Gỗ dán là vật liệu phổ biến trong xây dựng, nội thất và công nghiệp đóng tàu. Tuy nhiên, khi được sử dụng trong môi trường đặc biệt như vùng ven biển, công trình trên sông, ngoài khơi hoặc nơi tiếp xúc thường xuyên với nước biển, gỗ dán thông thường rất dễ bị phá hủy do tác động của độ ẩm cao, muối mặn, nấm mốc và vi sinh vật.
Việc sử dụng loại gỗ dán không đạt chuẩn có thể gây bong tróc, cong vênh, mục nát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến độ bền công trình và an toàn sử dụng. Vì vậy, việc áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14246:2024 – Gỗ dán chịu nước mặn – Các yêu cầu do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành là cần thiết nhằm bảo đảm chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm.
Tiêu chuẩn này được ban hành nhằm xác lập các yêu cầu cơ bản về chất lượng đối với gỗ dán được sử dụng trong môi trường nước mặn. Theo đó, sản phẩm phải có khả năng chống thấm tốt, kết cấu chắc chắn, không bong tách giữa các lớp gỗ khi ngâm lâu trong nước biển hoặc môi trường có độ ẩm cao. Ngoài ra, tiêu chuẩn cũng đưa ra yêu cầu về khả năng chống nấm mốc, hạn chế sự xâm nhập của vi sinh vật có hại và duy trì sự ổn định kích thước trong quá trình sử dụng. Để đảm bảo yêu cầu này thì phải chọn loại gỗ có khả năng kháng sinh vật biển như hà biển.
Gỗ dán chịu nước mặn nên đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chuẩn để đảm bảo chất lượng. Ảnh minh họa
Trong thực tế, gỗ dán chịu nước mặn được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như: sàn tàu, vách cabin tàu cá, nhà nổi, công trình trên biển, nhà hàng ven sông, hoặc kết cấu phụ trợ cho các cảng cá, bến tàu. Với những ứng dụng đòi hỏi phải tiếp xúc liên tục với môi trường khắc nghiệt, việc đảm bảo độ bền và tuổi thọ của gỗ là yếu tố quyết định đến hiệu quả đầu tư và an toàn công trình.
Trong một số trường hợp cần tăng độ bền cho gỗ dán, các tấm ván mỏng có thể cần được xử lý bảo quản trước khi tráng keo. Việc xử lý này giúp các hóa chất bảo quản ngấm sâu vào gỗ trong quá trình ép nóng hoặc sau khi tạo thành tấm gỗ dán. Nếu chọn xử lý ngay từ bước ván mỏng, thì cần tuân theo hướng dẫn xử lý bảo quản được quy định trong TCVN 12715.
Tấm gỗ dán thành phẩm không được có các lỗi phát sinh trong quá trình sản xuất như: mối nối hở, các lớp gỗ bị chồng, nếp gấp, phồng rộp, lõm, vết va đập, bề mặt quá thô ráp (trừ khi do đặc điểm tự nhiên của gỗ), vết thủng do đánh nhẵn, dăm bên ngoài hoặc các lỗi cạnh (do cắt, cưa, đánh nhẵn quá mức).
Hiện tượng keo thấm qua bề mặt chỉ được chấp nhận ở những vùng có khuyết tật nhỏ, và không vượt quá 5% diện tích mỗi lớp ván mặt ngoài. Chất lượng keo dán giữa các lớp ván phải được kiểm tra theo tiêu chuẩn TCVN 8328-1:2010 và phải đạt mức chất lượng dán dính cấp 3 theo TCVN 8328-2:2010. Mỗi 2.000 cặp màng keo được tráng phải lấy ít nhất một mẫu thử (gồm cả hai mặt keo của một tờ ván mỏng), nhưng không nhiều hơn một tấm gỗ trong mỗi lô. Các mẫu này phải được chọn theo đúng quy định của TCVN 11903:2017.
Ngoài ra, loại keo được sử dụng cũng cần được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng kết dính của sản phẩm cuối cùng, giúp gỗ dán chịu được môi trường nước mặn khắc nghiệt và sử dụng bền lâu.
Bên cạnh yêu cầu kỹ thuật, tiêu chuẩn TCVN 14246:2024 cũng đề cập đến các khía cạnh quản lý chất lượng như ghi nhãn, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hướng dẫn sử dụng và quy trình kiểm tra định kỳ. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp kiểm soát tốt chất lượng sản phẩm đầu ra, mà còn tạo lòng tin với người tiêu dùng, đồng thời đáp ứng yêu cầu của các dự án sử dụng vốn nhà nước hoặc tiêu chuẩn quốc tế.
Việc tiêu chuẩn hóa gỗ dán chịu nước mặn không chỉ giúp bảo vệ người tiêu dùng mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành sản xuất vật liệu gỗ trong nước. Khi chất lượng được kiểm soát chặt chẽ và nhất quán, sản phẩm Việt Nam có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, phục vụ thị trường xây dựng và công nghiệp biển ngày càng phát triển.