Luật Đất đai 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 có quy định về việc thu hồi đất với trường hợp "người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước". Tuy nhiên, trong luật không nêu rõ những trường hợp cụ thể nào sẽ bị xét vào không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước mà giao cho Chính phủ quy định chi tiết từng trường hợp cụ thể.
Nghị định số 102 được Chính phủ ban hành đã quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai 2024 và được áp dụng từ tháng 8/2024.
Theo đó, Nghị định quy định thu hồi đất đối với người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước được thực hiện như sau:
1. Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước quy định tại khoản 6 điều 81 Luật Đất đai là trường hợp người sử dụng đất không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất mà đã bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền cưỡng chế thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật về quản lý thuế nhưng không chấp hành thì cơ quan quản lý thuế có văn bản đề nghị thu hồi đất.
2. Cơ quan thuế có trách nhiệm gửi thông báo trường hợp quy định tại khoản 1 điều này kèm theo tài liệu có liên quan đến cơ quan có chức năng quản lý đất đai để làm thủ tục trình cấp có thẩm quyền thu hồi đất.
Với những trường hợp không thực hiện nghĩa vụ tài chính với đất sẽ bị thu hồi theo trình tự và thủ tục như sau:
Trường hợp hành vi vi phạm phải xử phạt vi phạm hành chính thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản của cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về kiến nghị thu hồi đất do người sử dụng đất vẫn tiếp tục vi phạm, cơ quan có chức năng quản lý đất đai trình cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất quy định.
Đối với các hành vi vi phạm không phải xử phạt vi phạm hành chính thì việc thu hồi đất được tiến hành sau khi có kết luận của cơ quan thanh tra, kiểm tra có thẩm quyền về trường hợp phải thu hồi đất.
Theo chuyên gia, quy định mới này sẽ khiến doanh nghiệp đối diện với nhiều rủi ro hơn, nguy cơ bị thu hồi dự án lớn nhiều hơn nếu không đóng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đúng thời han. Quy định này buộc doanh nghiệp phải chấp hành các nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước một cách nghiêm túc, chuẩn chỉ hơn.