Nền tảng phát triển bền vững của doanh nghiệp thực phẩm

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng thực phẩm ngày càng phức tạp, người tiêu dùng ngày càng kỹ tính và các thị trường xuất khẩu liên tục siết chặt tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn thực phẩm, việc kiểm soát chất lượng không còn là một yêu cầu mang tính đối phó hay hình thức. Đó là trụ cột quyết định đến sự sống còn và hướng phát triển dài hạn của mỗi doanh nghiệp.

Doanh nghiệp kiểm soát chất lượng chủ động kiểm soát quá trình

Theo đó, bảy công cụ kiểm soát chất lượng truyền thống bao gồm: Phiếu kiểm tra (Checksheet); Lưu đồ (Flow chart); Biểu đồ nhân quả (Cause and Effect Diagram); Biểu đồ Pareto (Pareto Chart); Biểu đồ phân bố (Histogram); Biểu đồ phân tán (Scatter Diagram); Biểu đồ kiểm soát (Control Chart). Lợi ích của áp dụng 7 công cụ mang đến cho doanh nghiệp có thể kể đến như: Nâng cao uy tín - thể hiện rõ cho khách hàng sự quan tâm và cam kết của doanh nghiệp đối với chất lượng sản phẩm, dịch vụ; Chất lượng tốt hơn - doanh nghiệp áp dụng công cụ kiểm soát chất lượng có thể chủ động kiểm soát quá trình để không tạo ra hoặc giảm thiểu các rủi ro gây ra sản phẩm khuyết tật; 

Giảm chi phí liên quan đến chất lượng - giảm thiểu được chi phí liên quan đến sản phẩm lỗi, kể cả sản phẩm đang trong quá trình nội bộ hoặc sau khi đã chuyển giao cho khách hàng; Các mục tiêu chất lượng trở nên rõ ràng hơn - mỗi nhân viên, công nhân sẽ hiểu và kiểm soát quá trình theo cách thức nhất quán; 

Giảm căng thẳng và nâng cao kỹ năng làm việc - người chủ trì quá trình tạo sản phẩm sẽ nhận thức, hiểu rõ và chủ động hơn trong việc kiểm soát quá trình để tạo ra sản phẩm đạt yêu cầu chất lượng ngay từ đầu; Giảm chi phí - thông qua kiểm soát tốt, năng lực của quá trình sẽ được cải thiện, vì vậy có thể giảm yêu cầu đối với hoạt động kiểm tra, thử nghiệm cuối cùng; Giảm thiểu các sự cố, hỏng hóc máy móc: phát hiện sớm các khiếm khuyết, hỏng hóc máy móc, thiết bị, do vậy hoạt động bảo trì, sửa chữa được tiến hành thuận lợi hơn.

Không giống những ngành sản xuất khác, sản phẩm thực phẩm gắn liền trực tiếp với sức khỏe con người. Chỉ một sai lệch nhỏ trong kiểm soát quy trình, từ lựa chọn nguyên liệu, chế biến, đóng gói cho tới bảo quản, cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, từ mất uy tín đến thiệt hại tài chính, thậm chí là khủng hoảng thương hiệu. Do đó, kiểm soát chất lượng không chỉ nhằm đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn trước khi đến tay người tiêu dùng, mà còn giúp doanh nghiệp xây dựng được một hệ thống sản xuất ổn định, minh bạch và có khả năng cải tiến liên tục.

Hơn thế, khi kiểm soát chất lượng trở thành một phần cốt lõi trong chiến lược vận hành, doanh nghiệp thực phẩm sẽ có điều kiện để phát hiện và xử lý sai sót từ gốc, giảm thiểu lãng phí, nâng cao năng suất, tiết kiệm chi phí sản xuất. Đây chính là yếu tố giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh trong dài hạn, đặc biệt khi xu hướng tiêu dùng xanh, sạch và minh bạch ngày càng chi phối hành vi của người mua.

Chính vì vậy, thay vì coi kiểm soát chất lượng là “chi phí bắt buộc", các doanh nghiệp thực phẩm cần nhìn nhận đó là khoản đầu tư cho sự phát triển bền vững, là nền tảng để khẳng định giá trị thương hiệu và niềm tin với người tiêu dùng ở trong nước lẫn quốc tế.

Công ty Thực phẩm An Lạc - minh chứng cho hiệu quả khi vận dụng đúng và đủ 7 công cụ kiểm soát chất lượng

Trong số những doanh nghiệp tiên phong vận dụng bài bản các công cụ kiểm soát chất lượng tại Việt Nam, Công ty TNHH Thực phẩm An Lạc là một ví dụ tiêu biểu cho thấy giá trị thực tiễn và sức mạnh cải tiến mà 7 công cụ kiểm soát chất lượng mang lại. Là một đơn vị sản xuất thực phẩm chay với hơn 20 năm hoạt động, An Lạc từng đối mặt với nhiều thách thức trong kiểm soát chất lượng đầu ra, đặc biệt khi mở rộng thị trường sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu – những nơi có tiêu chuẩn khắt khe về an toàn thực phẩm.

