Tổng thống Pháp thăm Mỹ khi Thượng viện thông qua bổ nhiệm Giám đốc CIA làm Ngoại trưởng

 

Khi hai Tổng thống Trump-Macron “bắt tay nhau thật chặt”

Hai người đồng cấp Trump-Macron đang có mối quan hệ ngày càng khắng khít, vậy diễn biến này hàm chứa điều gì? Đài BBC News nhận định rằng các mối quan hệ quốc tế của Tổng thống Macron đã từng nhiều lần gây ra bối rối. Đơn cử như việc không lâu sau khi đảm nhận chức Tổng thống, ông Macron đã bỏ qua nhiều đồng minh chiến lược và chọn người đồng cấp Nga Vladimir Putin là vị khách quốc tế đầu tiên.

Và mặc dù vừa tham gia với Mỹ và Anh không kích Syria ngày 14/4, ông Macron dự kiến trong tháng 5 tới sẽ thăm Moscow, nhưng mối quan hệ gây chú ý nhất của ông Macron là với Tổng thốngTrump. Điện Elysée miêu tả Tổng thống Pháp và người đồng cấp Mỹ “rất thân thiết” và dường như hai nhà lãnh đạo này thực sự "đồng điệu".

Hai Tổng thống Donald Trump (phải) và Macron trong một sự kiện. (Ảnh: AFP)

Cũng theo bài bình luận, điều này phần nào khiến Pháp vượt qua Đức và Anh để trở thành nơi ưu tiên của Mỹ tại châu Âu hiện nay. Dư luận đánh giá Tổng thống Macron tôn trọng ông Trump – một chiến thuật hiệu quả. Theo báo chí, khả năng thông thạo tiếng Anh cũng phần nào giúp ông Macron xây dựng quan hệ tốt với Tổng thống Trump khi hai người gặp nhau trao đổi bằng tiếng Anh, không qua thông dịch viên. Khi ông Macron cùng phu nhân đến Nhà Trắng, ông Trump cùng phu nhân Melania đã dẫn cả hai dạo khắp Nhà Trắng trò chuyện thoải mái trong bầu không khí thân mật, cởi mở, vượt ra khoi khuôn thức ngoại giao bình thường.

Trước đây, trong lần gặp gỡ đầu tiên Trump - Macron tại hội nghị thượng đỉnh của NATO vào tháng 5/2017, ông Macron đã bắt tay ông Trump rất chặt và lâu. Đến tháng 7/2017, tại Paris, Tổng thống Trump cũng có cái bắt tay kéo dài "kỷ lục" 29 giây với người ông Macron. Cựu Chủ tịch Viện Nghiên cứu Chiến lược quốc tế (IISS) Francois Heisbourg đã nhận xét cái bắt tay của hai nhà lãnh đạo là “khởi đầu của một tình bạn tuyệt vời”.

Việc Anh rời khỏi EU (Brexit) và các chính sách đặc thù của Đức với thương mại, nhập cư, đã “mở đường” để Tổng thống Macron gần gũi hơn với ông Trump. Thủ tướng Đức Angela Merkel đã bày tỏ quan điểm không ủng hộ thuế nhập khẩu thép của Mỹ cũng như chủ trương “Nước Mỹ trên hết” (First American) của ông Trump.

Một điểm khá lý thú khác: cả ông Trump lẫn ông Macron đều đang gây nhiều biến động trong hệ thống chính trị tại mỗi nước. Cả hai đều có xu hướng thẳng thắn và muốn tạo ra hình ảnh nhà lãnh đạo cương quyết, hiệu quả công việc tốt. Pháp có phương pháp khá thực tế với Washington, và là đồng minh dựa trên lợi ích thay vì có chung quan điểm. Kể từ khi Tổng thống Macron nắm quyền lãnh đạo, ông cam kết khôi phục địa vị của Pháp trên trường quốc tế, còn ông Trump muốn vì First American.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và phu nhân tới sân bay quân sự Andrews chiều 23/4 (giờ Washington), bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên đến Mỹ (Ảnh: VOA)

Theo đánh giá của báo chí, hợp tác chặt với ông Trump, Tổng thống Macron có thể giúp nâng cao hình ảnh và đẩy mạnh tầm ảnh hưởng của Pháp. Lợi ích song phương chủ yếu nằm ở vấn đề an ninh và chống khủng bố. Trong cương vị đồng minh thân cận, Tổng thống Macron đã thuyết phục ông Trump duy trì hiện diện quân sự tại Syria và không rút quân về nước, ý kiến trong một số vấn đề then chốt như biến đổi khí hậu, thỏa thuận hạt nhân Iran (Mỹ không nên rút) và Jerusalem. 

Chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ kéo dài 3 ngày của Tổng thống Macron được kỳ vọng sẽ tạo cơ hội để hai ông bàn luận về khác biệt trong chính sách: cuộc xung đột tại Syria, kế hoạch đánh thuế của Mỹ với thép và nhôm nhập khẩu từ châu Âu cũng như quyết định gây tranh cãi của Washington coi Jerusalem là thủ đô của Israel. Ông Macron cũng dự kiến sẽ phát biểu trước Quốc hội Mỹ...

Về chuyến thăm, các chuyên gia khuyên ông Macron rằng, những mối quan hệ của Tổng thống Trump thường khó đoán định, do vậy, ông Macron cần cảnh giác, thận trọng không chỉ trích Tổng thống Trump về phương diện cá nhân.

 

Hai Tổng thống Donald Trump (phải) và Macron tại hội nghị NATO ở Brussels, Bỉ (Nguồn: Bloomberg)

Ông Mike Pompeo được phê chuẩn làm Ngoại trưởng Mỹ

Trong một diễn biến khác, ngày 23/4 (giờ Washington), với số phiếu chênh lệch sít sao, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã phê chuẩn cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) Mike Pompeo làm Ngoại trưởng thay ông Rex Tillerson, người vừa bị Tổng thống Trump sa thải hôm 31/3 vừa qua.

Trước đó, dư luận cho rằng ông Pompeo sẽ "gặp khó" khi Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul cùng cả 10 thành viên đảng Dân chủ của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện đều tuyên bố phản đối và có khả năng ông không được thông qua ở cấp ủy ban. Họ phản đối vì cho rằng ông Pompeo có lập trường hiếu chiến và quá bảo thủ về mặt xã hội để có thể trở thành nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ. 

Theo hiến pháp Mỹ, nếu đợt đầu không bỏ phiếu thuận, Ủy ban sẽ tiến hành bỏ phiếu về việc có cho phép đưa trường hợp ông Pompeo ra toàn Thượng viện hay không, mà nếu nó diễn ra, với việc Thượng nghị sĩ Dân chủ Heidi Heitkamp đã tuyên bố ủng hộ, nhiều khả năng ông Pompeo sẽ được thông qua. Lần cuối cùng một thành viên nội các được đưa ra bỏ phiếu tại Thượng viện Mỹ mà không được thông qua ở cấp Ủy ban là trường hợp Bộ trưởng Thương mại Henry Wallace vào năm 1945.

Xung quanh vụ thay thế này, Tờ Washington Post đưa tin Ngoại trưởng Tillerson vừa bị buộc thôi việc, chấm dứt một nhiệm kỳ đầy nhiễu loạn khi ông liên tục đưa ra những phát ngôn không đồng nhất với quan điểm của Tổng thống Trump.

Giám đốc CIA Mike Pompeo (giữa) thay Ngoại trưởng Tillerson, còn Phó Giám đốc CIA Gina Cheri Haspel (trái) làm tân Giám đốc CIA (Ảnh: Getty)

Theo CNN, Tổng thống Trump được cho là đã yêu cầu ông Tillerson từ chức hôm thứ Sáu tuần trước 9/3. Sau đó, ông Tillerson buộc phải cắt ngắn chuyến thăm châu Phi và trở về Washington vào hôm qua 12/3.

Người sẽ thay thế Tillerson được cho là Giám đốc Cơ quan tình báo Trung ương CIA Mike Pompeo. Bà Gina Hapsel – cấp phó của ông Pompeo sẽ thế chỗ ông, trở thành nữ Giám đốc đầu tiên của CIA.

Trong một tuyên bố đưa ra trên tờ Washington Post, Tổng thống Trump đã ca ngợi cả Pompeo lẫn Haspel.

"Tôi tự hào đề cử Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mike Pompeo làm Bộ trưởng Ngoại giao mới của chúng tôi" – Tổng thống Trump nói.

Theo đài ABC News, quyết định này được Tổng thống Trump đăng tải trên mạng xã hội Twitter vào sáng 13/3 (giờ địa phương): "Ông Mike Pompeo, Giám đốc CIA, sẽ trở thành tân Ngoại trưởng Mỹ của chúng tôi. Cảm ơn Rex Tillerson vì sự phục vụ của ông. Bà Gina Haspel sẽ trở thành tân giám đốc CIA và là người phụ nữ đầu tiên được chọn vào vị trí này. Xin chúc mừng tất cả!".

Bà Haspel trước đây cai quản tù nhân al-Qaeda kể từ sau vụ khủng bố 11/9/2001 gây chấn động thế giới trong những khu vực được mệnh danh là khu vực đen (Black Site). Bà cũng nổi tiếng khi có sáng kiến thiết lập những nhà tù của CIA chuyên giam giữ khủng bố tại châu Âu. Nhiều người trên thế giới biết đến bà sau khi lộ ra scandal bà ra lệnh cho thuộc cấp tra tấn 2 tù nhân al-Qaeda tại Thái Lan bằng cách dìm đầu trong thau nước…

                                                                                                                                                        Thủy Tiên