra 150 triệu USD nếu anh chỉ cần bỏ ra có 3 triệu?".

Do đó, phim kinh dị là một trong những cách an toàn nhất cho những nhà đầu tư tài chính thu lợi đối với số tiền mình bỏ ra. Nhưng vốn đầu tư rẻ mạt như vậy, cũng chính là lý do tại sao chúng được nhìn nhận như là lựa chọn thay thế rẻ tiền và có chút gì đó làm bẽ mặt cho những loại phim chính thống.

Và hình ảnh gây phản cảm của thể loại phim này không hề được cải thiện vào giữa những năm 2000 khi loạt phim kinh dị được nhiều người biết đến nhất, “Saw and Hostel” (Quỷ cuồng sát và lò mổ), lại rùng rợn một cách đáng tự hào đến vậy.

Phim “A quit place” cũng nhận được nhiều bình phẩm rất sôi nổi

Đúng, chúng đem về rất nhiều tiền - một khoản tiền khổng lồ 975 triệu USD trong loạt phim này, nhưng chúng cũng khiến mọi người buồn nôn. Chúng ta có thể hiểu tại sao thể loại phim này không có sức hút đối với một nhà sản xuất có không gian giành cho giải Oscar hay Bafta trong tủ vàng những thành tựu của họ.

* *

Nhưng cho dù bạn có thuộc về phe nào đi nữa, thì việc có quá nhiều phim kinh dị chất lượng cao được sản xuất không thể là điều gì tồi tệ. Và về lâu dài, thì có khả năng cái mác “kinh dị cao cấp” sẽ chìm vào quên lãng, và những tác phẩm được tôn vinh như “Get Out” và “A Quiet Place” sẽ có vị trí xứng đáng bên cạnh những phim như “Microwave Massacre” (Thảm sát bằng sóng vi ba) và “Friday 13th” (Thứ Sáu ngày 13) trong tất cả các danh bạ phim về kinh dị.

Nhà phê bình Snelson cho biết: "Tuy nhiên, từ trước đến nay, Hollywood vẫn luôn dùng những cách gọi như là 'phim rùng rợn', 'phim kinh hoàng', 'phim bí ẩn', 'phim tâm lý'… đủ các cách gọi để phân biệt những tác phẩm danh giá của họ với hàm ý không mấy hãnh diện về phim kinh dị”.

Còn với thị trường? Ông Snelson khẳng định rằng dòng phim kinh dị dù là “cao cấp” hay “thấp cấp”, bao giờ cũng là hấp lực kéo khán giả đến rạp hoặc châu đầu vào màn truyền hình tại nhà.

                                                                                                                                                                                                                      Thủy Tiên

                                                                                                                                                                                               (Lược dịch từ BBC News)

Nên đọc

Trần Bảo Sơn có duyên với phim kinh dị

Tiếng thét kinh hoàng của Nhung Kate trong phim kinh dị “Cô hầu gái”

Nhung Kate lên ngôi “nữ hoàng phim kinh dị” trong “CÔ HẦU GÁI”

“Nổi da gà” với phim kinh dị mùa Halloween