Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn

Dự hội thảo có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Nguyễn Hòa Bình, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Bùi Thị Minh Hoài, Bí thư Thành ủy Hà Nội. Cùng dự có các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; các chuyên gia, nhà khoa học...

Quang cảnh Hội thảo

Cách đây 80 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam đã vùng dậy giành chính quyền, lật đổ ách thống trị của thực dân, phát xít và phong kiến, lập nên nhà nước dân chủ nhân dân. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, là một trong những chiến công hiển hách, thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và thời đại của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử phát triển của nước ta - kỷ nguyên của một nước Việt Nam độc lập và có quyền tự quyết. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhắc lại những năm tháng Đảng ta, dân tộc ta đoàn kết, đồng lòng chuẩn bị cho Cách mạng Tháng Tám. “Từ khi ra đời năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam, dưới ánh sáng Chủ nghĩa Mác - Lênin, kiên định lãnh đạo nhân dân đấu tranh qua các cao trào 1930-1931, 1936-1939, 1939-1945; xây dựng lực lượng chính trị và vũ trang; giác ngộ, tổ chức quần chúng; gây dựng căn cứ địa cách mạng, sẵn sàng đón bắt thời cơ lịch sử.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu khai mạc hội thảo

Tháng Tám năm 1945, khi phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, thời cơ “ngàn năm có một” xuất hiện. Chỉ trong 15 ngày, dưới ngọn cờ của Đảng và Bác Hồ, toàn dân tộc đồng loạt vùng dậy tiến hành Tổng khởi nghĩa, đập tan xiềng xích nô lệ, giành chính quyền về tay nhân dân. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh, thay mặt Chính phủ lâm thời, trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành một nước tự do độc lập...”.

Để Hội thảo thành công và đạt kết quả tốt đẹp, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ và luận giải sâu sắc bối cảnh lịch sử, diễn biến và các nhân tố tạo nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, từ đó khẳng định tầm vóc lịch sử và giá trị thời đại của thắng lợi này; tiếp tục kế thừa và phát huy giá trị lý luận, thực tiễn của thắng lợi Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam; vận dụng giá trị và bài học của Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tin tưởng, những ý kiến tâm huyết, những kết quả nghiên cứu và luận cứ khoa học được trình bày tại Hội thảo hôm nay sẽ góp phần làm sáng rõ hơn giá trị lý luận và thực tiễn của Cách mạng Tháng Tám, khẳng định con đường cách mạng mà Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn, cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố nền tảng tư tưởng, nâng cao niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, vững vàng bảo vệ Tổ quốc và đấu tranh làm thất bại mọi quan điểm sai trái, thù địch. Từ ánh sáng của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, có thêm niềm tin mãnh liệt vào những kỳ tích trong công cuộc xây dựng, phát triển và hội nhập, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình khẳng định, Cách mạng Tháng Tám đã mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc. Từ thân phận nô lệ, nhân dân Việt Nam đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Việt Nam từ một nước phong kiến, thuộc địa lạc hậu đã thành một quốc gia độc lập, dân chủ, tự do. Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời chính là một trong những bước ngoặt có ý nghĩa vĩ đại nhất trong tiến trình lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc ta.

Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình

Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đánh giá, Cách mạng Tháng Tám không chỉ có ý nghĩa to lớn đối với riêng Việt Nam, mà còn có ý nghĩa quốc tế và tầm vóc thời đại sâu sắc. Cách mạng Tháng Tám đã giáng một đòn chí mạng vào toàn bộ hệ thống thực dân cũ trên thế giới, góp phần quan trọng mở ra kỷ nguyên giải phóng dân tộc trên toàn cầu. Cách mạng Tháng Tám là tấm gương, là nguồn cổ vũ mạnh mẽ và tạo ra động lực to lớn cho phong trào giải phóng dân tộc của các nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi và Mỹ La tinh đứng lên giành độc lập.

