Rước họa vì dùng bếp cồn

Cồn khô, cồn nước hiện được các hộ gia đình, các quán ăn sử dụng thay thế bếp gas mini khi nấu ăn. Tuy nhiên, nếu không biết cách nấu, cách chọn loại cồn có thể gây ra tai nạn

Sử dụng bếp cồn khô, cồn nước để nấu ăn nếu sơ ý dễ gây ra tai nạn phỏng. Ngoài ra, nếu sử dụng cồn được chiết xuất từ methanol,  người tiêu dùng có thể bị ngộ độc hay tổn thương đến mắt.

Trên thị trường hiện có bán nhiều loại cồn đun bếp, như cồn khô, cồn thạch, cồn gel hay còn gọi là cồn mật. Giá khoảng 3.000 - 4.000 đồng/cốc cồn thạch hoặc 6.000 - 8.000 đồng/gói cồn khô. Cồn mật có giá 10.000 - 12.000 đồng/lít. Đối với các loại cồn nói trên, tuy việc sử dụng tiện lợi và sạch sẽ, nhưng cần hết sức cẩn trọng, nhất là đối với cồn lỏng, vì khi bếp đang cháy nếu tiếp thêm cồn lỏng sẽ rất dễ bắn ra ngoài, bắt lửa dễ gây phỏng nặng. 

Anh Võ Minh Nam bị phỏng do cồn khi ăn lẩu ở quận Thủ Đức -TP.HCM. Ảnh: Phạm Dũng

Các loại cồn khô, cồn nước loại nhập ngoại hay sản xuất trong nước được bán nhiều ở các siêu thị, có ghi rõ nguồn gốc xuất xứ, thành phần, hạn sử dụng, cách sử dụng rõ ràng. Ngoài ra, còn có loại cồn xuất xứ từ Trung Quốc được bán trong từng túi ni lông không có nhãn mác, thành phần hóa học. Loại cồn này được tiêu thụ nhiều nhất vì giá thành rất rẻ, chỉ 10.000 - 20.000 đồng/kg.

Theo các bác sĩ chuyên khoa Phỏng tại các BV ở TP.HCM, tai nạn từ bếp cồn không phải hiếm. Tất cả các bệnh nhân đều phải nằm viện điều trị nhiều tháng liền với mức viện phí lên đến cả trăm triệu đồng.

Theo các nhà khoa học, cồn khô loại tốt, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng phải là loại cồn khô được chiết xuất từ ethanol tinh khiết, độ cồn đạt từ 95% trở lên. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường, các loại cồn khô, cồn nước không rõ nguồn gốc thường là loại chiết xuất từ methanol, do giá thành của methanol rẻ hơn ethanol rất nhiều (1kg methanol có giá chỉ bằng 1/3 so với 1 kg ethanol). Theo GS-TS Nguyễn Thị Dụ, nguyên giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, methanol là loại cồn công nghiệp, có độc tính cao với người và linh trưởng, được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp dưới dạng dung môi và trong các sản phẩm có hợp chất methyl và formaldehyde.

PGS-TS Ngô Sỹ Lương, Khoa Hóa học Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội), cho biết các loại cồn khô được chiết xuất từ ethanol không độc hại và an toàn về sức khỏe cho người sử dụng. Tuy nhiên, các loại cồn chiết xuất từ methanol có thể gây ngộ độc cho người do hơi methanol bay ra bị hấp thụ vào đường hô hấp, có thể làm cay, rát mắt. Đặc biệt, nên hạn chế sử dụng cồn nước vì nếu để đổ ra ngoài hoặc đổ lên người sử dụng sẽ bốc cháy rất nhanh, dễ gây phỏng nặng.

BS Trần Đoàn Đạo, Trưởng khoa Phỏng - Tạo hình BV Chợ Rẫy TP.HCM, cảnh báo người dân khi dùng bếp cồn nấu đồ ăn trong sinh hoạt hàng ngày cần đặc biệt chú ý, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Theo BS Đạo, phỏng cồn thường khiến vết phỏng sâu, dễ gây biến chứng. Cồn nước tuy không có khả năng gây nổ nhưng rất dễ cháy lan. Chính vì thế khi châm thêm cồn vào bếp, người châm phải tắt hết lửa còn cháy trong bếp.

Cồn khô cũng không hẳn an toàn. Ảnh: Kim Anh.

Cồn khô, cồn thạch tự nhiên (chiết xuất từ ethanol) an toàn hơn với người dùng. Tuy nhiên, hiện các cơ sở đã sản xuất chạy theo lợi nhuận nên pha trộn nhiều hóa chất. Một trong các hóa chất là methanol do giá thành rẻ hơn ethanol. Theo các chuyên gia, đây là hóa chất độc hại, nhiệt độ cháy thấp, cháy không có muội. Hơi của chất metanol rất độc, có thể hấp thụ qua đường hô hấp, gây cay, rát mắt, thậm chí gây ảnh hưởng thần kinh hoặc làm kém thị lực. Trong khi đó, bằng cảm quan người tiêu dùng không thể phân biệt cồn có chứa hóa chất metanol với cồn tự nhiên.

Hiện nay, các loại cồn bày bán trên thị trường hầu hết không được kiểm nghiệm. Điều này có thể có những hệ lụy khó tránh khỏi như khí thải độc ảnh hưởng sức khoẻ. Vì thế, người dùng nên cẩn trọng. Khi dùng thấy các dấu hiệu như khói, cay mắt hoặc cảm giác khó chịu cần tránh xa bếp cồn để tránh các trường hợp đáng tiếc xảy ra.

Vì thế khi sử dụng, người dùng cần mua loại bếp có chất lượng tốt, chắc chắn; cần sử dụng loại cồn khô có ghi rõ thành phần, trong đó có ethanol, hạn chế sử dụng cồn nước. Trong quá trình sử dụng phải rất cẩn thận, khi bỏ cồn vào bếp nên dùng kẹp gắp cục cồn, không sử dụng bằng tay, nhất là khi bếp vẫn đang còn cháy. Khi châm lửa vào bếp cồn nên dùng giấy hoặc thanh củi nhỏ, tuyệt đối không nên dùng quẹt gas vì dễ gây phỏng. Ngoài ra, khi nấu nướng, tránh sử dụng nồi quá lớn, quá nặng đặt lên bếp vì có thể làm đổ bếp, cồn cháy lan ra ngoài gây phỏng. Đặc biệt, không được cho trẻ con đến gần bếp cồn đang cháy.

Mọi thông tin thêm mời các bạn theo dõi tại mục Cảnh báo.

An Nhiên (TH)

Nên đọc

Rước họa vì thuốc… “mau thuộc bài”

Ham sính đồ ngoại: Người tiêu dùng rước họa

Tham đồ gia dụng giá rẻ: Người tiêu dùng rước họa

Dùng sữa tắm rởm rước họa vào thân