Mỗi giọt nước sạch phục vụ người dân là ý thức trách nhiệm của Nhà máy Nước mặt Sông Đuống

Toàn cảnh Nhà máy nước mặt Sông Đuống nhìn từ trên cao

Đó cũng là lý do mà ngay từ ngày đầu, Nhà máy nước mặt Sông Đuống đã luôn chú trọng việc mang những công nghệ, giải pháp và thiết bị hiện đại nhất, cũng như các phương án phòng tránh và xử lý sự cố đạt tiêu chuẩn quốc tế áp dụng cho quy trình khai thác, sản xuất và phân phối nước sạch của mình.

Công nghệ, thiết bị và quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn châu Âu

Ngay từ thời điểm thiết kế, Nhà máy Nước mặt Sông Đuống đã áp dụng các tiêu chuẩn về thiết kế, xây dựng, công nghệ và quy trình quản lý tiêu chuẩn châu Âu, do các kỹ sư hàng đầu tới từ Đức và Áo trực tiếp thiết kế, tư vấn và triển khai.

Ông Uwe Dechert, Trưởng nhóm giám sát kỹ thuật CTCP Nước mặt Sông Đuống

Ông Uwe Dechert, Trưởng nhóm giám sát kỹ thuật CTCP Nước mặt Sông Đuống, cho biết: “Tại các nước châu Âu, khi xây dựng các nhà máy nước tiêu chuẩn, hạng mục quan trọng đầu tiên chính là xây dựng đường ống nước đạt tiêu chuẩn chất lượng cũng như lắp đặt các thiết bị hệ thống hàng rào bảo vệ nguồn nước ngay từ đầu nguồn. Khi các thông số vượt quá quy định sẽ có cảnh báo gửi về phòng điều khiển. Khi đó, thì việc đầu tiên chúng ta cần làm là ngừng bơm nước và phân tích nguồn nước. Tiêu chuẩn này cũng được áp dụng tại Nhà máy Nước mặt Sông Đuống”.

Đó là do quy trình “bảo vệ từ nguồn”. Nước tại Nhà máy nước mặt Sông Đuống có quy trình kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt, khép kín từ công đoạn khai thác nước thô đến các quy trình lắng lọc và khử trùng trước khi phân phối sử dụng thông qua hệ thống điều khiển trung tâm SCADA. Tại đây, nhân viên vận hành giám sát trực tiếp 24/7 các thông số vận hành/ chất lượng nước/ kiểm soát an toàn/ bảo đảm an ninh…

Tại Trung tâm điều khiển, các kỹ sư trực 24/7 theo dõi các thông số từ trạm bơm thô đầu vào đến bể lọc, thậm chí cả với hóa chất, để có thể điều chỉnh lưu lượng và kiểm soát chất lượng nước.

Cùng đó, tuyến ống nước thô của nhà máy là tuyến ống áp lực kín, bơm trực tiếp nước từ Sông Đuống về nhà máy xử lý, không cho phép các nguồn nước khác xâm nhập vào dây chuyền.

Mọi chỉ số và mẫu nước của từng công đoạn đều được lấy theo thời gian thực để đảm bảo chất lượng. Khi có vấn đề phát sinh, hệ thống sẽ tự động cảnh báo, cô lập các khu vực bất thường để xả, sục, rửa, nhằm đảm bảo tiêu chuẩn thực hiện của tất cả các khâu và đặc biệt là chất lượng nước đầu ra.

Đặc biệt, khu vực Nhà máy có chế độ an ninh nghiêm ngặt: Tại khu vực thu nước đầu vào bố trí trực 24/7, trang bị hệ thống camera, đèn chiếu sáng, loa để cảnh báo và ngăn ngừa các nguy cơ. Cùng đó, toàn bộ nhà máy và quy trình sản xuất được bảo vệ chặt chẽ và giám sát 24/7 để đảm bảo mức độ an toàn tuyệt đối cho việc vận hành và chất lượng nước đầu ra.

Phương án xử lý nếu gặp sự cố nước đầu vào

Khi gặp sự cố ô nhiễm nguồn nước đầu vào, Nhà máy nước mặt Sông Đuống sẽ ngưng nhận nước từ nguồn, sử dụng nước dự trữ tại hồ sơ lắng (diện tích 14ha, dung tích 600.000 m3 và dự kiến được mở rộng lên 1,2 triệu m3 trong giai đoạn sau) để sản xuất và đủ phát nước sạch trong thời gian 3 - 4 ngày trong khi xử lý sự cố nguồn nước.

Đồng thời, quá trình xử lý nước tại nhà máy cũng diễn ra, kiểm soát chất lượng, tình trạng nước dựa trên hệ thống các chỉ số tự động cập nhật theo thời gian thực để có các cảnh báo, điều chỉnh phù hợp.

