Cụ thể, các dự án đầu tư mới hoặc mở rộng quy mô sau ngày Thông tư 46 có hiệu lực phải tuân thủ quy chuẩn mới. Các cơ sở đang vận hành hoặc dự án đang triển khai được phép tiếp tục áp dụng quy chuẩn cũ đến hết ngày 31/12/2031. Từ ngày 1/1/2032, toàn bộ cơ sở phải chuyển sang áp dụng QCVN 41:2025/BNNMT.
Theo quy chuẩn, lò nung xi măng được phép đồng xử lý chất thải phải là lò quay phương pháp khô, có áp suất âm để hạn chế khí thải thoát ra ngoài. Hệ thống xử lý khí thải phải đảm bảo xử lý được các thông số ô nhiễm độc hại, không được pha loãng khí thải bằng không khí bên ngoài.
Một số loại chất thải không được nạp vào lò nung, bao gồm: Chất thải phóng xạ, thiết bị chứa thủy ngân đã qua sử dụng, bóng đèn huỳnh quang, chất thải y tế lây nhiễm.
Ngoài ra, chủng loại, kích thước, khối lượng chất thải, vị trí khi được nạp vào để đồng xử lý phải đảm bảo phù hợp với công nghệ và không ảnh hưởng việc vận hành bình thường của lò nung xi măng, chất lượng sản phẩm và việc xử lý khí thải.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành QCVN 41:2025/BNNMT về đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng.
Không được nạp chất thải nguy hại khi lò nung còn ở chế độ sấy trong quá trình khởi động hoặc mức nạp liệu dưới 75% định mức vận hành ổn định. Chất thải hữu cơ dễ bay hơi không được đưa vào tháp trao đổi nhiệt.
Trường hợp dừng lò nung khẩn cấp, phải ngừng ngay việc nạp chất thải trước khi ngừng nạp nguyên liệu và nhiên liệu truyền thống đồng thời phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình dừng lò nung.
Trường hợp dừng lò nung theo lịch trình, phải ngừng nạp chất thải ít nhất 2 giờ trước khi dừng lò nung, chuyển sang sử dụng nhiên liệu, nguyên liệu truyền thống và tiến hành các bước dừng lò nung.
Quy chuẩn yêu cầu phải có nhật ký vận hành lò nung xi măng và ghi chép tối thiểu các nội dung theo ca vận hành: Thời gian và tên người vận hành; chủng loại và khối lượng chất thải nạp vào. Nhật ký vận hành viết bằng tiếng Việt và phải được lưu giữ tối thiểu 2 năm. QCVN 41:2025/BNNMT về đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng sẽ có hiệu lực ngày 9/2/2026, thay thế cho QCVN 41:2011/BTNMT do Bộ Tài nguyên và Môi trường (cũ) ban hành trước đó.
Hiện nay, cả nước có khoảng 15 nhà máy đang thực hiện đồng xử lý rác thải thường xuyên với mức thay thế rác thải cho than nung khoảng 30 - 40%. Đây là phương pháp xử lý chất thải mang lại hiệu quả kinh tế, môi trường rất tốt, khi đốt rác thải trong lò nung xi măng không phát sinh dioxin và furan như đốt trong lò đốt phát điện hoặc đốt trong các lò đốt thiêu hủy rác.
Đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng là phương pháp tận dụng lò nung xi măng - vốn hoạt động ở nhiệt độ rất cao (thường 1.450°C ở vùng nung và khoảng 2.000°C ở ngọn lửa) - để xử lý, tiêu hủy chất thải đồng thời với quá trình sản xuất clinker (nguyên liệu chính để sản xuất xi măng).