“Sóng ngầm” ngân hàng đua giảm lãi suất

Vietcombank là ngân hàng lớn đầu tiên giảm lãi suất.

Ngân hàng lớn giảm lãi suất cho vay

Mới đây, ngày 26/9, một số ngân hàng có quy mô lớn, trong đó có các ngân hàng thương mại Nhà nước, điều chỉnh giảm lãi suất huy động tiền đồng ở nhiều kỳ hạn, theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Cụ thể, các kỳ hạn dưới một năm được một số ngân hàng điều chỉnh giảm 0,3-0,5 điểm phần trăm/năm. Theo đó, lãi suất áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và dưới một tháng được các ngân hàng này công bố ở mức 0,3-0,5%/năm, kỳ hạn từ một tháng đến dưới ba tháng ở mức 4,2-4,3%/năm.

Lãi suất huy động đối với tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn từ ba tháng đến dưới năm tháng ở mức 4,8%/năm, kỳ hạn từ năm tháng đến dưới sáu tháng ở mức 5%/năm, kỳ hạn từ sáu tháng đến dưới chín tháng ở mức 5,3%/năm, và kỳ hạn từ chín tháng đến dưới 12 tháng ở mức 5,5%/năm.

Một số ngân hàng lớn giảm lãi suất huy động có thể kể đến như Vietcombank, BIDV, VietinBank. Trong đó, tại Vietcombank, lãi suất huy động kỳ hạn từ chín tháng trở lên vẫn được ngân hàng này giữ nguyên, nhưng lãi suất áp dụng cho tiền gửi kỳ hạn một, hai, ba và sáu tháng đã giảm lần lượt từ 4,5%/năm, 4,8%/năm, 5,1%/năm và 5,5%/năm xuống còn 4,3%/năm, 4,3%/năm, 4,8%/năm và 5,3%/năm. Theo đó, mức giảm lãi suất tại Vietcombank là 0,2-0,5 điểm phần trăm/năm.

Tại BIDV, lãi suất huy động giảm ở hầu hết các kỳ hạn, với mức giảm lên đến 0,6 điểm phần trăm/năm tùy kỳ hạn. Chẳng hạn như, lãi suất huy động kỳ hạn ba tháng giảm từ 5,5%/năm xuống còn 4,8%/năm, sáu tháng từ 5,8%/năm còn 5,3%/năm, 13 tháng từ 6,8%/năm còn 6,7%/năm,....

Theo NHNN, động thái điều chỉnh giảm lãi suất đầu vào là giải pháp góp phần tiết giảm chi phí để phấn đấu cắt giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp và nền kinh tế.

Những tháng cuối năm, nhu cầu vay thường tăng cao, minh chứng là tín dụng thường tăng mạnh rõ rệt. Vậy tại sao lần này, các ngân hàng lớn lại rủ nhau cùng giảm lãi suất, đi ngược với xu hướng mọi năm?

Theo lãnh đạo ngân hàng Vietcombank, mức độ giảm lãi suất là không lớn và chủ yếu tập trung vào các kỳ hạn ngắn bởi vốn ngắn hạn đang dồi dào.

Theo đó, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia Tài chính ngân hàng nhận định rằng: “Theo tôi thì đây là một động thái dễ hiểu khi một số ngân hàng lớn đang dư thừa vốn, thanh khoản tốt. Họ có thể thỏa thuận với khách hàng để giảm lãi suất huy động trong một thời gian, nhằm thực hiện yêu cầu, chủ trương của Ngân hàng Nhà nước (NHNN)”.

Hiện tượng dư thừa thanh khoản là có thật và mức dư thừa này đang tăng lên thể hiện lãi suất liên ngân hàng và lãi suất của kênh tín phiếu kỳ hạn 14 ngày đang thấp kỷ lục.

Cuộc đua không cân sức với ngân hàng nhỏ?

