Làng đá cổ hơn 400 năm tuổi với những ngôi nhà như ‘pháo đài’ ở tỉnh biên giới Việt Nam, chỉ có vỏn vẹn 14 hộ dân sinh sống

Khuổi Ky là một ngôi làng độc đáo thuộc quần thể du lịch thác Bản Giốc, thuộc ở xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, cách trung tâm TP Cao Bằng khoảng 100 km. Các ngôi nhà ở đây là nhà sàn và được xây dựng hoàn toàn bằng đá. Ngôi làng hiện chỉ có vỏn vẹn 14 hộ dân thuộc dân tộc Tày đang sinh sống.

Làng Khuổi Ky được đặt tên theo con suối trong mát ngay lối vào bản. Những ngôi nhà sàn đá ở Khuổi Ky được xây dựng từ khoảng năm 1594 đến 1677, trong thời kỳ nhà Mạc chiếm đất Cao Bằng để xây dựng quách để phòng thủ. Những ngôi nhà sàn bằng đá này được xây dựng như những "pháo đài" để bảo vệ khu vực và người dân.

Nhà ở đây có kiến trúc lợp ngói âm dương với ba gian chính. Mỗi gian được chia thành các không gian riêng biệt bằng các khung ván gỗ, tạo thuận lợi cho sinh hoạt hàng ngày. Móng nhà được chế tác từ đá hộc và chân tảng kê cột cũng được xây dựng từ đá gia công lại.

Nhà sàn đối với người Tày ở Trùng Khánh không chỉ là nơi sinh sống mà còn là một miền thiêng, nơi lưu giữ những đặc trưng văn hóa trong cả đời sống và tinh thần qua các thế hệ.

Trong tâm trí của người Tày, đá được coi là một loại thần linh bảo vệ, che chắn cho dân làng. Đá là nguyên liệu chủ yếu được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày của cộng đồng dân tộc ở đây, không chỉ trong xây dựng nhà cửa mà còn trong việc làm hàng rào, xây đập nước, cối xay, bếp lò và nhiều công trình khác.

Để xây dựng một ngôi nhà sàn như những công trình tại làng đá Khuổi Ky, người dân thời kỳ đó đã mất từ 2 đến 3 năm. Đá được sử dụng có nhiều kích cỡ khác nhau, được xếp chồng và kết dính bằng hỗn hợp đá vôi và cát. Bức tường nhà có độ dày lên đến hơn 30cm, cực kỳ chắc chắn và kiên cố. Chiều cao của mỗi ngôi nhà sàn dao động từ 7m đến 8m.

Những ngôi nhà sàn cổ ở đây vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ từ thời nhà Mạc, tạo nên một bức tranh cổ kính bình yên cho ngôi làng biên giới này.

Ngoài khám phá những nét độc đáo của ngôi làng đá cổ nay, du khách đến Khuổi Ky còn có cơ hội thưởng thức làn điệu điệu then, tiếng đàn tính truyền thống của đồng bào Tày bản địa.

Hiện một số hộ dân tại làng đá Khuổi Ky đã mở homestay để phục vụ du khách. Các ngôi nhà này được trang bị đầy đủ hệ thống điện, nước và internet, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách sử dụng làm điểm dừng chân trước khi bắt đầu hành trình khám phá thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao.. chỉ cách Khuổi Ky khoảng 3km.