Nhà máy có phòng thí nghiệm tiêu chuẩn kiểm soát 15 chỉ tiêu theo Tiêu chuẩn của bộ Y tế QCVN01-1:2018/BYT; Chất lượng nước được giám sát 2h/lần và liên tục 24/7; Hàng tuần, nước được Trung tâm Y tế dự phòng TP. Hà Nội xét nghiệm kiểm tra độc lập và kiểm tra định kỳ từ Sở Y tế Hà Nội theo quy định.

Phòng Thí nghiệm phân tích nước nguồn, nơi kiểm soát chất lượng nguồn nước đầu ra, từ khâu nước thô, bắt đầu trộn, sau lắng, sau lọc, ra đến bồn đẩy và thậm chí khi nước được chuyển ra khỏi nhà máy. Với 109 chỉ tiêu nghiêm ngặt, mỗi loại nước đều có công thức kiểm tra riêng. Ví như nước thô thì phải test độ đục, PH, còn với nước sạch sẽ đo lượng Chlorine...

Quy trình sản xuất nước sạch tại Nhà máy nước mặt Sông Đuống:

1. Nước thô từ nguồn nước sông Đuống được thu qua kênh dẫn nước hở vào cổng trạm bơm nước thô với 3 máy bơm nước turbin trục đứng. Trạm bơm nước thô gồm 3 “hàng rào” vận hành tự động gồm: phao chắn rác, lưới chắn rác thô, lưới chắn rác tinh. Nước thô sau khi lọc rác được vận chuyển qua tuyến ống (đường kính 1600mm, chiều dài 1km) về Nhà máy xử lý nước hoặc Hồ sơ lắng.

Trạm bơm nước thô ngoài bờ Sông Đuống

Đường ống dẫn nước khổng lồ từ Sông Đuống vào Bể

Tại công trình thu, hệ thống kiểm soát chất lượng nước (đo COD; độ đục; độ pH...) truyền các tín hiệu cập nhật 15 phút/ lần về khu điểu khiển trung tâm. Nước thô đồng thời được dẫn trực tiếp về phòng thí nghiệm tiêu chuẩn của Nhà máy để kiểm tra mỗi giờ.

Trước khi được đưa vào khu xử lý, nước thô được kiểm soát chất lượng thông qua hệ thống giám sát online. Từ kết quả thu nhận theo tần suất 15 phút/ lần, hệ thống sẽ chuyển tiếp hoặc bổ sung chất oxy hóa để xử lý rong tảo, chất ô nhiễm… trước khi đưa sang bước xử lý tiếp theo.

2. Hồ sơ lắng với dung tích 650.000 m3 có chức năng lắng sơ bộ khi nguồn nước Sông Đuống có lượng cặn cao hơn thông số thiết kế. Nước sau lắng sẽ được bơm từ hồ lên dây chuyền xử lý nước liên hoàn.

Hồ sơ lắng được thiết kế là hồ độc lập của nhà máy, còn có chức năng là nguồn nước dự trữ nếu nguồn nước đầu vào không đảm bảo. Hồ được phân khu độc lập tách biệt với khu dân cư và các khu vực lân cận; được bảo vệ tuyệt đối, giám sát 24/7.

Ngoài bể chứa 7.000 m2, Nhà máy còn có một hồ chứa sơ lắng rộng 14 ha

3. Nước thô được bơm lên ngăn tiếp nhận và được dẫn về 2 bể trộn hóa chất sử dụng phèn nhôm và polyme có chức năng tạo bông cặn trợ lắng tại các bể phản ứng, sau đó dẫn sang bể lắng lamella sử dụng các tấm lắng nghiêng 55 độ để loại bỏ hàm lượng cặn. Nước sau khi qua bể lắng sẽ được thu bằng hệ thống máng thu nước bề mặt, đạt chỉ tiêu độ đục ≤ 10 NTU trước khi dẫn sang bể lọc.

Bể lọc nhanh trọng lực gồm 2 lớp vật liệu lọc (cát và anthracite) có chức năng loại bỏ hoàn toàn hàm lượng cặn, các chất bẩn để đạt chỉ tiêu độ đục ≤ 0.5 NTU, cho phép kiểm soát và hấp phụ các thành phần hữu cơ; giảm mùi có trong nước nguồn, đảm bảo nước sau lọc đạt đủ các yêu cầu về chất lượng.

4 Nước sau lọc được châm Clo khử trùng và dẫn vào bể chứa nước sạch có dung tích 30.000 m3. Nước tại bể chứa nước sạch đạt các yêu cầu theo QCVN01-1:2018/BYT; QCVN 01:2009/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống do Bộ Y tế ban hành trước khi được bơm phân phối qua hệ thống tuyến ống truyền tải cho các khu vực dùng nước.

Nước xả bùn bể lắng/ rửa lọc sau quá trình xử lý nước sẽ được thu hồi và xử lý sử dụng lại. Bùn thải từ quá trình lắng được kiểm soát và xả liên tục trong ngày đảm bảo việc xả bùn ra khu xử lý bùn độc lập; không gây ảnh hưởng đến chất lượng nước. Tại khu vực xử lý, bùn được tách nước, làm khô bằng hệ thống ép bùn và vận chuyển theo quy định.

 Thi Quân