Làm nghệ thuật thời hiện đại

Sự “biến hóa” của sân khấu

Suốt gần một thập kỷ qua, không chỉ có sân khấu cải lương, kịch phải đóng cửa mà ngay cả sân khấu ca nhạc cũng rơi vào tình trạng tương tự. Sở dĩ như thế là vì sự xuất hiện ồ ạt của “cơn bão” gameshow truyền hình. Với đa dạng các thể loại đề tài, kịch bản đa dạng, nghệ sĩ nổi tiếng... khán giả chỉ cần ngồi ở nhà và có thể thưởng thức tất cả mà không tốn công đi lại lẫn tiền bạc. Chính vì thế, sân khấu trở nên thưa thớt, ít suất diễn và nhiều nơi phải đóng cửa. TP.HCM hiện nay chỉ còn vài sân khấu nổi bật như Idecaf, Thế giới trẻ, Phú Nhuận, Sài Gòn... nhưng chỉ đông khách vào các dịp lễ, Tết hoặc khi công diễn những vở kịch nổi tiếng.

Còn sân khấu ca nhạc, phải nói là đáng buồn hơn cả. Hiện nay, có hàng loạt ca sĩ nổi tiếng nhưng sân khấu ca nhạc thì gần như biến mất hoàn toàn. Các sân khấu từng rất nhộn nhịp là Trống Đồng, Lan Anh, 126... đồng loạt rơi vào trạng thái im ắng. Khán giả muốn xem ca sĩ hát chỉ có thể tìm đến các phòng trà nhưng giá vé thường khá cao nên loại hình này cũng kén khán giả. Bên cạnh đó, các chương trình ca nhạc lớn hay còn được gọi là các đại nhạc hội, thường được tổ chức tại các sân vận động mục đích dùng để quảng bá cho các nhãn hàng nhiều hơn là một chương trình ca nhạc thuần túy. Các sân khấu ca nhạc được quay hình để phát trên nhiều đài truyền hình chủ yếu được đầu tư ít, sân khấu không sáng tạo và ca sĩ chủ yếu nhép theo tiếng hát thu sẵn.

Điểm nổi bật duy nhất, có thể nhắc đến chương trình V-HeartBeat được diễn ra hằng tháng tại nhà hát Hòa Bình. Tại đây, ca sĩ phải hát live và dàn dựng công phu các tiết mục trình diễn. Tuy nhiên, đây lại là chương trình chủ yếu dành cho khán giả hâm mộ các nhóm nhạc Hàn Quốc. Mỗi tháng, sẽ có một nhóm nhạc hoặc một vài ca sĩ Hàn Quốc tham gia biểu diễn. Do đó, vào mỗi tháng khi diễn ra V-HeartBeat thì sẽ không khó để nhìn thấy cảnh tượng khán giả trẻ xếp hàng dài trước cửa nhà hát Hòa Bình từ 14h cho đến 18h để chờ đến lượt được soát vé vào tham gia chương trình.

Chính bởi những lẽ đó, sân khấu phải tự “biến hóa” để thay đổi và thích nghi với thời cuộc. Từ đó, nhiều quán cà phê đã được đầu tư để trở thành những sân khấu nhỏ và nổi bật lên loại hình cà phê kịch, cà phê ca nhạc. Đối với cà phê kịch, chủ yếu là do các bạn trẻ có đam mê diễn xuất đang học tại các trường sân khấu hoặc đã từng tham gia các cuộc thi truyền hình tụ họp lại để thành lập những nhóm kịch nhỏ diễn tại các quán cà phê. Cũng tương tự như vậy đối với các nhóm cà phê ca nhạc, thường là một số bạn trẻ có đam mê ca hát và khi hát ở các quán cà phê, những ca sĩ này thường chọn biểu diễn theo phong cách aucoustic mộc mạc, gần gũi.

Bằng chính những sự tự “biến hóa”, các bạn trẻ đã làm nghệ thuật theo cách riêng của mình và thổi hồn vào cho sân khấu sự mới mẻ, hợp thời và làm cho khán giả có mong muốn tìm đến sân khấu để tận mắt trải nghiệm không gian nghệ thuật. Chính những hình thức giải trí mới mẻ này đã tạo nên một hơi thở mới cho nghệ thuật và đáp ứng được nhu cầu giải trí của khán giả hiện đại.

