Pakistan: Tòa án ra trát bắt giữ cựu Thủ tướng Nawaz Sharif

 Một trong các luật sư của ông Sharif cho biết phiên xét xử sẽ diễn ra vào ngày 3/11. Ông Sharif hiện đang ở London (Anh) để chăm sóc vợ là Kalsum đang phải điều trị bệnh ung thư. Các cáo buộc tham nhũng xuất hiện kể từ khi vụ "Hồ sơ Panama" bị phanh phui. Các tài liệu bị rò rỉ từ công ty luật Mossack Fonseca - có trụ sở tại Panama cho thấy con gái và 2 con trai của ông Sharif sở hữu nhiều công ty bình phong được đăng ký ở quần đảo British Virgin - Vương quốc Anh và dùng tên các công ty này để mua bất động sản đắt tiền ở London. 

Ông Sharif đã bị Tòa án Tối cao Pakistan phế truất chức thủ tướng từ tháng 7. Mới đây nhất, ngày 19/10, một tòa án chống tham nhũng của Pakistan đã chính thức buộc tội ông Sharif và con gái Maryam cùng chồng cô này là Muhammad Safdar với cáo buộc liên quan tới việc sở hữu nhiều công ty bình phong được đăng ký ở quần đảo British Virgin.

Thủ tướng Nawaz Sharif rời khỏi phiên tòa xét xử cáo buộc tham nhũng ở Lahore ngày 4/10 (Ảnh: AFP)

Ông Sharif vẫn nhất quyết nói không làm gì sai trái

Toà Tối cao Pakistan ra phán quyết bãi miễn Thủ tướng Sharif vì các cáo buộc tham nhũng. Sau phán quyết chấn động này, ông Sharif phải từ chức. Sau phán quyết hồi tháng 7/2017,  lực lượng cảnh sát và quân đội toàn thủ đô Islamabad được đặt trong tình trạng báo động khẩn. Ngày 1/8, các cuộc biểu tình ủng hộ và chống đối ông Sharif đã diễn ra tại Islamabad, và cảnh sát được quyền hành động nếu xung đột xảy ra.

Vào tối 28/7, quyết định của tòa được đưa ra sau một cuộc điều tra về tài sản của gia đình ông liên quan đến Hồ sơ Panama 2015, trong đó tên tuổi con cái ông Sharif dính líu tơi các công ty ở nước ngoài.  Phán quyết được cả năm thẩm phán đồng thuận đưa ra. Tình hình an ninh ở thủ đô được gia tăng với hàng chục ngàn binh lính và cảnh sát được điều động. Toà án nêu tên con gái, con rể và hai con trai ông Sharif trong phán quyết về điều tra tham nhũng.

Một trong số các thẩm phán tòa Tối cao, Ejaz Afzal Khan, nói ông Sharif không còn "đủ tư cách là một thành viên trung thực của Quốc hội", theo hãng thông tấn Reuters. Bộ trưởng Nội vụ Pakistan Chaudhry Nisar Ali Khan, trước đó đã tư vấn ông Sharif hãy chấp nhận phán quyết ra hôm thứ Sáu.

Tòa Tối cao Pakistan vừa khuyến nghị vụ án tội tham nhũng với ông Nawaz Sharif (Ảnh: Getty)

Tòa cũng đề nghị một số trường hợp chống tham nhũng với một vài cá nhân, trong đó có ông Sharif, con gái ông là Maryam và chồng của cô là Safdar, Bộ trưởng Tài chính Ishaq Dar và một số người khác.

Mian Muhammad Nawaz Sharif sinh ngày 25/12/1949 ở Lahore, Punjab, Pakistan là một nhà chính trị Pakistan. Nawaz thuộc dòng dõi một gia đình kinh doanh có uy tín. Vợ ông là cháu gái của nhà đô vật nổi tiếng thế giới người Kashmir Gama Vĩ đại. Ông đã hai lần được bầu làm Thủ tướng trong hai nhiệm kỳ liên tục. Nhiệm kỳ đầu tiên của ông từ ngày 1/11/1990 đến 18/7/1993, và nhiệm kỳ thứ hai của ông từ ngày 17/2/1997 đến 12/10/1999.

Đảng của ông là Liên đoàn Hồi giáo Pakistan N (Nhóm Nawaz). Ông nổi tiếng thế giới vì đã ra lệnh thực hiện các cuộc thử nghiệm hạt nhân năm 1998 để đáp trả lại các cuộc thử nghiệm hạt nhân của Ấn Độ, và nhiệm kỳ sau phải chấm dứt đột ngột do cuộc đảo chính của Tướng Pervez Musharraf.

Trong cuộc bầu cử năm 2013, Liên đoàn Hồi giáo của Sharif thành lập chính phủ liên minh. Kết quả là Sharif được bầu làm Thủ tướng của Quốc hội. Trên mặt trận an ninh, vào năm 2015, quân đội đã phát động cuộc tấn công nhằm loại bỏ các nhóm cực đoan ở tây bắc Pakistan và một cuộc tấn công quân sự khác vào năm 2017.

