Hỗ trợ nhân rộng mô hình áp dụng công cụ 5S tại Bắc Giang

Áp dụng tại địa phương

5S là mô hình cải tiến môi trường làm việc và quản lý kỹ thuật bắt nguồn từ Nhật Bản vào những năm 1980. Quy trình bao gồm: Sàng lọc (phân loại, bỏ đi những thứ không cần thiết); sắp xếp (bố trí vật dụng dễ tìm, dễ lấy); sạch sẽ (giữ gìn nơi làm việc, thiết bị luôn sạch sẽ); săn sóc (duy trì 3S sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ mọi lúc mọi nơi); sẵn sàng (rèn luyện, tạo thói quen nền nếp, tác phong trong thực hiện 5S). 

Năm 1993, 5S lần đầu tiên được áp dụng tại Việt Nam nhằm hướng đến mục tiêu duy trì hiệu quả việc quản lý chất lượng, tăng lợi nhuận và cải thiện an toàn vệ sinh lao động. Nhận thấy hiệu quả rõ rệt của mô hình này, nhiều DN trong tỉnh đã triển khai đến người lao động.

Công cụ 5S giúp tạo môi trường làm việc, học tập khoa học, sạch sẽ, an toàn, chuyên nghiệp; nâng cao ý thức trách nhiệm, tính kỷ luật; giảm thiểu lãng phí; thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm; nâng cao năng suất lao động, chất lượng khám chữa bệnh và hiệu quả công tác giáo dục.

Những năm gần đây, công cụ 5S được áp dụng tại nhiều DN, bệnh viện, cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Bắc Giang và đem lại hiệu quả rõ nét. Nhiều DN áp dụng công cụ 5S bài bản như: Công ty TNHH GU Vina, Công ty TNHH Vật tư ngành nước Phú Thịnh (Khu công nghiệp Đình Trám); Công ty TNHH Nichirin Việt Nam, Công ty Crystal Martin Việt Nam (Khu công nghiệp Quang Châu); Công ty TNHH Điện tử Quảng Đông Vũ Hào, Công ty cổ phần Dịch vụ và Thương mại Thống Nhất (Lạng Giang)...

Thành lập từ năm 2014, với các dây chuyền hiện đại, chuyên sản xuất linh kiện điện thoại, Công ty TNHH GU Vina (KCN Đình Trám) luôn quan tâm cải thiện môi trường làm việc. Bà Nguyễn Thị Thuý, Phó Giám đốc Công ty cho biết, năm 2016, DN bắt đầu áp dụng mô hình 5S, đến nay đã mang lại hiệu quả rõ nét. 

Một số bệnh viện áp dụng công cụ này là: Bệnh viện Sản-Nhi Bắc Giang, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Trung tâm Y tế huyện Tân Yên… Cùng đó, trong năm 2022 và 2023, 22 cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh cũng áp dụng điểm công cụ 5S (2 trường THPT, 10 trường THCS và 10 trường tiểu học).

Sau khi các đơn vị áp dụng công cụ, kết quả cho thấy, công cụ này giúp tạo môi trường làm việc, học tập khoa học, sạch sẽ, an toàn, chuyên nghiệp; nâng cao ý thức trách nhiệm, tính kỷ luật; giảm thiểu lãng phí; thúc đẩy tinh thần làm việc nhóm; nâng cao năng suất lao động, chất lượng khám chữa bệnh và hiệu quả công tác giáo dục.

Việc áp dụng công cụ 5S đem lại nhiều lợi ích, vì thế, nhiều đơn vị, tổ chức đã quan tâm nhân rộng không chỉ ở trong nội bộ mà còn hỗ trợ các đơn vị khác thực hiện. Đơn cử như Công ty Crystal Martin Việt Nam hỗ trợ Trường THCS Hồng Thái (thị xã Việt Yên) triển khai dự án “5S trường học”. Giữa năm 2023, Công ty đã khảo sát hiện trạng tại cơ sở giáo dục này và nhận thấy nhà trường có một số nội dung đã được thực hành 5S nhưng chưa bài bản, thống nhất. Nhằm giúp việc áp dụng 5S hiệu quả, Công ty đã hỗ trợ nhà trường thành lập Ban Chỉ đạo 5S; đào tạo nhận thức cho toàn bộ giáo viên, học sinh; hướng dẫn sàng lọc, loại bỏ những vật dụng không cần thiết để xây dựng môi trường học tập sạch đẹp; giúp nhà trường xây dựng bảng tiêu chuẩn kiểm tra 5S và thực hiện đánh giá sau một thời gian triển khai dự án.

Ngoài ra, DN còn hỗ trợ chỉnh trang nhà để xe, xây dựng góc học tập ngoại ngữ cho học sinh nhà trường. Ông Thân Thế Hải, Hiệu trưởng Trường THCS Hồng Thái cho hay, nhờ cơ quan chuyên môn cùng DN hỗ trợ, nhà trường đã tổ chức lễ phát động triển khai mô hình 5S và duy trì tương đối tốt đến nay. Từ khi áp dụng công cụ này một cách bài bản, các khu vực của nhà trường như nhà hiệu bộ, phòng học, thư viện, phòng thực hành, sân trường, nhà để xe, nhà vệ sinh… đều sạch sẽ, gọn gàng, an toàn. Đặc biệt, học sinh có ý thức trách nhiệm, tự giác trong việc giữ gìn vệ sinh chung, tạo môi trường học tập tích cực.

