Đằng sau sự 'bùng nổ' của gia tộc quyền lực châu Á Chirathivat, 'hô biến' cửa hàng tạp hóa nhỏ trở thành đế chế bán lẻ chi phối cả thị trường Việt Nam

Trải qua hơn 9 thập kỷ hình thành và phát triển, gia tộc Chirathivat đã ghi dấu ấn rực rỡ trên bản đồ kinh tế châu Á với Central Group - tập đoàn đa ngành khổng lồ. Khởi nguồn từ cửa hàng tạp hóa nhỏ bé, họ đã chèo lái con thuyền mang tên Central Group vươn lên thành đế chế hùng mạnh, sở hữu chuỗi nhà hàng, khách sạn và dự án bất động sản trải dài khắp khu vực. Không chỉ thống trị ngành bán lẻ trong nước, Central Group còn mở rộng tầm ảnh hưởng của mình ra khắp châu Á, với các trung tâm thương mại, cửa hàng và chuỗi siêu thị hiện diện tại nhiều quốc gia. 

Năm 2023, “Chirathivat” vươn lên vị trí thứ 4 trong top 50 tỷ phú Thái Lan. Sự thành công vượt bậc của tập đoàn không chỉ là niềm tự hào của gia tộc Chirathivat mà còn là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược và khả năng quản lý xuất sắc của họ.

Từ cửa hàng nhỏ lẻ tới đế chế khổng lồ

Gia tộc Chirathivat, nằm trong danh sách những công ty gia đình quyền lực và giàu có nhất khu vực châu Á, gia tộc này không phải gốc Thái Lan mà có nguồn gốc từ Trung Quốc. Hành trình của gia tộc Chirathivat bắt đầu từ một thế kỷ trước khi ông Tiang Chirathivat, một người Trung Quốc sinh sống tại đảo Hải Nam, quyết định di cư sang đất nước chùa vàng. Năm 1925, ông Tiang đặt chân đến Thái Lan và chọn Bangkok làm nơi định cư.

Hai năm sau, vào năm 1927, ông Tiang Chirathivat mở một cửa hàng tạp hóa nhỏ tại quận Thonburi, nằm ở bờ Tây sông Chao Phraya. Đây là bước khởi đầu khiêm tốn nhưng đầy tiềm năng của gia tộc Chirathivat. Cửa hàng tạp hóa nhỏ bé này không chỉ cung cấp nhu yếu phẩm hàng ngày cho người dân địa phương mà còn đặt nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ của Central Group sau này.

Đến năm 1956, nhận thấy tiềm năng lớn trong thị trường, ông Tiang quyết định mở rộng hoạt động kinh doanh. Với tầm nhìn chiến lược và sự nhạy bén, ông mở ra khu trung tâm thương mại mang tên Central Trading tại khu phố Chinatown, Bangkok. Tám năm sau, vào năm 1982, Central Group tiếp tục phát triển phân khúc trung tâm mua sắm bằng việc khai trương Central Plaza Ladprao ở phía Bắc Bangkok, mở rộng phạm vi ảnh hưởng và thu hút thêm nhiều khách hàng.

Đến năm 1983, Central Group bắt đầu đa dạng hóa hoạt động kinh doanh bằng việc lấn sân sang lĩnh vực khách sạn. Đây là một bước đi chiến lược giúp tập đoàn vượt ra khỏi biên giới Thái Lan và vươn tới nhiều khu vực khác trên thế giới như đảo Bali của Indonesia, Maldives và Trung Đông.

Trong suốt thập niên 1990, sau khi đã tự mở rộng và phát triển thương hiệu, Central Group đẩy mạnh việc thâu tóm các công ty khác để tăng cường tốc độ phát triển. Năm 1994, tập đoàn Thái Lan này liên doanh với nhà bán lẻ Pháp Casino Group để ra đời thương hiệu Big C, chính thức gia nhập ngành kinh doanh siêu thị.

Năm 1995, Central Group hoàn tất việc thâu tóm nhà bán lẻ Robinson, đồng thời mở rộng đầu tư vào các loại hàng hóa đặc thù như chuỗi cửa hàng điện máy, cửa hàng thuốc và cửa hàng tiện lợi. Những bước đi này giúp Central Group mở rộng danh mục đầu tư và nâng cao vị thế trên thị trường.

Điểm nhấn quan trọng trong lịch sử phát triển của Central Group là việc thâu tóm khu phức hợp World Trade Center vào năm 2002. Đây là khu phức hợp thương mại khổng lồ tại khu vực Ratchaprasong, trung tâm Bangkok, nơi có nhiều thương hiệu nổi tiếng thuê mặt bằng. Sau khi sở hữu, Central Group đổi tên khu phức hợp này thành CentralWorld, biến nó thành biểu tượng của tập đoàn.

Trải qua nhiều thập kỷ, gia tộc Chirathivat không ngừng mở rộng và đa dạng hóa các lĩnh vực kinh doanh của mình, từ bán lẻ, nhà hàng, khách sạn đến bất động sản. Họ đã biến Central Group thành một đế chế kinh doanh khổng lồ thống trị Đông Nam Á được nhiều người ngưỡng mộ và kính trọng.

Tại Việt Nam, năm 2012, đơn vị này bắt đầu đặt những bước chân kinh doanh đầu tiên trong lĩnh vực thời trang. Về sau, Central Group dần sở hữu các thương hiệu nổi tiếng trong nhiều ngành khác nhau và cung cấp các sản phẩm đa lĩnh vực như GO!, Mini go!, Big C, Tops Market... Các lĩnh vực khác có điện máy Nguyễn Kim, khu vui chơi Kubo, hãng quần áo Robins và hãng đồ thể thao Supersports.

Từ đó đến nay, đại gia Thái Lan này đã có hàng trăm cửa hàng và trung tâm thương mại tại hầu hết tỉnh, thành trên toàn quốc, theo thông tin trên website của công ty. Trong một bài phỏng vấn hồi 2023, ông Yol Phokasub, Giám đốc điều hành của Central Retail cũng khẳng định đặt mục tiêu trở thành nhà bán lẻ thực phẩm đa kênh số 1 và số 2 về số lượng trung tâm mua sắm tại Việt Nam vào năm 2027.

Gia tộc Chirathivat - Kế thừa và phát triển

Nhà sáng lập và chủ tịch tập đoàn Tiang Chirathivat, người có 3 người vợ và sinh được 25 người con. Sau khi ông qua đời vào năm 1968, vai trò chủ tịch công ty được chuyển giao cho các con trai của ông. Samrit, con trai cả của Tiang, nắm giữ vị trí chủ tịch từ năm 1968 đến năm 1989. Samrit từng chia sẻ bí quyết để gia đình luôn đoàn kết và không có xung đột là sống cùng nhau. Ông đã xây dựng một ngôi nhà ở Bangkok, nơi gần 50 thành viên trong gia đình Chirathivat từ ba thế hệ khác nhau sinh sống. Các thành viên gia đình chủ yếu tập trung tại ba khu nhà lớn ở Bangkok.

Sau ông Samrit, Wanchai - con trai thứ hai đã tiếp quản vị trí chủ tịch từ năm 1989 đến năm 2012. Tiếp theo, Sudhichai, một trong những người con khác của ông Tiang đã trở thành chủ tịch thứ tư của Central Group vào tháng 11 năm 2012, sau nhiều năm làm CEO.

Hiện nay, CEO của Central Group là ông Tos Chirathivat, sinh năm 1965, là cháu trai của ông Tiang và con út của Samrit. Ông Tos đã có bằng MBA tại Đại học Columbia, Mỹ và trước đây đã làm việc cho Citibank trước khi quay về làm việc tại Central Group vào năm 1989. Ông Tos hiện đang là một trong những nhân vật chủ chốt trong lĩnh vực bán lẻ của tập đoàn.

Tại Central Group, hầu hết các vị trí cấp cao đều được các thành viên trong gia đình Chirathivat nắm giữ, với tổng số lên đến 150 người.

Trong thời kỳ Tos Chirathivat nắm quyền, tập đoàn này đã mở rộng hoạt động kinh doanh quốc tế bằng cách thâu tóm các chuỗi cửa hàng bán lẻ lớn tại châu Âu và mở rộng các chi nhánh ở nhiều quốc gia khác tại Đông Nam Á. Họ là một trong những tập đoàn thương mại tư nhân lớn nhất tại Thái Lan với hơn 50 công ty con. Họ đã đầu tư vào bán lẻ, phát triển bất động sản, quản lý thương hiệu, dịch vụ khách sạn, thực phẩm và đồ uống, và phong cách sống kỹ thuật số. Nhiều thương hiệu của họ hiện diện trên khắp Thái Lan, bao gồm những cái tên quen thuộc như Tops Market, Power Buy, B2S, Pepper Lunch, Mister Donut, Centara Grand, Park Hyatt Bangkok, Central JD Fintech Thailand,...

Central Group, từ một gia đình di cư nhỏ bé, đã phát triển thành một trong những tập đoàn kinh doanh đa ngành hàng đầu tại Thái Lan và khắp châu Á. Sự thành công của họ không chỉ là câu chuyện về tầm nhìn chiến lược và quản lý xuất sắc mà còn là minh chứng cho sự kiên trì và đổi mới không ngừng nghỉ của cả một gia tộc.