Doanh nghiệp nhỏ và vừa đối mặt với nguy cơ phá sản

Ngày 15/3/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức hội nghị: "Các giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh".

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Hồng, Thống đốc NHNN khẳng định, doanh nghiệp nhỏ và vừa là bộ phận trong thành phần kinh tế tư nhân, có vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế, được Đảng và nhà nước quan tâm ưu tiên phát triển.

Mong muốn được hạ điều kiện vay

Phát biểu tại hội nghị, ông Hoàng Minh Nhật, Giám đốc CTCP Hoàng Minh Nhật xuất khẩu gạo, doanh nghiệp có doanh số 1 năm khoảng 1.000 tỷ đồng nhận định, NHNN đã có chủ trương rất rõ ràng, các DNNVV không thể thiếu vốn trong sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt ở đây là ngân hàng cũng là một doanh nghiệp, do đó khi đầu tư cho một doanh nghiệp vay thì phần khả năng thu hồi vốn và quản lý tốt được nguồn vốn cho doanh nghiệp vay thì 2 cái này chưa gặp được nhau.

Do đó, cái cần ở đây là làm sao để tháo gỡ được điểm thắt này vì các ngân hàng đã có chuẩn cho doanh nghiệp vay. Đạt chuẩn thì ngân hàng cho vay còn các doanh nghiệp dưới chuẩn hoặc tài chính chưa đạt thì khó tiếp cận vốn. Trong khi đó, ngành hàng lúa gạo nông sản, các sản phẩm nông sản Đồng bằng sông Cửu Long thì có tính chất thời vụ. Do đó, khi doanh nghiệp có nhu cầu thời vụ thì lại gặp khó khăn.

“Tôi nêu lên cái này để NHNN xem làm sao để tháo gỡ điểm thắt này, làm sao để DNNVV kinh doanh ngành nghề này tìm được điểm chung với ngân hàng để tháo gỡ khó khăn”, ông Nhật nói.

Còn bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hưng Yên cũng chia sẻ tình hình thực tế của Hưng Yên: Đặc thù của Hiệp hội DN Hưng Yên trên 95% là các DNNVV, thậm chí là siêu nhỏ.

 “Hiện nay, một số doanh nghiệp cần phải được giãn nợ, hoãn nợ bởi nếu các ngân hàng siết nợ có thể dẫn đến phá sản. Bối cảnh hiện nay, các DNNVV kinh doanh khó khăn, sức cạnh tranh rất kém so với các tập đoàn lớn nên DNNVV không dám vay, khả năng mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh là không có”, bà Hà nêu vấn đề.

Theo ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV, các doanh nghiệp cũng mong muốn lãi suất cho vay hạ hơn nữa để tạo điều kiện cho các DNNVV đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh. Đồng thời, tiếp tục giãn hoãn các khoản nợ vay giống như giai đoạn dịch Covid-19 trước đây.

Về phía người cho vay, các ngân hàng đang ngày càng đẩy mạnh áp dụng các chuẩn mực quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế, đòi hỏi ngày càng cao tính minh bạch về thông tin, tài chính, tài sản bảo đảm của khách hàng.

Ông Nguyễn Văn Thân cũng cho rằng, câu chuyện ở đây muốn giúp DNNVV cần phải đồng hành từ Chính phủ xuống, thông qua NHNN rồi mới đến các NHTM. Nếu các ngân hàng bị bó về mặt thể chế thì doanh nghiệp dù rất mong muốn tháo gỡ cũng không được như mong muốn. Làm sao giảm điều kiện cho vay xuống và phải được Chính phủ cho phép.

Ngân hàng cũng đã rất nỗ lực

Về phía ngân hàng, ông Trần Phương, Phó tổng giám đốc BIDV chia sẻ, ngân hàng cũng nhận thức rất cao, DNNVV đóng vai trò rất quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế. BIDV có tỷ lệ cho vay DNNVV lên đến 24% tổng dư nợ, 40% trên tổng dư nợ khách hàng doanh nghiệp.

“Con số đến nay là đã cho vay dư nợ tín dụng 329 nghìn tỷ đồng trên 1,5 triệu tỷ đồng là con số rất lớn hệ thống BIDV nỗ lực sáng tạo để quản lý dư nợ lớn, nhưng từng khoản vay thì nhỏ. Số lượng khách hàng DNNVV trên 320 nghìn, chiếm 98% lượng khách hàng của BIDV”, ông Phương khẳng định.

Tại BIDV đã thực hiện chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31, hỗ trợ lãi suất cho DNNVV trên 4.200 tỷ đồng. Chủ động triển khai các gói tín dụng ưu đãi cho DNNVV từ nguồn vốn của BIDV là 16 gói tín dụng triển khai từ đầu năm, tổng quy mô 700.000 tỷ đồng, giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng phục hồi phát triển kinh tế… giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng phục hồi phát triển kinh tế…

“Tổng thu nhập đã giảm của BIDV từ năm 2022 đến nay là 5.516 tỷ đồng, lãi suất giảm 0,5-2,5% cho các đối tượng”, ông Phương nói.

Theo ông Phương, Hội nghị không chỉ nên nghe khó khăn của DNNVV mà cũng nên dành một chút thời gian nghe các NHTM đã làm gì để tháo gỡ khó khăn.

Từ phía Agribank, ông Nguyễn Quang Hùng, Phó tổng giám đốc thông tin thêm, đến nay, dư nợ cho vay khách hàng pháp nhân là DNNVV là trên 325 ngàn tỷ đồng/hơn 20 ngàn khách hàng (chiếm tỷ lệ 80,64% dư nợ khách hàng pháp nhân). Agribank tập trung cho vay DNNVV trên địa bàn nông nghiệp, nông thôn theo đúng định hướng của Chính phủ và của NHNN.

“Agribank là một trong những ngân hàng đầu tiên đưa ra chương trình hỗ trợ vốn cho DNNVV, Agribank triển khai lãi suất cho vay theo mặt bằng mà Chính phủ, NHNN chỉ đạo đối với 5 lĩnh vực ưu tiên, trong đó có DNNVV với mức lãi suất cho vay thấp hơn rất nhiều (giảm đến 50%) so với lãi suất cho vay thông thường để tạo cơ hội cho khách hàng có thể mở rộng đầu tư theo chiều sâu, nâng cao năng lực cạnh tranh”, ông Hùng nói.

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, hệ thống ngân hàng cũng nhận thấy doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều khó khăn, hạn chế bởi những nguyên nhân do khách quan và chủ quan.

Thống đốc cho biết, cũng nắm được các thông tin từ các phương tiện thông tin, báo cáo địa phương, của từng TCTD, cũng như là làm việc với các hiệp hội, đặc biệt là DNNVV thì nhận thấy các DNNVV tình hình tài chính, khả năng tài chính thường là hạn chế chủ yếu.

“Đây là vướng mắc khi các doanh nghiệp tiếp cận tín dụng trong khi hệ thống ngân hàng thực hiện rất nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và điều này khiến chính hệ thống ngân hàng cũng đối mặt những khó khăn”, bà Hồng nói.