Kinh tế Việt Nam phát triển quá nhiều mũi nhọn

(NTD) – Phát triển kinh tế quá nhiều mũi nhọn thì cũng giống như quả mít, không có chỗ nào thực sự là mũi nhọn – Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nhận định về nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã từng nêu ra rằng cách làm kế hoạch hàng năm như lâu nay khiến một công trình phải mất 5 năm, thậm chí 7 đến 10 năm nhưng lại bố trí vốn hàng năm. Năm nay có vốn nhưng chưa biết năm sau được bố trí thêm bao nhiêu? Vấn đề quan hệ giữa vốn Trung ương, vốn địa phương như thế nào? Đây là những vấn đề rất lớn làm cho các địa phương cũng không chủ động được. Vì vậy lần này sẽ bố trí kế hoạch trung hạn, nghĩa là thay đổi từ cách làm manh mún hàng năm sang kế hoạch đầu tư trung hạn 5 năm. Trên nền tảng đó, các ngành, địa phương sẽ lựa chọn ra những nội dung cần đầu tư để đạt được những mục tiêu đã xây dựng trong kế hoạch 5 năm.

Bà Phạm Chi Lan trong một buổi phân tích về đầu tư công được MyLink tổ chức

Mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 - 2020 là tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát đi đôi với đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, bảo đảm cho nền kinh tế phát triển bền vững. Phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; nâng cao đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của nhân dân; tăng cường công tác bảo vệ tài nguyên môi trường và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; giữ vững độc lập chủ quyền quốc gia, bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; củng cố và mở rộng các quan hệ đối ngoại, đẩy mạnh hội nhập và hợp tác quốc tế, nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên trường quốc tế. Theo đó, phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân tăng 6,5% - 7%/năm, đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống khoảng 1,5%/năm.

Trong báo cáo phân tích thực trạng sử dụng vốn nhà nước của Chính phủ đã chỉ rõ, xét về mặt tổng thể, hiệu quả đầu tư của toàn bộ nền kinh tế Việt Nam trong những năm qua vẫn thấp, có chiều hướng đi xuống. Trên cơ sở số liệu của Niên giám thống kê 2005 (giá so sánh 1994), chỉ số ICOR của kinh tế Việt Nam giai đoạn 1996 – 2000 là 6,18; giai đoạn 2001 – 2005 là 7,04; đến năm 2010 chỉ số này là 6,18 (các nước trong khu vực chỉ số này dao động trong khoảng từ trên 2 đến dưới 4).

Còn không ít dự án đầu tư có hiệu quả thấp hoặc không có hiệu quả, không đáp ứng đượ yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, cá biệt có những dự án, nội dung đầu tư trùng lắp, chồng chéo, hoặc gây cản trở, hoặc làm mất hiệu quả của các dự án đã được đầu tư trước đó.

Trong khi đó, việc xử lý chưa kịp thời, nghiêm minh; việc quy trách nhiệm cho các đối tượng có liên quan trong quá trình đầu tư dự án không rõ ràng, cụ thể, không đủ sức răn đe nên chưa có tác động tích cực trong việc hạn chế và đẩy lùi tình trạng lãng phí, tham ô, thất thoát trong đầu tư xây dựng. Vì vậy, đã làm xói mòn lòng tin của người dân vào các cơ quan bảo vệ pháp luật trong lĩnh vực quản lý đầu tư công.

về làm thế nào để nâng cao hiệu quả đầu tư công, bà Phạm Chi Lan cho biết: “ Chống dàn trải phải đi từ kế hoạch và kỷ luật đầu tư công thật nghiêm. Đầu tư công hiện nay của chúng ta được thực hiện trên diện rất rộng theo quy hoạch và kế hoạch, còn ham phát triển nhiều lĩnh vực khác nhau và trong các lĩnh vực đó nhà nước tham gia rất nhiều, như vậy không thể chống được dàn trải.”

“Hiện nay cơ chế phân công, phân cấp trao quyền cho các địa phương được cấp phép dự án, nhiều đơn vị tham gia dự án, nên trong cùng một dự án đơn vị nào cũng muốn lợi ích của mình được đảm bảo và cao hơn so với các đơn vị khác. Trong kỳ họp quốc hội trước, nhiều đại biểu đồng ý chống dàn trải nhưng đại biểu của địa phương nào cũng muốn dự án ở địa phương mình được thực hiện hoặc được phát triển thêm”, bà nhấn mạnh.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cũng cho biết thêm: “Hiện nay có tới 75% các dự án được được thực hiện theo hình thức chỉ định thầu mà không phải là đấu thầu, thử hỏi còn đâu hiệu quả đầu tư công. Vì vậy, cần thu hẹp khu vực đầu tư công, tập trung vào sự chọn lựa nghiêm túc, tránh nể nang vì nể lẫn nhau giữa các ngành các địa phương làm kỷ luật không được thực hiện nghiêm.”

Tin tức mới nhất về kinh doanh độc giả có thể đọc tại đây.

Cao Phong

Nên đọc