Nhiệm kỳ thứ ba của Sharif cũng được củng cố bởi chủ nghĩa trung tâm xã hội hơn là chủ nghĩa bảo thủ xã hội đã hướng dẫn các nhiệm kỳ trước của ông. Nhiệm kỳ thứ ba của Sharif đã mang lại sự ổn định kinh tế vĩ mô với sự giúp đỡ của các khoản vay đáng kể từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), và các khoản đầu tư trị giá nhiều tỷ USD với Trung Quốc. Tuy nhiên, ông đã phải đối mặt với những lời chỉ trích về việc tăng nợ chủ quyền lên 35%. Gia đình của Sharif đã bị xét xử dưới các hồ sơ Panama.

Sharif nộp đơn từ chức sau phán quyết của Tòa Tối cao

Vào ngày 28/7/2017, Sharif đã bị Tòa án Tối cao Pakistan phế truất khỏi chức vụ trong vòng 10 năm. Sharif nộp đơn từ chức sau quyết định này.

Có thể thấy lực lượng an ninh đông đảo bên ngoài Tòa án Tối cao Pakistan trước khi phán quyết được đưa ra (Ảnh: Getty)

Lần đầu ông trở thành Thủ tướng là vào ngày 1/11/1990, trên nền tảng một chính phủ bảo thủ và một sự kết thúc với tham nhũng. Nhiệm kỳ này của ông đã bị gián đọan ngày 18/4/1993, khi Tổng thống Ghulam Ishaq Khan đã sử dụng quyền dự trữ theo quy định của Tu chính án 8 để giải tán Quốc hội và bổ nhiệm Mir Balakh Sher Mazari làm Thủ tướng lâm thời. Chưa đến 6 tuần sau, Tòa án tối cao bãi bỏ quyết định của Tổng thống, tái lập Quốc hội và đưa Sharif trở lại quyền lực ngày 26/5/1993. Sharif từ chức cùng với Tổng thống Ghulam Ishaq Khan ngày 18/7/1993, sau khi có hiềm khích với Tổng thống, người đã cáo buộc ông tham nhũng. Moin Qureshi đã trở thành Thủ tướng lâm thời và ngay sau đó đã được kế nhiệm bởi bà Benazir Bhutto, người được bầu vào chức này ngày 19/10/1993.

Sharif đã được đưa trở lại chức vụ này vào tháng 2/1997 với đa số phiếu bầu đến nỗi Đảng Nhân dân Pakistan của Bhutto phải lập tức chất vấn. Những cáo buộc tham nhũng đã theo đuổi ông Sharif kể từ những năm 1980. Ông Sharif, người đang nắm chức vụ Thủ tướng lần thứ ba chỉ còn một năm nữa thì hết nhiệm kỳ và sẽ là người đầu tiên trụ được trọn một nhiệm kỳ Thủ tướng. Ông từng là Thủ tướng từ tháng 11/1990 - 7/1993 và từ tháng 2/1997 cho tới khi ông bị lật đổ trong vụ đảo chính đẫm máu tháng 10/1999. Không một Thủ tướng dân sự nào của Pakistan hoàn tất một nhiệm kỳ năm năm.

Và nhiều phần trong những tiết lộ từ Hồ sơ Panama là chủ đề của cuộc điều tra liên bang hồi giữa những năm 1990.

Hồ sơ Panama tiết lộ điều gì?

Con gái ông là Maryam Nawaz Sharif và chồng của cô là Safdar có dính líu đến Hồ sơ Panama (Ảnh: Reuters)

Những tiết lộ hồi tháng 4/2016 cho thấy ba người con của ông Sharif sở hữu các công ty và tài sản ở nước ngoài mà không có trong tuyên bố tài sản của ông là chủ gia đình. Các công ty này được sử dụng để chuyển ngân quỹ mua các tài sản nước ngoài, trong đó có một số căn hộ dọc phố Park Lane ở khu vực quý tộc Mayfair đắt giá bậc nhất ở London.

Những ám chỉ rằng các công ty này nhằm để che giấu, hoặc rửa tiền kiếm được không minh bạch, hoặc để trốn thuế, đã khiến người ta đặt câu hỏi về mức độ tin cậy đối với ông Sharif. Truyền thông địa phương cho thấy những đám đông tụ tập bên ngoài tòa ở Islamabad reo hò khi nghe phán quyết hôm thứ Sáu.

Phán quyết được đưa ra trong bối cảnh an ninh tại thủ đô được tăng cường với 3.000 cảnh sát có vũ trang và thành viên của lực lượng bán vũ trang Pakistan được triển khai ở gần và xung quanh Tòa án Tối cao.

Phán quyết là cao trào của vụ việc đã khuấy động những tranh luận trên truyền thông và mạng xã hội suốt hàng tháng trời, với cả những chỉ trích lẫn ủng hộ đối với Thủ tướng. Sự chia rẽ này chủ yếu là theo đường lối cùa đảng, nhưng nhiều người cũng bày tỏ quan ngại về văn hóa chính trị tại Pakistan. Theo các nhà phân tích, tình hình Pakistan sau việc Thủ tướng Sharif từ chức sẽ còn căng thẳng hơn.

                                                                                                                                                          Lê Miên Tường

Nên đọc

Pakistan: Taliban tấn công cảnh sát, 25 người chết, 20 bị thương

Pakistan: Vụ cháy xe bồn kinh hoàng làm 148 người chết

IS tiếp tục đánh bom tại Pakistan và Iraq, hàng chục người chết

Pakistan: IS giết chết 2 người Trung Quốc bị bắt cóc tháng trước