Doanh nghiệp tiên phong vận dụng bài bản các công cụ kiểm soát chất lượng tại Việt Nam

Ban đầu, dù đã đạt được chứng nhận ISO 22000 và HACCP, công ty vẫn ghi nhận tỷ lệ sản phẩm lỗi cao, chi phí sản xuất tăng và nhiều lô hàng bị khách hàng từ chối do sai lệch về khối lượng, bao bì hoặc thông số cảm quan. Vấn đề không nằm ở việc thiếu quy trình, mà ở chỗ các quy trình chưa thực sự dựa trên dữ liệu và chưa giúp doanh nghiệp kiểm soát được tận gốc các biến động trong sản xuất.

Với quyết tâm thay đổi, Ban lãnh đạo An Lạc đã phối hợp cùng chuyên gia tư vấn triển khai đầy đủ 7 công cụ kiểm soát chất lượng trong toàn bộ hệ thống sản xuất. Mỗi công cụ được áp dụng đúng chức năng, đúng thời điểm và gắn liền với từng khâu cụ thể từ đầu vào nguyên liệu, quá trình chế biến, đóng gói cho đến lưu trữ và vận chuyển.

Ví dụ, phiếu kiểm tra được thiết kế lại để ghi nhận chi tiết các lỗi phát sinh theo ca và theo máy vận hành. Biểu đồ Pareto được sử dụng định kỳ để xác định nhóm nguyên nhân chiếm tỷ lệ lỗi lớn nhất trong tổng số lỗi phát sinh. Từ đó, công ty ưu tiên cải tiến máy đóng gói và tổ chức lại lịch kiểm tra định kỳ.

Biểu đồ nhân quả giúp đội ngũ kỹ thuật phân tích sâu nguyên nhân gốc rễ khi có sự cố lặp lại trong quy trình xử lý nhiệt – một khâu then chốt trong việc bảo đảm vi sinh sản phẩm. Biểu đồ kiểm soát được áp dụng với các thông số như độ pH, độ ẩm, nhiệt độ sấy – cho phép kỹ sư phát hiện kịp thời các dao động vượt giới hạn kiểm soát để điều chỉnh sớm, tránh ảnh hưởng đến cả lô sản phẩm.

Biểu đồ phân tán và biểu đồ phân bố lần lượt được sử dụng trong việc phân tích mối tương quan giữa điều kiện vận hành, kết quả chất lượng, đồng thời theo dõi phân bố các đặc tính sản phẩm nhằm điều chỉnh máy móc cho ổn định hơn. Cuối cùng, việc xây dựng và rà soát lưu đồ quy trình giúp doanh nghiệp tinh gọn 5 bước không cần thiết trong sản xuất, rút ngắn thời gian từ khi nhận đơn hàng đến giao hàng từ 7 ngày xuống còn 4 ngày.

Sau gần một năm kiên trì áp dụng đồng bộ 7 công cụ, kết quả mà An Lạc đạt được hết sức rõ ràng tỷ lệ sản phẩm lỗi giảm hơn 65%, năng suất lao động tăng gần 20%, chi phí sản xuất trung bình giảm 11%, đặc biệt là tỷ lệ đơn hàng giao đúng, đạt đủ chất lượng lên tới 98%. Trong 8 tháng liên tiếp, không có bất kỳ lô hàng nào bị khách hàng quốc tế khiếu nại.

Quan trọng hơn cả, việc áp dụng 7 công cụ kiểm soát chất lượng đã giúp doanh nghiệp hình thành được một văn hóa cải tiến liên tục, nơi mỗi bộ phận đều có dữ liệu để ra quyết định, mỗi công nhân đều hiểu rõ trách nhiệm trong việc duy trì chất lượng, và mỗi sai sót đều được nhìn nhận như một cơ hội học hỏi, cải thiện.

Trường hợp của An Lạc không chỉ là minh chứng cho hiệu quả của 7 công cụ kiểm soát chất lượng, mà còn cho thấy rằng, khi doanh nghiệp thực sự cam kết với chất lượng và hành động trên nền tảng dữ liệu, thì việc chinh phục thị trường khó tính hay phát triển bền vững không còn là điều quá xa vời. 7 công cụ kiểm soát chất lượng, tuy không mới nhưng khi được áp dụng đúng, đủ và phù hợp với thực tiễn doanh nghiệp, sẽ tạo nên những chuyển biến căn cơ trong năng lực sản xuất, uy tín thương hiệu và niềm tin từ thị trường.