Sức chống chịu và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp còn hạn chế

Tại diễn đàn Kinh tế 2023: Cùng doanh nghiệp “vượt sóng”, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI nhận định, khu vực doanh nghiệp tuy đông về số lượng, nhưng quy mô và tiềm lực không mạnh, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế.

Thống kê cho thấy bình quân một tháng có 18,1 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động thì có 12,5 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Nói cách khác, trong nền kinh tế cứ 10 doanh nghiệp gia nhập mới và quay trở lại thì có 7 doanh nghiệp tạm thời hoặc vĩnh viễn rút lui khỏi thị trường.

"Điều này phản ánh khu vực doanh nghiệp vẫn bị tổn thương nghiêm trọng trước những khó khăn của kinh tế thế giới và trong nước", ông Phòng nhấn mạnh.

Cũng theo ông Phòng thì cộng đồng doanh nghiệp đang đứng trước thách thức về yêu cầu giải được “bài toán” phát triển bền vững trong một môi trường đầy biến động và khó định đoán.

Đại diện VCCI nhấn mạnh các doanh nghiệp cần nỗ lực năng lực tự chủ tự cường, tự lập, nâng cao tính kết nối của khu vực kinh tế tư nhân trong tham gia chuỗi sản xuất, tăng tỷ lệ nội địa hóa tại các ngành, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hồng Long - Phó trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp cho rằng, trong 2 năm đối mặt với dịch bệnh COVID-19 vừa qua, nền kinh tế Việt Nam đã chống chọi một cách hết sức có hiệu quả. Các doanh nghiệp Việt Nam đã tồn tại, củng cố, phát triển trong khi rất nhiều nền kinh tế lớn mạnh khác còn gặp nhiều khó khăn.

Dù vậy, các doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn, thách thức, trong đó có những vấn đề về tín dụng, thuế và thị trường bất động sản. Có rất nhiều doanh nghiệp gặp khó khi các giao dịch bất động sản bị thu hẹp, ảnh hưởng lớn đến tín dụng. Cùng với đó, thị trường chứng khoán với những diễn biến bất thường, chưa ổn định, doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may và một số ngành hàng khác chưa ký được đơn hàng mới cho năm 2023.

Cũng tại diễn đàn, TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) khẳng định, việc thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số là yếu tố quan trọng trong bối cảnh ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư.

Tư duy về phát triển và phục hồi xanh cũng là một điểm đáng lưu ý. Quá trình thúc đẩy chuyển đổi xanh ở mục tiêu gắn với bền vững, bảo vệ môi trường và phù hợp với cam kết của các nước trong các hiệp định liên quan đến chống biến đổi khí hậu.

Hai năm vừa qua, Việt Nam đã duy trì được hình ảnh đất nước không ngừng cải cách nhưng Việt Nam còn nhiều thách thức cần đối mặt trong năm 2023. Bình diện vĩ mô chưa có thêm ý tưởng và động lực mới cho quá trình cải cách. Nếu không thực hiện cải cách thể chế triệt để căn cơ sẽ khó để tạo ra sức bật, thay đổi về cơ cấu nền kinh tế, môi trường đầu tư kinh doanh.

Bà Minh khuyến nghị cần quan tâm đến việc theo đuổi và thực hiện phát triển bao trùm. Sự tham gia của phụ nữ vào quá trình sản xuất kinh doanh và phát triển xã hội; vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa… sẽ cần có giải pháp cụ thể để hỗ trợ các đối tượng này.

Theo Viện trưởng CIEM, trong thời gian tới, cần tiếp tục duy trì cải cách gắn liền phục hồi, củng cố ổn định kinh tế vĩ mô. Quá trình cải cách phải thực hiện liên tục trong suốt quá trình phục hồi kinh tế. Đồng thời, trong quá trình phục hồi cần xem xét lại vai trò của Nhà nước và không gian cho khu vực tư nhân phát triển nhằm huy động toàn bộ các nguồn lực cho phát triển

TS Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách nhận định, hiện nay những bất ổn bên ngoài đang gây ra những khó khăn chung cho nền kinh tế Việt Nam đã có những tác động đến chính sách điều hành vĩ mô và môi trường kinh doanh.

Do đó, để góp phần giúp doanh nghiệp đối phó với những biến động và khó khăn, TS. Nguyễn Quốc Việt cho rằng, chủ trương và chính sách của Chính phủ, Quốc hội trong việc ổn định kinh tế vĩ mô là ưu tiên hàng đầu.

Ngoài ra, bản thân doanh nghiệp cũng cần duy trì tinh thần khởi sự kinh doanh, phát huy tinh thần tự chủ, tự lực bên cạnh sự hỗ trợ của Nhà nước để duy trì sự chủ động trước các “sóng gió”. Đồng thời, các cơ quan hoạch định chính sách, quản lý cũng cần hành xử theo thị trường, dựa trên cơ chế thị trường để có thể hỗ trợ tốt hơn cho doanh nghiệp.