Nghị quyết 02- Điều quan trọng nhất là triển khai thế nào

Đọc kỹ Nghị quyết 02/2022/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022, TS.Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương nói cho biết, tâm trạng của ông là vừa mừng vừa cảm thấy vẫn thiếu vắng sự sốt sắng trong triển khai.  

Mừng vì Nghị quyết đã được ban hành và đưa ra 10 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, với mục tiêu cụ thể năm 2022 cải thiện chất lượng, nâng cao thứ hạng các chỉ số môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh.

Mừng vì Nghị quyết 02/2022 là sự kế thừa chuỗi nghị quyết 02  cũ nhưng có phát triển, có mở rộng và làm sâu đậm thêm. Đây là sự bổ sung cần thiết cho kế hoạch phục hồi và tăng trưởng kinh tế vừa được thông qua, TS.Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương.

Nhấn mạnh đến sự kế thừa và có mở rộng, làm sâu đậm thêm, TS.Nguyễn Đình Cung chỉ ra 2 phần việc lớn nhất phải làm và cũng là hai ưu tiên mới mà Chính phủ giao giao các bộ, ngành trong thực hiện các nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh so với các năm trước, đó là: Cắt giảm danh mục ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện; Đó là gỡ bỏ sự chồng chéo, mâu thuẫn, không hợp lý, khác biệt của các quy định pháp luật trong hoạt động đầu tư, kinh doanh. Đây cũng là những phần việc khó khăn hơn.

Cách làm và hướng xử lý cũng rất khác. Cụ thể, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, rà soát để cắt giảm danh mục ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện, thu hẹp phạm vi một số ngành nghề, đưa một số ngành nghề ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện nếu có biện pháp quản lý khác hiệu quả hơn.

Việc thực hiện đưa các ngành nghề ra khỏi danh mục nếu yêu cầu quản lý thiếu cơ sở khoa học, thiếu cơ sở thực tiễn, không có mục tiêu quản lý hoặc không có mục tiêu quản lý rõ ràng sẽ phải hoàn thành trong năm 2023.

Đây là cách làm cắt bỏ ngay từ gốc. Khi không còn là ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì điều kiện kinh doanh ngành nghề đó cũng tự mất đi. “Đây là cách tiếp cận tốt. Cắt cái gốc thì cực kỳ khó”, TS.Nguyễn Đình Cung nói.

Cũng tương tự, Nghị quyết 02/2022 đã làm sâu sắc thêm ở nhiệm vụ ưu tiên thứ 3 trong Nghị quyết 02 về thúc đẩy cải cách quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Nghị quyết cũng kế thừa và làm sâu thêm các chỉ số trước đây như là đăng ký tài sản. Đây là những chỉ số đó trước đây không có cải thiện gì.

“Nhìn đi nhìn lại trước đây đưa ra nhiều giải pháp, nhưng chưa đạt hiệu quả. Một là do giải pháp không trúng. Hai là thiếu cụ thể, thiếu người chủ trì”, ông nói.

 Nghị quyết đã được ban hành kịp thời với những giải pháp và nhiệm vụ cụ thể, mục tiêu cụ thể. Nhưng điều quan trọng nhất là giờ triển khai thế nào?

“Cải cách luôn luôn khó, luôn gặp sự chống đối. Cải cách mà không ai chống thì đó chưa phải là cải cách. Hơn nữa, việc thực hiện Nghị quyết 02 lần này “cực kỳ cam go khi đụng vào lĩnh vực là lãnh địa của cơ chế xin cho”, ông Cung nói.

Và vị chuyên gia này vẫn cảm thấy thiếu sự sốt sắng triển khai trong khi, chưa nhìn thấy cách thức triển khai thực hiện tốt.

“Không có áp lực hành chính của Thủ tướng, không có áp lực từ dư luận xã hội, và cộng đồng DN thì không bao giờ có cải cách trong bộ máy hành chính”, ông Cung đã rút ra điều này sau nhiều năm đeo đuổi thúc đẩy quá trình cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh suốt những giai đoạn vừa qua.  

Điều mong mỏi để Nghị quyết này thực hiện được tốt, đạt được những mục tiêu đặt ra, thì cần có một người chủ trì, tốt nhất là đích thân Thủ tướng chủ trì để triển khai Nghị quyết một cách rốt ráo, quy tụ được các bên quan tâm thúc đẩy. Nghị quyết chỉ sống được khi phát sinh các sự kiện, vấn đề được theo dõi và báo cáo liên tục.

Với kinh nghiệm nhiều năm, và với tinh thần thôi thúc cải cách, TS.Nguyễn Đình Cung mong sớm có hội nghị, hội thảo khởi động việc thực hiện Nghị quyết 02. Tiếp theo đó là để Nghị quyết đi sống là chuỗi các hoạt động tuyên truyền, phổ biến thúc đẩy thực hiện và phải có báo cáo liên tục về quá trình thực hiện. Nếu không  Nghị quyết sẽ không sống. Chỉ khi Nghị quyết sống mới phát huy tác dụng, ông Cung nói.