Quy hoạch trên tuyến đường Lê Văn Lương - Tố Hữu: Hơn 2km ‘nhồi’ 40 dự án cao ốc

Chánh Thanh tra Bộ Xây dựng Nguyễn Ngọc Tuấn vừa ký ban hành Kết luận số 39 thanh tra Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP Hà Nội (QHKT); Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội; loạt các chủ đầu tư dự án có liên quan trong công tác quy hoạch xây dựng, điều chỉnh quy hoạch và quản lý xây dựng khu vực hai bên tuyến đường Lê Văn Lương, Tố Hữu, Nguyễn Thanh Bình, khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính.

Theo đó, ghi nhận hàng loạt sai sót, vi phạm về quy hoạch, xây dựng tại tuyến đường Lê Văn Lương - Tố Hữu.

Đối với hai bên tuyến đường Lê Văn Lương, Tố Hữu, Nguyễn Thanh Bình, khu đô thị mới Trung Hòa - Nhân Chính, UBND thành phố Hà Nội đã lập, thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/5.000, 1/2.000, 1/500 từ những năm 1999; các quy hoạch phân khu đô thị từ năm 2013-2015 làm cơ sở để lập thẩm định phê duyệt quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị, quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc, quản lý đầu tư xây dựng, cấp giấy phép xây dựng.

Quy hoạch chi tiết phê duyệt lần đầu đã cơ bản nghiên cứu tính toán sự đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Tuy nhiên, khi thực hiện triển khai quy hoạch lại theo đề xuất chủ đầu tư, đã nhiều lần điều chỉnh đồ án hoặc điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án thiết kế rồi tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án.

Cụ thể, có 19 dự án, công trình không xác định chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng, vi phạm xây dựng tầng hầm công trình làm cơ sở cấp phép xây dựng và đầu tư xây dựng. Điều này là vi phạm Luật Xây dựng.

Có 10 dự án, công trình ghi số tầng không đúng, 21 dự án có tầng hầm vượt quá chỉ giới xây dựng nhưng không được UBND thành phố Hà Nội cho phép là "vượt thẩm quyền, vi phạm Nghị định 39".

Ngoài ra, còn có 32 dự án công trình có nội dung vi phạm quy chuẩn xây dựng Việt Nam (QCXDVN) ban hành theo Quyết định 682, gồm: 01 dự án về mật độ; 31 dự án công trình về cây xanh (Tiểu học Lý Thái Tổ, 14 dự án hai bên đường Lê Văn Lương, 15 dự án hai bên đường Tố Hữu).

Vi phạm nghiêm trọng quy hoạch

Thanh tra Bộ Xây dựng cũng nêu rõ việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án đã vi phạm khi chỉ tiêu quy hoạch tại đồ án phê duyệt sau không phù hợp đồ án đã phê duyệt trước, đồ án có tỷ lệ nhỏ hơn không phù hợp với đồ án tỷ lệ lớn hơn mà không thuyết minh về sự sai khác, không tính toán sự đáp ứng về kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Trong đó, quy hoạch chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 có 8 dự án có chỉ tiêu quy hoạch không phù hợp quy hoạch phân khu được phê duyệt năm 2015. Quy hoạch chi tiết hai bên đường Tố Hữu phê duyệt năm 2016 có 5 dự án có chỉ tiêu quy hoạch không phù hợp với quy hoạch phân khu được phê duyệt năm 2015.

Các đồ án cập nhật không đúng, không đầy đủ chỉ tiêu quy hoạch của các đồ án, tổng mặt bằng, phương án kiến trúc đã được phê duyệt, chấp thuận trước đó. Một số ô quy hoạch không có chỉ tiêu dẫn đến số liệu hiện trạng không đầy đủ, không đủ cơ sở để nghiên cứu tính toán chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cho từng ô, khu và toàn đồ án.

Thậm chí, số liệu dân số hiện trạng không ghi cụ thể nguồn cung cấp, năm cung cấp, dự báo dân số không có thuyết minh, không tính toán đầy đủ theo quy định. Do vậy, chưa có đủ cơ sở để dự báo dân số, tính toán chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. 

Điều này theo Thanh tra Bộ Xây dựng là vi phạm nghiêm trọng Luật quy hoạch đô thị 2009.

“Tại quy hoạch chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương, Tố Hữu phê duyệt năm 2016 chỉ cập nhật, ghép cơ học các tổng mặt bằng, phương án kiến trúc đã được chấp thuận, dự báo dân số không thuyết minh, không tính toán đầy đủ dẫn đến chưa có đủ cơ sở cho việc nghiên cứu tính toán hạ tầng kỹ thuật, xã hội”- kết luận thanh tra nêu. 

Không tuân thủ quyết định của Thủ tướng

Theo Thanh tra Bộ Xây dựng, năm 1998, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 tại Quyết định số 108. Năm 2011, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội tại Quyết định số 1259.

Quy hoạch chi tiết phê duyệt lần đầu đã cơ bản nghiên cứu tính toán sự đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Song khi thực hiện triển khai lại theo đề xuất chủ đầu tư, đã nhiều lần điều chỉnh đồ án hoặc điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc rồi tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án gây quá tải về hạ tầng, xã hội

Kết luận thanh tra đã chỉ ra rằng, quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 không tuân thủ quy định tại Điều 3 Quyết định số 130 ngày 23/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ. 

“Sau khi di dời, các cơ quan đã không ưu tiên xây dựng các công trình công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe, hạ tầng xã hội, kỹ thuật đô thị mà đầu tư xây dựng công trình hỗn hợp như 2 dự án tại ô đất 1.1-CQ, ô đất 1.2-CQ, ô đất 7.2-CQ” – kết luận nêu.

Cùng với đó có nhiều nội dung về chỉ tiêu hạ tầng xã hội, cây xanh vi phạm quy chuẩn xây dựng. 

Theo thanh tra, quy hoạch chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 có một số chỉ tiêu quy hoạch không đúng với quy chuẩn không thuyết minh, tính toán như không đảm bảo nội dung về bố trí vườn hoa, sân chơi trong các nhóm nhà bán kính phục vụ không lớn hơn 300m; không bố trí trạm y tế, sân luyện tập, chợ, trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học; đất công trình giáo dục không đạt 2,7m2/người; diện tích trường mầm non thì thiếu 12.174m2, diện tích đất cây xanh công cộng đơn vị ở thiếu 34.828m2.

Trong số 13 dự án nhà chung cư được thanh tra có 12 dự án không bố trí cây xanh, một dự án thiếu diện tích cây xanh, chỉ đạt 10%.

Ngoài ra cũng có một số chỉ tiêu quy hoạch không đúng với quy chuẩn mà không thuyết minh, tính toán. Như việc không bố trí trạm y tế, trường trung học cơ sở, sân luyện tập, chợ, đất công trình giáo dục không đạt 2,7m2/người, diện tích trường mầm non thiếu 20.190m2; đất trường tiểu học thiếu 15.904m2; đất trường trung học phổ thông thiếu 5.535m2. 

Không bố trí hoặc bố trí cây xanh không đạt 20%. Đáng chú ý, có tới 5 dự án thiếu rất nhiều, không đạt 20% (chỉ 2,36-7,4%); có một dự án còn không quy định diện tích cây xanh, có 12 dự án không bố trí diện tích cây xanh.

Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu đô thị mới Trung Hòa – Nhân Chính do Vinaconex làm chủ đầu tư phê duyệt năm 1998, điều chỉnh năm 2001, Thanh tra chỉ rõ: Chỉ tiêu cây xanh 0,85m2/người đã thiếu so với quy chuẩn xây dựng mà còn nhiều lần điều chỉnh giảm xuống chỉ còn 0,64m2/người. 

Chạy theo đề xuất của chủ đầu tư, điều chỉnh từ 5 tầng lên 30 tầng

Về điều chỉnh đồ án quy hoạch xây dựng đô thị, lập, điều chỉnh bản vẽ tổng mặt bằng, phương án kiến trúc, kết luận chỉ rõ UBND TP Hà Nội Sở QHKT điều chỉnh quy hoạch sai quy định của pháp luật.

Theo Thanh tra Bộ Xây dựng, quy hoạch chi tiết phê duyệt lần đầu đã cơ bản nghiên cứu tính toán sự đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Song khi thực hiện triển khai quy hoạch lại theo đề xuất chủ đầu tư, đã nhiều lần điều chỉnh đồ án hoặc điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc rồi tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án theo xu hướng: Chuyển đổi công năng thành nhà ở, tăng thêm tầng cao, tăng thêm diện tích sàn có dự án điều chỉnh 5 lần, nhiều dự án chuyển chức năng từ văn phòng, từ công cộng thành hỗn hợp văn phòng, dịch vụ thương mại và căn hộ chung cư để bán, có dự án điều chỉnh tăng từ 5 tầng thành 30 tầng.

"Việc điều chỉnh sai quy định dẫn đến tình trạng tăng dân số, chỉ tiêu quy hoạch không đảm bảo Quy chuẩn xây dựng Việt Nam (QCXDVN) đối với từng dự án, từng ô quy hoạch, từng khu quy hoạch và đô thị, thiếu đất giáo dục, trường học, thiếu diện tích cây xanh, các công trình phục vụ không đảm bảo bán kính phục vụ", Thanh tra Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

UBND TP Hà Nội đã điều chỉnh sai quy định khi điều chỉnh không thuộc các trường hợp được điều chỉnh, điều chỉnh không tính toán sự đáp ứng của hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thiếu thủ tục theo quy định về điều chỉnh, điều chỉnh có nội dung vi phạm QCXDVN tại 14/56 đồ án, dự án, công trình được kiểm tra. 

Trong đó, điều chỉnh 4 đồ án quy hoạch chi tiết, 16 lần điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết, 22 lần điều chỉnh bằng các văn bản chấp thuận. 

Theo kết luận thanh tra, Sở QHKT sau khi chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc lại tiếp tục chấp thuận điều chỉnh sai thẩm quyền, điều chỉnh quy hoạch không thuộc các trường hợp được điều chỉnh, điều chỉnh không tính toán sự đáp ứng của hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại 16 dự án, công trình. 

Sở này cũng chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kiến trúc sai quy định tại 19 dự án, công trình không xác định chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng, vi phạm xây dựng tầng hầm công trình làm cơ sở cấp phép xây dựng và đầu tư xây dựng. Điều này là vi phạm Luật Xây dựng.

Tại 10 dự án, công trình ghi số tầng không đúng, 21 dự án có tầng hầm vượt quá chỉ giới xây dựng nhưng không được UBND TP Hà Nội cho phép là "vượt thẩm quyền, vi phạm Nghị định 39".

Ngoài ra, tại 32 dự án công trình có nội dung vi phạm QCXDVN ban hành theo Quyết định 682, gồm: 1 dự án về mật độ; 31 dự án công trình về cây xanh (Tiểu học Lý Thái Tổ, 14 dự án hai bên đường Lê Văn Lương, 15 dự án hai bên đường Tố Hữu).

Nhan nhản dự án sai phép, không phép 

Theo Thanh tra Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng đã cấp GPXD có một số nội dung sai quy định. Trong đó có 12 GPXD không có nội dung màu sắc công trình, chỉ giới xây dựng, mật độ xây dựng, cấp cốt xây dựng công trình không có cơ sở, có 3 GPXD cấp không phù hợp với quy hoạch chi tiết được duyệt, tổng mặt bằng, phương án thiết kế được chấp thuận, có 9 GPXD cấp phần hầm vượt chỉ giới xây dựng, có 2 GPXD ghi số tầng không đúng…

Về quản lý xây dựng theo quy hoạch xây dựng được duyệt, tổng mặt bằng, phương án kiến trúc được chấp thuận và GPXD, tại 31 dự án, công trình, chủ đầu tư thi công sai quy hoạch được duyệt, sai tổng mặt bằng, phương án thiết kế được chấp thuận, không có GPXD, sai GPXD, sai thiết kế được duyệt.

Theo cơ quan thanh tra, việc thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng dự án không đảm bảo đồng bộ về hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ công cộng, không đúng tiến độ, vi phạm Luật Quy hoạch đô thị 2009, dẫn đến không đảm bảo về môi trường, kiến trúc cảnh quan và đời sống cư dân đô thị. Diện tích cây xanh, các công trình hạ tầng xã hội theo quy hoạch đã thiếu so với quy chuẩn tại đồ án quy hoạch xây dựng, tổng mặt bằng, phương án kiến trúc mà trên thực tế còn chưa được quan tâm đầu tư xây dựng.