Xã Tiên Du - Tỉnh Phú Thọ: Cát tặc lộng hành, ngày cũng như đêm

Thoải mái khai thác dù không có giấy phép

Chiều ngày 01/8/2018, theo phản ánh của người dân, nhóm phóng viên (PV) báo Người tiêu dùng đã có mặt tại khu vực xã Tiên Du (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ). Tại đây, có thể thấy được sự ngang nhiên hoạt động khai thác cát của những tàu máy gầu, máy xúc hoạt động không ngừng. Ngay từ cách xa 400m, PV đã có thể nghe rõ tiếng máy gầu, máy xúc nổ ồn ào.

Không chỉ hoạt động ngang nhiên, ngay tại vị trí PV quan sát đã được neo đậu sẵn 3 con tàu vận tải cỡ lớn chở đầy hoảng gần 1.000 m3 cát vàng, chờ để được đưa đi mà không cần che đậy, giấu giếm. Được biết, đây chỉ là một trong rất nhiều chỗ neo đậu tàu vận tải cát cho mỗi chuyến hàng. Người dân cho hay, chỉ cần có khách đến mua cát là tàu gầu, tàu xúc sẵn sàng làm việc, múc cát nhanh chóng đổ đầy các tàu vận tải này.

3 tàu chở cát với hơn 1.000m3 neo đậu công khai

 Trong vai những người đi tìm mỏ cát khai thác, PV được chỉ lối vào những xóm, xã nhỏ bên sông Lô, nơi có địa thế hoàn hảo cho việc khai thác cát vì hai bên sông đã được che kín bởi rất nhiều cây cối, vườn tược, hầu như khó có thể nhìn ra sông và thấy được chuyện gì đang diễn ra. Khi nhắc tới việc tìm mỏ cát, người dân tại đây đều cho rằng hiện tại những người mới muốn làm công việc này là rất khó.

Ông K. từng là chủ một mỏ cát không phép tại địa bàn xã Tiên Du cho hay: “Không phải ai cũng làm được cát. Tiền nhiều cũng chưa chắc nhé! Ngày xưa họ đổ máu tranh nhau bến bãi, thậm chí dùng cả súng đạn. Giờ họ không đánh nhau mà họ dùng quyền lực. Không có “chống lưng” thì đừng có mơ làm cát”.

Khi được hỏi về việc “cửa chạy giấy phép” ông K. khẳng định: “Chúng tôi chẳng biết cơ quan nào cấp nhưng ở đây rất nhiều người không có giấy phép nhưng họ làm ầm ầm. 3 cái tàu múc cát đấy có chống lưng hết rồi, ai dám đụng vào mà thiệt thân.”.

Tàu múc cát hoạt động cả ngày không lo bị xử lý

 Được biết, hiện tại trên địa bàn xã Tiên Du chỉ có một công ty được cấp phép hoạt động khai thác cát. Hầu hết các cá nhân, nhóm người khác đang ngày đêm khai thác đều không có giấy phép theo quy định của pháp luật.  Khôn khéo hơn, nhiều “cát tặc” cố tình khai thác cát tại các địa điểm của công ty được cấp phép như một cách “núp bóng” khiến việc kiểm soát càng khó khăn.

Trả lời câu hỏi về việc xử lý những trường hợp khai thác cát trái phép, một vị cán bộ địa chính xã cho hay: “Chúng tôi rất khó để xử phạt những tàu cát đang hoạt động ở khu 2 và khu 3 vì những con tàu này thường nằm giữa dòng sông, hay di chuyển qua lại nên khó phân định mốc giới giữa Vĩnh Phúc và Phú Thọ….”.

Được biết, đây là khu vực giáp ranh giữa hai tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc. Kết hợp lợi thế địa hình, đây là kẽ hở được “cát tặc” lợi dụng triệt để nhằm khai thác tối đa những lợi ích từ lòng sông Lô. Sự mập mờ giữa vùng được cấp phép và vùng cấm khai thác bị lợi dụng khiến tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra ngang nhiên.

Quan sát và ghi hình từ khoảng 15h chiều ngày 01/8 cho đến nhá nhem tối, nhóm PV nhận thấy ngoài 03 khối máy móc miệt mài “rút ruột” lòng sông thì không có bất cứ sự xuất hiện can thiệp của bất cứ lực lượng chức năng nào. Điều đáng nói là Trụ sở của lực lượng Cảnh sát đường thủy cách xa khu vực này chỉ khoảng 1km.

Nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ

Từ những thông tin do người dân cung cấp, có thể thấy vấn nạn “cát tặc” tại đây vô cùng nan giải. Đặc biệt là khi nói đến những “thế lực” đứng sau mà người dân chỉ dám nói mơ hồ. Một người ngao ngán cho hay: “Cứ như sông Lô là của họ, các anh ạ. Họ cho máy bơi khắp sông, thích là họ múc, hút cát. Họ vô tư mua bán chứ chả kiêng nể gì ai”.

Ghi nhận thực tế cho thấy, thực trạng khai thác cát sỏi diễn ra bừa bãi. rộng khắp suốt theo chiều dài sông Lô chảy qua địa bàn các xóm 2, xóm 3 thuộc xã Phù Ninh. “Cát tặc” công nhiên đào múc không chỉ ở giữa dòng mà còn lấn sâu vào khu vực gần bờ, sát sạt với các bãi bồi.

Hầu hết người dân ở đây đều thường trực nỗi lo lắng về nguy cơ sạt lở từ đất canh tác đến các công trình ven sông của họ. “Trước đây có nhà có những miếng đất bồi ra đến giữa sông, nhưng giờ bị khai thác nhiều quá khiến đất sạt vào sâu đến 4 - 5m, mà lòng sông dọc này đoạn nông nhất cững cỡ 11m, vậy là đủ hiểu bao nhiêu cát, đất từ lòng sông này bị múc đi” - anh B. giãi bày.

Cho đến tận chiều tối, máy gầu, máy xúc hoạt động không ngừng

 Nhiều người dân khẳng định, thực trạng khai thác cát lấn sâu và các bãi bồi, những khu vườn màu đang ngày càng gia tăng, “cát tặc” vô tư lộng hành khiến hàng chục hecta đất màu của người dân bị sạt lở, bị co hẹp ngày càng rõ rệt.

Không chỉ mất đất vườn, gây nguy hiểm cho các công trình ven sông mà vấn nạn “cát tặc” lộng hành không hề bị kiểm soát đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an ninh trật tự, đe dọa đến cả vấn đề an sinh xã hội của cư dân các xóm sống dọc sông Lô.

Với thực trạng “cát tặc” ngang nhiên hoạt động dọc chiều sông Lô nhiều ngày tháng qua mà không hề vấp phải sự ngăm cấm, xử lý từ bất kỳ lực lượng chức năng nào từ xã lên đến huyện khiến người dân tự đặt ra những nghi ngại về những thế lực ngầm bảo kê, chống lưng. 

Chính quyền xã Tiên Du có thực sự sát sao trong việc xử lý tình trạng khai thác cát trái phép? Có hay không sự “bảo kê, chống lưng” từ trên tỉnh Phú Thọ cho những nhóm người khai thác cát trái phép như những lời đồn trong dư luận? Lực lượng công an xã, cán bộ xã đang ở đâu khi mà ngày ngày lòng sông Lô đang xẻ thịt?

Minh Đỗ