Ngoài DN, bệnh viện, cơ sở giáo dục, năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cũng quan tâm nhân rộng mô hình áp dụng công cụ 5S tại 10 UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh. UBND phường Dĩnh Kế (TP Bắc Giang) là một trong số 10 đơn vị đang được hỗ trợ triển khai nội dung này. Địa phương vừa được Sở KH&CN, đơn vị tư vấn trang bị nhiều băng rôn, khẩu hiệu, bảng tin, sơ đồ phân công nhiệm vụ thực hiện 5S theo khu vực, văn phòng phẩm, dụng cụ vệ sinh để phục vụ thực hành 5S.

Trong tháng 9/2024, cán bộ, công chức, người lao động tại UBND phường sẽ được tập huấn, hướng dẫn sàng lọc, sắp xếp tài liệu, vật dụng bảo đảm sạch đẹp, thân thiện, khoa học. Bà Nguyễn Thị Hồng Vinh, Chủ tịch UBND phường Dĩnh Kế cho biết: "Đảng ủy, UBND phường đã xây dựng mục tiêu và chính sách thực hiện 5S. Theo đó cam kết tạo cảnh quan sạch đẹp, xây dựng môi trường làm việc khoa học, thuận tiện, sáng tạo, an toàn cho người lao động; tránh lãng phí, góp phần xây dựng chính quyền thân thiện".

Cần sự vào cuộc tích cực của doanh nghiệp và chính quyền

Việc nhân rộng mô hình áp dụng công cụ 5S đã có song còn chậm, số lượng chưa nhiều. Các đơn vị chủ yếu tiếp cận và thực hiện “Sàng lọc-Sắp xếp-Sạch sẽ”, hai tiêu chí còn lại chưa được thực hiện thống nhất, thường xuyên. Nguyên nhân do người đứng đầu một số đơn vị chưa vào cuộc tích cực; cơ sở vật chất xuống cấp, thiếu trang bị, đồ dùng, dụng cụ. Ngoài ra, việc thay đổi cán bộ phụ trách cũng ảnh hưởng phần nào tới việc triển khai áp dụng 5S.

Áp dụng công cụ 5S đòi hỏi điều kiện về cơ sở vật chất, nhân lực, thời gian và quan trọng nhất là sự vào cuộc tích cực của các cơ quan, đơn vị tham gia mô hình này. Cùng đó là sự đồng hành, tư vấn, hỗ trợ của cơ quan nhà nước. Thời gian qua, Bắc Giang đã triển khai hiệu quả Nghị quyết số 43/2022/NQ-HĐND ngày 9/12/2022 của HĐND tỉnh về ban hành quy định hỗ trợ áp dụng tiêu chuẩn, công cụ, mô hình, phương pháp quản lý tiên tiến, đạt giải thưởng chất lượng, có sản phẩm, hàng hóa công bố tiêu chuẩn cơ sở, công bố hợp chuẩn và áp dụng truy xuất nguồn gốc trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023-2030.

Theo đó, từ năm 2023 đến nay, 27 DN, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ tổng kinh phí 635 triệu đồng từ ngân sách Nhà nước. Mức hỗ trợ thấp nhất là 5 triệu đồng, cao nhất gần 88 triệu đồng/đơn vị. Qua đó nhằm động viên, khích lệ các DN, hợp tác xã thi đua áp dụng 5S, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tháng 8/2024, Sở KH&CN phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng bộ tài liệu đào tạo “Thực hành tốt 5S trong trường học” để giúp đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh các nhà trường áp dụng dễ dàng, thuận tiện, đồng bộ. Đối với các UBND cấp xã, cơ quan chuyên môn và đơn vị tư vấn tiếp tục đồng hành, hướng dẫn cán bộ, công chức xây dựng môi trường làm việc sạch đẹp, khoa học, chuyên nghiệp, chất lượng và hiệu quả.

Để mô hình 5S phát huy hiệu quả ổn định và lâu dài, Ông Triệu Ngọc Trung, Phó Giám đốc Sở KH&CN cho rằng vai trò quan trọng nhất xuất phát từ lãnh đạo DN. Bởi thực tế, nhiều đơn vị triển khai 5S song thiếu sự cam kết của ban giám đốc nên việc áp dụng chỉ mang tính hình thức. Các DN cần kiên trì xây dựng cho mình văn hóa 5S để bước thay đổi từ nhận thức đến hành động, cải thiện môi trường làm việc an toàn, tiết kiệm chi phí, phát huy tối đa năng suất lao động. Ngoài đẩy mạnh tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của 5S, các chính sách hỗ trợ của tỉnh, Sở sẽ tổ chức các khoá đào tạo, tập huấn về hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến cho DN, hợp tác xã. Đặc biệt, xây dựng phương án triển khai một số mô hình điểm tại các DN trên cơ sở đánh giá hiệu quả thực tế từ các đơn vị đã áp dụng. Qua đó góp phần thực hiện có hiệu quả Kế hoạch nâng cao năng suất, chất lượng trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2025.