Chương trình "Ăn cùng Hồng Vân" của NSND Hồng Vân.

Nghệ sĩ trở thành YouTuber

Không dừng lại ở đó, cơn bão YouTuber cũng gây ảnh hưởng rất lớn đến thị trường giải trí. Tuy đã là một trang mạng xã hội xuất hiện từ lâu nhưng hiện nay thì mọi người đều tranh nhau trở thành YouTuber bất kể người đó là nghệ sĩ hay làm bất cứ ngành nghề nào khác. Các nghệ sĩ hiện nay, đa phần mỗi người đều có một kênh YouTube riêng để quảng bá các sản phẩm của mình. Không cần phải trải qua nhiều khâu kiểm duyệt gắt gao như truyền hình hay điện ảnh, sản phẩm lại dễ dàng tiếp cận với công chúng nên từ đó nhiều nghệ sĩ đã đầu tư vào kênh YouTube riêng của mình. Bên cạnh các sản phẩm nghệ thuật, những câu chuyện về những vấn đề khác cũng được khai thác một cách triệt để với mục đích thu hút sự quan tâm của khán giả.

Kịch cà phê là một biến thể của sân khấu kịch.

Cụ thể hơn, như kênh của NSND Hồng Vân, bên cạnh các tác phẩm nghệ thuật, còn có những đoạn clip hậu trường vui nhộn hay những chia sẻ về cuộc sống ở các khía cạnh khác như du lịch, con cái, bạn bè. Vừa qua, nghệ sĩ Hồng Vân còn làm thêm một chuyên đề về ẩm thực mang tên “Ăn cùng Hồng Vân” để chia sẻ về những món ăn đang được các bạn trẻ vô cùng quan tâm và yêu thích. Hay như trước đó, nghệ sĩ Việt Hương cũng đã có chuỗi chương trình mang tên “Những món ăn ngon Việt Nam” để giới thiệu rất nhiều món ăn trên mọi miền đất nước đến với khán giả.

Nhiều diễn viên cũng chọn YouTube làm cách phát triển bản thân. Nổi bật trong số đó là Huỳnh Lập, Nam Thư, BB Trần, Võ Đăng Khoa... tất cả đều tạo ra thương hiệu riêng từ những bộ phim ngắn đầy độc đáo, ấn tượng.

Đối với các ca sĩ, họ lại có một cách riêng khác để phát triển kênh của mình. Bên cạnh những MV ca nhạc chính thức, họ chọn hình thức hát cover, chỉ với một clip quay dựng khá đơn giản là đã có một sản phẩm mới gửi đến khán giả. Thông qua hình thức này, đã có rất nhiều hiện tượng trẻ nổi lên với những clip cover hàng triệu lượt xem. Vừa có được khán giả, vừa kiếm được tiền từ quảng cáo, giấc mơ ca hát chinh phục khán giả gần như dễ dàng hơn phần nào đối với ca sĩ trẻ.

Như vậy, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, những người làm nghệ thuật cũng đã có cách riêng để không lạc hậu trước thời cuộc. Họ đã tự làm mới sân khấu và chính bản thân mình để được khán giả nhớ đến. Tuy nhiên, với sự phát triển một cách ồ ạt của mạng xã hội, chắc chắn rằng trong tương lai gần, sân khấu phải một lần nữa tự “biến hóa” thích ứng với nhịp sống mới để không bị quên lãng. Còn sẽ biến đổi như thế nào thì vẫn là câu hỏi lớn dành cho những người làm nghệ thuật trả lời trong tương lai.

Ban nhạc aucoustic của những ca sĩ trẻ.

Đức Tiến

Nên đọc

NSND Đặng Thái Sơn lần đầu tham gia Liên hoan nghệ thuật Giai điệu mùa Thu 2019

Khi người trẻ tìm về văn hóa - nghệ thuật truyền thống

Nguyễn Thành Trung vừa làm nghệ thuật vừa làm từ thiện

Nhà văn, nhà báo trải lòng về tuyên truyền văn hóa nghệ thuật trên báo chí