Sau 3 ngày các ngân hàng lớn công bố lãi suất và dường như “cuộc đua” này không có sự tham gia của các ngân hàng nhỏ. Bởi cho đến thời điểm này, theo khảo sát tại các ngân hàng cổ phần cấp trung và nhỏ cho thấy biểu lãi suất huy động của nhiều ngân hàng hầu như giữ nguyên theo đúng dự đoán bước đầu của nhiều chuyên gia là khó tạo ra làn sóng cho cả hệ thống. Thậm chí, trước đó không lâu một số ngân hàng đã tăng lãi suất huy động như VPBank, Eximbank, VIB, Viet Capital Bank...

Cũng nhận định về vấn đề lãi suất tăng bất ngờ, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho biết: Hy vọng là xu hướng này có thể tác động tích cực lên thị trường, tạo thành một xu thế chung. Tuy nhiên, tôi cho rằng để các ngân hàng nhỏ và trung giảm được lãi suất là một việc thực sự khó khăn ở thời điểm này nếu không muốn nói là “bất khả thi”.

Theo phân tích của ông Hiếu thì lực cản khiến cho việc giảm lãi suất của các ngân hàng nhỏ vào thời điểm này là khó khăn. Bởi, theo thông lệ, thời điểm cuối năm các ngân hàng phải chạy đua tín dụng, cần tăng huy động bằng cách tăng lãi suất. Hiện nay, đa số các ngân hàng hạng nhỏ và hạng trung vẫn đang rất thiếu vốn, chịu áp lực từ nợ xấu, nên để họ giảm lãi suất, giảm sức cạnh tranh thì chắc là rất khó.

Cùng với đó, trong Thông tư 06/2016 mới đây, NHNN buộc các ngân hàng từ đầu năm 2017 phải cơ cấu lại vốn, vốn ngắn hạn sử dụng cho vay trung và dài hạn sẽ phải giảm từ 60% xuống còn 50%, buộc các ngân hàng phải huy động thêm vốn để cho vay trung, dài hạn nhằm cân bằng tỷ lệ vốn.

Cuối cùng là lực cản từ nợ xấu, theo thống kê mới nhất của Tổ chức Credit Suisse, thì nợ xấu toàn ngành ngân hàng Việt Nam rơi vào khoảng 7-8%. Đây là con số đáng báo động và nhiều chuyên gia còn cho rằng “có những món nợ xấu đâu đó được che giấu trong ngân hàng”, nó là nguyên nhân làm ngưng lại dòng chảy tiền. Vì thế, ngân hàng buộc tăng huy động để giữ gìn thanh khoản.

Theo đại diện của ngân hàng trên địa bàn TP.HCM giảm lãi suất có vẻ không nằm trong dự tính của đa số các ngân hàng vào thời điểm này và nó cũng không dành cho các ngân hàng nhỏ. Tuy nhiên, thị trường tài chính như chiếc bình thông nhau, nước chảy chỗ trũng, việc giảm lãi suất của các ngân hàng lớn sẽ tạo ra áp lực giảm lãi suất chung cho cả thị trường.

Chính vì vậy, đợt giảm lãi suất vừa qua của các ngân hàng lớn thực sự là một cú sốc với các trung bình và nhỏ; nếu cứ giữ lãi suất huy động cao, chi phí huy động vốn không thể giảm, khó có lãi suất cho vay hợp lý được số đông khách hàng chấp nhận. Còn nếu giảm lãi suất thì dường như là rất khó khả thi. Trong khi chi phí hoạt động khó giảm thêm, chi phí trích lập dự phòng rủi ro khá lớn lại đối diện với sức ép cổ tức của cổ đông... Sẽ là áp lực càng đè lên các ngân hàng cỡ nhỏ và vừa.

Bên cạnh đó, các ngân hàng nhỏ sẽ khó tìm được các khách hàng tốt trong bối cảnh cạnh tranh khó khăn như hiện nay, để đẩy nguồn tiền ra sản xuất.

Mai Trinh

Nên đọc

Tương quan bất ngờ của việc tăng lãi suất FED lên giá vàng thế giới

Chứng khoán Bảo Việt cho rằng lãi suất liên ngân hàng có thể tăng nhẹ

Một số ngân hàng bất ngờ giảm lãi suất huy động

Ngân hàng thừa tiền nhưng lãi suất khó giảm