Bùng nổ cuộc chiến mậu dịch Mỹ - Trung: Người tiêu dùng thế giới bị ảnh hưởng như thế nào?

Khi cuộc chiến mậu dịch bùng nổ, cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều tuyên bố chắc nịch rằng hai bên đều sẽ áp mức thuế nhập khẩu 25% lên tổng số hàng hóa trị giá 34 tỷ USD của nhau, chủ yếu là máy móc, thiết bị điện tử - công nghệ cao và nông sản, thực phẩm... Trung Quốc tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung lên 25% đối với 659 mặt hàng nhập khẩu của Mỹ trị giá 50 tỷ USD, trong khi Mỹ ngày 10/7, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ nâng mức thuế 25% lên 500 tỷ USD tổng trị giá hàng hóa Trung Quốc!

Nông nghiệp Việt chịu tác động gì?

Cuộc chiến đang diễn ra sẽ tác động lớn đến cấu trúc nền kinh tế thế giới thời gian tới; trong đó, ngành nông nghiệp của cả 2 nước Mỹ - Trung được dự báo sẽ chịu nhiều tổn thất nhất. Kế đến là EU và nhiều nước phát triển cũng như chưa phát triển trên thế giới.

Các phân tích gia cho rằng, trong cuộc chiến này, 2 mặt hàng tôm và cá của Việt Nam sẽ nằm ngoài đối tượng bị chi phối. Bởi lẽ, quan hệ thương mại Mỹ - Trung trong lĩnh vực thủy sản không lớn.

Do việc Mỹ không xuất khẩu đậu nành sang Trung Quốc và giá đậu nành tại thị trường này có giảm, nhưng các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi Việt Nam cũng không được hưởng lợi gì. Thậm chí, có thể còn bị “vạ lây”, do Trung Quốc không mua đậu nành từ Mỹ, sẽ chuyển sang mua của Brazil và Argentina khiến đậu nành, bắp tại đây sẽ tăng giá.

Hiện Mỹ đang là một trong những quốc gia xuất khẩu hạnh nhân đứng đầu thế giới, khi bị Trung Quốc áp thuế, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu sản phẩm này của Mỹ. Trong khi đó, hạnh nhân chỉ là một trong 12 loại hạt có thể bị thay thế bằng loại hạt khác khi có giá nhập khẩu quá cao. Đây sẽ là cơ hội để ngành điều Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu nhân điều vào thị trường Trung Quốc.

Tàu Mỹ ăn hàng đậu nành tại Hoa Kỳ khi chở sang Trung Quốc sẽ bị áp mức thuế nhập khẩu 25%. (Ảnh: CNN).

Thép sản xuất tại Trung Quốc khi chở sang Mỹ cũng sẽ bị áp mức thuế tương tự. (Ảnh: Getty).

Đậu hạt đang trở thành “chiến trường nóng”

Sau khi Trung Quốc chính thức áp mức thuế mới, một số hãng kinh doanh là những nạn nhân gánh chịu thiệt hại đầu tiên. Theo CNN, chiếc tàu “Peak Pegasus” chở 80.000 tấn đậu hạt xuất phát từ Seatle theo dự kiến sẽ cập cảng Đại Liên trước 12h trưa 6/7 là thời điểm Mỹ - Trung áp đặt mức thuế tăng thêm 25% đối với số hàng hóa đã công bố trong danh mục trước đó. Do Trung Quốc bắt đầu thực hiện áp dụng mức thuế mới với những hàng hóa Mỹ, trong đó có hạt đậu từ 12h01 trưa 6/7, nên việc tàu cập bến trước thời điểm này để thông quan mang tính then chốt. Tuy nhiên, do tàu không kịp cập bến trước 12h nên bên mua hủy đơn đặt hàng và phía bán đã tức giận cho đổ tất cả số hàng này xuống biển!?

80.000 tấn đậu tương này trị giá 150 triệu nhân dân tệ (yuan) tương đương 525 tỷ đồng, nếu thông quan sau thời điểm 12h sẽ bị trả thêm 27,5 triệu yuan (96,25 tỷ đồng) bởi mức thuế đã tăng 25%, khoản tiền thuế này do bên mua là Tổng Công ty Dự trữ lương thực Trung Quốc phải chịu. Do không cập cảng đúng hợp đồng nên khách hàng Trung Quốc đã hủy đơn hàng và chủ hàng không có cách nào khác ngoài việc đổ số đậu hạt này xuống biển!

Về phía Mỹ, năm 2017 có tới hơn 60% sản lượng đậu tương của Mỹ được bán sang Trung Quốc. Nay với mức thuế mới, nông dân Mỹ bị thiệt hại nặng vì không xuất được đậu tương sang Trung Quốc. Các nhà máy chế biến của Trung Quốc cũng lao đao vì thiếu nguyên liệu sản xuất.

Sau khi Trung Quốc tăng thuế nhập đối với đậu Mỹ, nhiều nhà máy chế biến buộc phải quay sang nhập của Brazil. Tuy nhiên, các hãng xuất khẩu Brazil đã tranh thủ “đục nước béo cò” bằng cách tăng giá đậu ngay sau khi những va chạm thương mại Mỹ - Trung bắt đầu. Riêng tháng 5, Trung Quốc đã đặt mua tới 19 chuyến tàu chở đậu từ Brazil.

Theo các phân tích gia, cuộc chiến mậu dịch Mỹ - Trung sẽ gây hại nghiêm trọng đến chuỗi công nghiệp toàn cầu, ngăn cản đà phục hồi của kinh tế thế giới, tạo ra làn sóng bất ổn trên các thị trường và sẽ ảnh hưởng tới nhiều doanh nghiệp đa quốc gia, doanh nghiệp nói chung và người tiêu dùng nói riêng.

Karishma Vaswani - phóng viên chuyên về kinh tế Á châu viết cho BBC News nhắc lịch sử các cuộc chiến mậu dịch trong quá khứ từng dẫn tới tình trạng trì trệ kinh tế. Tâm lý ăn miếng trả miếng giữa Bắc Kinh và Washington có thể dẫn đến việc cả hai bên đối đầu nhau tới mức không thể xuống nước để ra khỏi vị thế thù nghịch mà không bị mất mặt.

Đối với Việt Nam, William Pesek viết trên Nikkei Asian Review, rằng trong bối cảnh bùng nổ cuộc chiến mậu dịch Mỹ - Trung, Việt Nam cần gấp rút thực hiện các cải cách về kinh tế để tránh bị ảnh hưởng.

Tường Quyên

Nên đọc

Tổng thống Trump dọa áp thuế 20% với xe châu Âu, châm ngòi chiến tranh thương mại toàn cầu

EU "ra đòn" với Hoa Kỳ sáng nay 22/6, chiến tranh thương mại bùng nổ

Đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật chống buôn lậu và gian lận thương mại

Áp thuế 25%, Mỹ tái khởi động chiến tranh thương mại với Trung Quốc