Những năm gần đây, du lịch ở Thanh Hải, Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh những điểm đến phổ biến như hồ Thanh Hải hay hồ muối Chaka, còn có một số địa điểm nổi tiếng ít được biết đến, trong đó có "Mắt quỷ".
"Mắt quỷ" nằm tại sa mạc Gobi, tỉnh Thanh Hải, được tạo ra bởi suối nước nóng Aiken có lịch sử hàng nghìn năm dưới dãy núi Côn Lôn.
Suối Aiken có đường kính lớn hơn 10 mét, nước nóng liên tục sôi sùng sục, tạo nên những đám hơi nước bốc lên không ngừng. Khoảng chất lưu huỳnh lâu ngày tạo thành những tinh thể kết tụ quanh suối. Vào mùa xuân, mảng đất xung quanh suối chuyển sang màu nâu đỏ hoặc vàng, tạo nên cảnh quan độc đáo với nhiều màu sắc rực rỡ.
Nhìn từ trên cao, suối Aiken trông giống như một đôi mắt khổng lồ. Nước suối phun lên từ lòng đất, kết hợp với lớp trầm tích tạo nên một lớp đất đỏ sẫm, tạo ra hình ảnh giống một con mắt quỷ dị, rùng rợn.
Theo ngôn ngữ Mông Cổ, từ "Aiken" mang ý nghĩa "khủng khiếp" hoặc "kinh dị". Du khách có thể dễ dàng nhận biết sự khác biệt giữa suối nước nóng này với những địa điểm khác.
Điều này xuất phát từ hàm lượng lưu huỳnh cao, khiến cho khu vực xung quanh suối trở nên không có cây cỏ hoặc sinh vật nào tồn tại. Trong một không gian rộng lớn hẻo lánh, chỉ có một con suối không ngừng phun nước lên.
Bất cứ sinh vật nào uống nhầm nước suối thì sẽ bị ngộ độc và chết do lượng lưu huỳnh cao. Bởi vậy quanh khu vực này có rất nhiều xác động vật chết. Không chỉ đe dọa tính mạng, lưu huỳnh còn ăn mòn đá xung quanh. Dưới sự tác động của nước suối hàng nghìn năm, những tảng đá màu nâu đỏ xung quanh, tưởng như cứng rắn nhưng thực tế lại rất mềm. Nếu không cẩn thận, người ta có thể chìm xuống như đang bước vào một đầm lầy.
Trong nhật ký ghi chú về suối này vào năm 1885, một nhà thám hiểm Nga khi đến Thanh Hải và Tân Cương đã khám phá ra con suối nước nóng kỳ lạ này.
Về sự hình thành của suối Aiken, các chuyên gia suy đoán rằng nó có liên quan đến các đứt gãy sâu trong lòng đất từ thời kỳ cổ đại. Bởi Thanh Hải nằm ở rìa phía bắc của cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng, một khu vực có hoạt động kiến tạo mạnh mẽ. Các đợt địa chấn lớn từ những nơi như núi Côn Lôn hay Tây Tần Lĩnh đã gây ra các đợt đứt gãy ở Thanh Hải, là nguyên nhân của sự xuất hiện các thung lũng, suối và hồ.
Vào tháng 10 năm 2010, sau khi tiến hành điều tra về suối Aiken, các nhà khoa học đã xác định các khu vực có trữ lượng nước lớn và ước lượng rằng lượng nước ngọt tại đó có thể lên đến 2000-3000m3 mỗi ngày. Tuy nhiên, để có cái nhìn toàn diện hơn, cần tiếp tục nghiên cứu về tốc độ dòng chảy và thành phần hóa học của suối Aiken để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ trong các phân tích và điều tra tiếp theo.
Mặc dù suối Aiken có thể gây ra sự sợ hãi nhưng nó vẫn có những lợi ích đặc biệt. Mặc dù không thể uống trực tiếp, nguồn nước ở đây lại có giá trị lớn trong y học, có khả năng chữa trị bệnh nấm da chân khi ngâm trong một lượng nước nhỏ. Vào mùa hè, lượng lưu huỳnh trong suối cũng có tác dụng đuổi côn trùng.
Hiện nay, "Mắt quỷ" Aiken đã trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng, thu hút du khách tới chiêm ngưỡng khung cảnh thiên nhiên độc nhất vô nhị.