Phát triển sản phẩm chè Tô Múa đảm bảo chất lượng, sản lượng tốt

Ở xã Tô Múa, huyện Vân Hồ, cây chè đã gắn bó với đời sống của bà con từ lâu đời. Khí hậu trong lành, quanh năm mát mẻ, đất đai phì nhiêu là điều kiện lý tưởng để cây chè Shan tuyết luôn xanh tốt.

Chè Tô Múa đang ngày càng khẳng định thương hiệu, chất lượng, sản lượng 

Chè cổ thụ Tô Múa là giống chè Shan tuyết, có búp to màu trắng xám, dưới lá chè có phủ 1 lớp lông tơ mịn, trắng nên người dân gọi là chè tuyết với mùi thơm dịu, nước vàng sánh màu mật ong. Chè cổ thụ ở đây có độ cao từ 2 - 3 m, khi thu hái người dân phải trèo lên cây. Sinh trưởng và phát triển ở độ cao từ 1.200 - 1.400 m, cộng với việc chênh lệch lớn về nhiệt độ giữa ngày và đêm, được bao quanh bởi những tán rừng già, chất lượng chè cổ thụ Tô Múa được đánh giá là được nước, đậm hương.

Chè cổ thụ được người dân hài về, vò, sao và ủ hoàn toàn thủ công, nên cánh chè nhỏ và lớp lông tơ mịn cánh trắng. Năng suất không cao, nên người dân chủ yếu dùng trong gia đình và làm quà biếu cho khách quý. Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của thị trường, nhu cầu sử dụng các sản phẩm cao cấp, thuần tự nhiên được người tiêu dùng sành chè ưa chuộng. Vì vậy, các sản phẩm chè cổ thụ Tô Múa đang dần được các doanh nghiệp quan tâm và đưa vào lộ trình sản xuất.

Tô Múa có hơn 640ha chè shan tuyết, trồng tại 12 bản, 1 tiểu khu với trên 80% số hộ dân trong xã tham gia sản xuất, kinh doanh chè. Ông Hà Văn Thuần, Chủ tịch UBND xã Tô Múa, cho biết: Toàn xã có 1.400ha đất sản xuất thì diện tích trồng chè chiếm gần một nửa. Cây chè đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tạo nguồn thu nhập ổn định cho nhân dân trên địa bàn. UBND xã đã thực hiện các giải pháp phát triển bền vững cho cây chè, xây dựng mô hình HTX sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị; khuyến khích người dân trồng và chăm sóc chè theo hướng hữu cơ, VietGAP; thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư, chế biến chè, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm dài hạn với người trồng chè.

Mỗi năm chè Tô Múa cho thu từ 5-6 lứa, năng suất bình quân đạt 18-20 tấn/ha/năm. Sản lượng chè búp tươi ước đạt trên 15.000 tấn/năm, được Công ty cổ phần trà Hưng Phát và một số doanh nghiệp thu mua với giá 5.500 - 6.000 đồng/kg, đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho hàng trăm hộ trồng chè trong xã.

Đến thăm vùng chè hơn 80ha ở bản Mến. Thời điểm này, các hộ dân đang thu hái lứa chè thứ 3 trong năm. Có gần 20 năm kinh nghiệm trong sản xuất, chế biến chè, ông Lường Văn Thắng chia sẻ: Gia đình tôi có gần 8.000m2 chè, sản lượng khoảng 15 tấn/năm, thu nhập mỗi năm từ trồng chè đạt hơn 70 triệu đồng. Những năm gần đây, nhiều hộ ở bản đã tích cực đầu tư máy móc vào hoạt động sản xuất chè, riêng gia đình tôi mua 2 máy cắt chè, giúp tiết kiệm nhân công và thời gian thu hái.

Thực hiện mục tiêu phát triển và nâng tầm thương hiệu cây chè, UBND xã Tô Múa thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp và người trồng chè, nhằm đảm bảo sản phẩm có đầu ra ổn định; tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân các bản sản xuất chè chất lượng cao; phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện hướng dẫn nhân dân áp dụng các biện pháp khoa học, kỹ thuật, thực hiện mô hình sản xuất chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP, phát triển thương hiệu chè chất lượng cao Tô Múa trên thị trường.

Trước đó, đầu năm 2022, đoàn công tác của Hội đồng Cây Di sản Việt Nam đã đến xã Tô Múa để khảo sát, đánh giá cây chè cổ thụ và đã lựa chọn 100 cây đủ điều kiện công nhận “Cây Di sản Việt Nam”, số cây còn lại được đưa vào tổng thể vùng cây chè cổ thụ cần được gìn giữ, bảo tồn.

Qua đánh giá, Hội đồng Cây Di sản Việt Nam nhận định vùng chè cổ thụ ở Tô Múa là cả một quần thể đẹp, ngoài thu hoạch búp chè, nếu được quan tâm đầu tư đúng mức, đúng cách sẽ là điểm du lịch sinh thái để mọi người có thể đến chiêm ngưỡng những cây chè cổ thụ này.

Việc công nhận Cây di sản Việt Nam cho 100 cây chè Shan tuyết ở xã Tô Múa là sự kiện có ý nghĩa rất quan trọng, vinh danh những giá trị độc đáo, tiêu biểu về cảnh quan môi trường sinh thái ở Tô Múa; góp phần tuyên truyền, quảng bá những giá trị của cây xanh. nâng cao tinh thần trách nhiệm bảo vệ môi trường, thiên nhiên, bảo tồn và phát huy giá trị cây chè của người dân trên địa bàn.

Chính quyền địa phương xã Tô Múa và các cơ quan chuyên môn hỗ trợ bà con nông dân và doanh nghiệp trên địa bàn thí điểm mô hình sản xuất chè sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng quy trình trồng và chăm sóc chè dùng phân bón hữu cơ, xử lý đất bằng công nghệ sinh học nên sản phẩm chè đảm bảo chất lượng tốt và ngày càng khẳng định phát triển thương hiệu chè chất lượng cao Tô Múa trên thị trường, đời sống bà con nhân dân cũng ngày một được nâng cao và phát triển bền vững.