Hoa ngày hiến chương

Nhìn lại mỗi lần có bài báo hay video clip cảnh học sinh đánh nhau bị tung lên mạng, lập tức không ít những lời chỉ trích được tuôn ra từ những người ở tuổi làm cha làm mẹ. Trong số đó luôn nhắc đến hai từ “giáo dục”. Và tiếp theo là hàng loạt những bình phẩm “nở nồi” liên quan đến sự nghiệp “trăm năm trồng người”. Nào là “giáo dục bây giờ thế này thế nọ”, “vai trò nhà trường để đâu”, “các ông các bà ngành giáo dục làm cái gì mà để học sinh như thế này”… Có lẽ từ “giáo dục” đã ăn sâu vào suy nghĩ của người Việt rằng, đó là công việc của thầy cô, của hiệu trưởng, hiệu phó. Còn “dạy dỗ” mới là của cha mẹ. Nên mỗi khi có chuyện “con hư”, người ta lại đổ vấy cho những người làm sư phạm.

Ừ thì cứ cho là “dạy dỗ” thuộc về gia đình đi. Thế thì những người làm cha mẹ của những học sinh cá biệt đó có thực sự “dạy dỗ” con không? Đành rằng chuyện học sinh đánh nhau trong trường thì nhà trường phải có trách nhiệm. Nhưng “phải có” không có nghĩa là “phải chịu” trách nhiệm. Bởi nguyên nhân khiến tính cách con trẻ có hành động côn đồ trong trường đều xuất phát từ gia đình. Thầy cô cho kiến thức, còn gia đình cho nhân cách. Một ngày 5 tiếng ngồi ghế nhà trường với những kiến thức mới. 19 tiếng còn lại của các em là Ipad, vi tính với game bạo lực trong căn phòng riêng của một quý tử. Làm sao không cá biệt được khi bản tính gia trưởng của nhiều ông bố gieo vào đầu con trai mình, khiến các em tưởng mình có quyền hơn con gái. Cái quan niệm “trọng nam khinh nữ” vẫn còn tiềm ẩn trong gia đình, khiến các cậu con sớm trở thành “quý tử”. Xem các clip về cảnh học sinh nam đánh hội đồng các bạn ngay trong lớp, thì có lẽ không ai nhịn được những câu “thứ cha mẹ không biết dạy con”. Không ít những ông bố, bà mẹ luôn vênh vang bằng những câu đầy tính anh hai trước mặt con, rằng “ba nói thầy hiệu trưởng một tiếng là xong”, “mẹ nhờ trên sở là được ngay”… những câu nói đầy quyền lực của một người địa vị trong xã hội. Thế thì các em không tự hào sao được khi bố mẹ là những “siêu anh hùng”. Trước mặt thiên hạ, thì các cha mẹ xoa đầu dạy: “không được đánh bạn nghe con”. Còn khi về nhà thì: “ở đời chẳng sợ bố con thằng nào nghe con”. Cho nên những em đó chẳng sợ ai, thậm chí xem thầy cô là đối thủ, còn các em là “anh hùng lương sơn bạc”.

Vậy gia đình đã đồng hành cùng nhà trường chưa? Hay mỗi lần có bạo lực học đường, cha mẹ lại lôi thầy cô ra xỉa xói. Những người làm sư phạm đau lòng lắm chứ, mỗi một phụ huynh đến mắng vốn là một ngày vắt óc suy nghĩ. Chuyện các ông các bà dạy con không đến nơi lại đổ hết lên đầu những người yêu trẻ. Họ có thể làm gì đây? phạt? bắt học sinh úp mặt vào tường? Những điều đó chỉ khiến con trẻ trở thành những kẻ bất mãn cực đoan và tìm đến những nhóm bạn đồng cảnh ngộ để chơi. Chính vì vậy, Bác Hồ có nói “vì lợi ích trăm năm trồng người”, nhằm nhắc đến vai trò của nhà giáo là giáo dục con người có kiến thức và đạo đức từ khi là học sinh, là một quá trình lâu dài, kiên trì và bền bỉ.

Chuyện nào ra chuyện đó, thầy cô làm sai thì thầy cô sửa. Nhưng gia đình làm sai thì không thể bắt thầy cô phải hứng chịu. Không thể có chuyện “cha nào con nấy” rồi đổ vấy lên đầu thầy cô. Ngày hiến chương, phụ huynh lại cho các em tiền mua hoa thật đẹp, kèm thêm chút quà mọn gọi là tri ân thầy cô. Những người làm sư phạm vẫn tươi cười đón nhận, vì họ xứng đáng được hưởng hạnh phúc đó. Tuy nhiên, họ sẽ có hạnh phúc thực sự nếu những bó hoa tươi thắm ấy được trao từ sự chân thành, và hiểu biết của gia đình cùng các con em mình. Còn nếu chỉ đến bằng suy nghĩ “muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy”, thì dù bó hoa có đắt đến mấy cũng sẽ tàn sớm trong một ngày mà thôi.

Xuân Nghĩa