Cảnh báo các loại rau có nguy cơ chứa giun sán cao

Rau sống và rau thủy sinh nhung nhúc giun sán

Đó là kết luận được rút ra từ đề tài nghiên cứu “Khảo sát ký sinh trùng trên rau sống bán tại các chợ trên địa bàn TPHCM” do bộ môn Ký sinh trùng (KST) thuộc Trung tâm Đào tạo và bồi dưỡng cán bộ y tế TP.HCM (TTĐT-BDCBYT) thực hiện và báo cáo tại Hội nghị Ký sinh trùng – côn trùng – vi nấm toàn quốc lần thứ 34, tổ chức tại TP.HCM  tháng 4/2007.

Theo tính toán của các nhà nghiên cứu, một trẻ em có chứa 13- 40 con giun đũa sẽ bị chiếm đoạt đi 4g protid trong số 35-50g protid ăn vào. Mỗi ngày, 20 con giun đũa có thể tiêu thụ hết 2,8g glucid; 1 con giun móc sẽ xơi 0,02-0,2ml máu

Kết quả khảo sát cho thấy tỷ lệ nhiễm các loại KST trên rau là rất cao: 97,12% (101 mẫu) với các loại KST nhiễm chủ yếu gồm: bào nang amip (E.histolytica; E.coli) trứng giun đũa, giun móc, trứng giun đũa chó mèo và ấu trùng giun. Trong đó, ấu trùng giun được phát hiện trên rau sống chiếm tỉ lệ cao nhất (78,8%), kế đến là amip (E.histolytica: 65,4%; E.coli: 50%); trứng giun móc (25%); trứng giun đũa (23,1%) và giun đũa chó mèo (11,5%). Có 4 loại rau phát hiện nhiễm KST đến 100% là: rau xà lách xoong, rau đắng, rau tần ô và rau má; các loại rau còn lại có tỷ lệ nhiễm KST là 92,3%. Những chứng cứ về sự hiện diện của các loại KST trên đã phản ánh sự hiện diện của phân tươi trên rau sống.

Giun sán làm tổ trong cải xoong

Mới đây, khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai tiếp nhận một bệnh nhân nam ở Ninh Bình được chuyển từ tuyến dưới với chẩn đoán xơ gan cổ trướng. Bệnh nhân mệt lả, phù toàn thân, tích nhiều dịch ổ bụng. Do tình trạng rất nặng, các bác sĩ tạm thời xử trí như xơ gan, tích cực nâng cao thể trạng người bệnh và trì hoãn chưa làm nội soi dạ dày tá tràng. Sau khi nhập viện, các bác sĩ rất bất ngờ khi bệnh nhân nôn ra cả búi sán lá ruột màu hồng. Về trường hợp này, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Quốc Thái - khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai cho biết, bệnh này chủ yếu phát hiện ở lợn (thường gọi là sán hạt hồng). Sở dĩ con người mắc bệnh là do ăn các loại thực vật thủy sinh (rau cần, rau rút, cải xoong, củ mã thầy, củ ấu...) hoặc cá nước ngọt, động vật thân mềm (trai, hến, hàu...) có nang trùng của sán lá ruột chưa nấu chín. Bệnh thường gặp ở những vùng có nhiều hồ ao, cây thủy sinh làm thức ăn cho người và gia súc. Các loại rau thủy sinh như cải xoong dễ bị nhiễm giun sán .

Đây là loại sán có hình thù giống lá cây màu cháo lòng hoặc nâu nhạt, dài khoảng 2-3 cm, rộng từ 10-15mm. Sán lá gan sống trong ống mật của người bệnh, đẻ trứng và di chuyển xuống ruột theo phân ra ngoài, xuống nước nở thành ấu trùng. Trong nước, ấu trùng sán thay hình đổi dạng nhiều lần và bám vào các loại thực vật mọc dưới nước trở thành nang trùng. "Khi ăn phải các loại rau củ mọc dưới nước có nang trùng không được nấu chín kỹ hoặc ăn sống, sẽ gây bệnh cho cơ thể", bác sĩ Thái nói.

Giun sán vào người: Cảnh giác đừng quá hoang mang

Trao đổi về vấn đề giun sán làm tổ trong thân các loại rau mọc ở dưới nước, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm (ĐH Bách khoa Hà Nội) cho biết, với những loại rau được trồng ở dưới nước, đặc biệt ở những vùng nước thải, nước ô nhiễm có nguy cơ chứa rất nhiều những loại giun sán, ký sinh trùng. Tuy nhiên, nếu ăn rau có chứa các loại này thì không có gì nguy hiểm bởi vào trong cơ thể người những con giun sán, ký sinh trùng này sẽ bị chết ngay bất kể ăn rau sống, tái hay chín.

Người nhiễm giun sán

Song, điều nguy hiểm ở chỗ, ngoài những con giun sán mà người tiêu dùng có thể phát hiện được bằng mắt thường thì còn có trứng giun sán hay ấu trùng bám vào rau. Những loại trứng giun sán khi vào cơ thể người sẽ bám vào trong ruột chui qua thành ruột, chui vào trong máu, máu dẫn chúng đến tất cả các bộ phận trong cơ thể... Sau một thời gian, trứng sẽ nở thành giun sán nằm ở đó và gây hại cho cơ thể. Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp bị bị bệnh hiểm nghèo do nhiễm giun sán qua đường ăn uống.

Theo PGS.TS Thịnh, bằng mắt thường thì không thể nhìn được trứng giun sán hay các loại ấu trùng. Do đó, khi ăn sống, tái, chín (nấu qua 100 độ C) cũng rất dễ ăn phải các loại trứng giun sán này bởi khi sơ chế, rửa rau… trứng có thể bám vào rổ rá, và chỉ cần tay chúng ta cầm vào rổ rá đó rồi cầm đồ ăn đưa vào miệng thì trứng giun sán lúc này cũng sẽ đi vào cơ thể người một cách dễ dàng.

PGS.TS Thịnh còn cho hay, với những loại rau được trồng dưới nước, đặc biệt là những vùng nước ô nhiễm, nước thải thì ngoài ăn trứng giun, sán có hại cho cơ thể người thì còn có nhiều chất độc khác cũng theo vào cơ thể nữa. Bởi, ở môi trường nước ô nhiễm có chất gì thì rau hút vào những chất đó. Như vậy cũng đồng nghĩa với tất cả các chất độc đó cũng sẽ theo vào cơ thể người và gây nguy hại đến sức khỏe

Tuy vậy, theo nhiều chuyên gia thì người dân không nên quá hoang mang vì chúng ta có thể phòng tránh bằng cách mua rau được trồng theo quy trình sạch, nguồn nước tưới được đảm bảo. Hơn nữa, người dân cần thực hiện việc chế biến theo nguyên tắc ‘ăn chín uống sôi’.

Mọi thông tin thêm mời các bạn đọc tại mục Cảnh báo.

Điệp Anh Đào (TH)

Nên đọc

Cảnh báo thuốc khiến sức khỏe người tiêu dùng gặp nguy hiểm

Cảnh báo rau mầm nhiễm khuẩn gây hại cho người tiêu dùng

Cảnh báo sơn móng tay làm giảm IQ ở trẻ

Bộ trưởng Ngoại giao Italy cảnh báo nguy cơ khủng bố