Cách mạng Tháng Tám cũng là thắng lợi của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, của phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ xã hội trên toàn thế giới. Cách mạng tháng Tám đã khẳng định sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Đông Dương, một đảng non trẻ mới 15 tuổi có thể lãnh đạo cách mạng thành công, giành chính quyền trên toàn quốc. Điều này chứng minh sức mạnh của chân lý cách mạng và nghệ thuật lãnh đạo tài tình của những người cộng sản ưu tú của Việt Nam.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài phát biểu

Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài chia sẻ, Cách mạng Tháng Tám là sự kiện có tầm vóc thời đại, có ý nghĩa quốc tế sâu sắc; là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với các dân tộc thuộc địa, bị áp bức bóc lột trên thế giới vùng lên đấu tranh; là minh chứng sống động về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, truyền thống yêu nước nồng nàn, bản lĩnh, trí tuệ và ý chí quật cường của dân tộc ta được kế thừa, phát huy lên tầm cao mới; là thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, sự nhạy bén tạo thời cơ và chớp thời cơ ngàn năm có một, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, mà Hà Nội vinh dự, tự hào là nơi khởi nguồn và tạo tiền đề thành công của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi cả nước.

Phát biểu tổng kết Hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng cho biết, với tinh thần làm việc nghiêm túc, khoa học, Hội thảo đã thành công tốt đẹp. Hơn 90 tham luận và ý kiến tại Hội thảo đã kế thừa những thành quả nghiên cứu khoa học về Cách mạng tháng Tám năm 1945, đặc biệt có nhiều tư liệu mới và có những tiếp cận mới, nhận thức mới. Các tham luận đã phản ánh các quan điểm đầy đủ, sâu sắc về các chặng đường phát triển của cách mạng Việt Nam qua 80 năm.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương

Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cũng nêu rõ, các tham luận đã khẳng định thành tựu của cách mạng Việt Nam trên hành trình 80 năm bảo vệ nền độc lập giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển của đất nước. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ của dân tộc Việt Nam, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội.

Phát huy thành quả của Cách mạng tháng Tám, 80 năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta đã anh dũng chiến đấu, hy sinh biết bao xương máu để bảo vệ nền tự do và độc lập, hiện thực hóa khát vọng hòa bình và thống nhất non sông, từng bước xây dựng chủ nghĩa xã hội, tiến hành công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế và đã đạt được những thành tựu vĩ đại, có ý nghĩa lịch sử.

Tiếp cận với nhiều góc độ khác nhau, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cũng nêu rõ, các tham luận đã tập trung phân tích, làm rõ những thành tựu nổi bật trên các lĩnh vực: kinh tế, xã hội, văn hóa, con người, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN 80 năm qua, với sự lãnh đạo của Đảng, nhất là qua 40 năm tiến hành công cuộc Đổi mới. Những kết quả đó đã khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Đặc biệt, trên cơ sở phân tích những thay đổi mang tính thời đại, yêu cầu phát triển mới và những quyết sách lịch sử của đất nước trong bối cảnh mới, nhất là cuộc cách mạng về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các tham luận cũng như các ý kiến phát biểu đã đề xuất những phương hướng, giải pháp nhằm tạo ra sự đột phá mạnh mẽ cho xây dựng, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Đó là hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển nhanh và bền vững, trong đó thể chế chính trị là then chốt, thể chế kinh tế là trung tâm và các thể chế khác có vai trò rất quan trọng...

80 năm đã trôi qua nhưng giá trị lịch sử và những bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 vẫn còn vẹn nguyên; điều quan trọng là chúng ta phải tiếp tục chắt lọc, vận dụng sáng tạo trong kỷ nguyên phát triển mới nhằm hiện thực hóa khát vọng xây dựng nước Việt Nam hùng cường, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, sánh vai các cường quốc năm châu như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và toàn thể dân tộc Việt Nam, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh.