Luật Đất đai 2024: Người bị thu hồi đất có thể nhận thêm nhiều khoản đền bù

So với Luật Đất đai 2013, Luật Đất đai 2024 đã bổ sung thêm một số quy định về bồi thường đất cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, những khoản bồi thường người dân có thể được nhận:

Tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc khoản bồi thường bằng đất, nhà ở

Người dân có thể nhận bồi thường bằng tiền khi bị thu hồi đất. Theo Luật Đất đai 2024, trong 30 ngày từ khi quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư có hiệu lực, cơ quan thực hiện bồi thường phải trả tiền cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản. Nếu tiền đền bù này bị chậm chi trả, người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản sẽ được thanh toán thêm khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp tính theo thời gian chậm chi trả.

Nếu người dân không nhận tiền đền bù có thể nhận bồi thường bằng đất hoặc nhà ở. Khi nhận bồi thường bằng đất hoặc nhà ở, người dân sẽ nhận được đất hoặc nhà ở bồi thường tương ứng với các trường hợp sau:

- Hộ gia đình, cá nhân có đất nông nghiệp bị thu hồi sẽ được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc đất có mục đích sử dụng khác, nhà ở.

- Hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở, sở hữu nhà ở gắn liền với đất tại Việt Nam, khi nhà nước thu hồi đất sẽ được bồi thường bằng đất ở, nhà ở, đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi.

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở, khi bị thu hồi sẽ được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng, bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi, bằng nhà ở.

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải đất ở được nhà nước cho thuê đất nhưng được miễn tiền thuê, khi bị thu hồi được bồi thường bằng đất.

Tiền bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng

Người bị thu hồi đất có thể nhận thêm khoản tiền bồi thường thiệt hại về nhà và công trình xây dựng trong trường hợp nhà ở, công trình phục vụ đời sống gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải tháo dỡ hoặc phá dỡ khi nhà nước thu hồi đất. Chủ sở hữu được bồi thường bằng giá trị xây mới của nhà ở, công trình đó. Chủ sở hữu nhà ở, công trình được sử dụng nguyên vật liệu còn lại của nhà bị phá dỡ.

Hoặc trường hợp nhà, công trình xây dựng bị dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật theo pháp luật thì cũng sẽ được bồi thường bằng giá trị xây mới của nhà, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo pháp luật về xây dựng.

Nhà, công trình xây dựng khác ngoài hai trường hợp nêu trên, nếu bị phá dỡ sẽ được bồi thường thiệt hại theo thực tế.

Tiền bồi thường về cây trồng, vật nuôi

Trường hợp Nhà nước thực hiện thu hồi đất gây thiệt hại về cây trồng, vật nuôi thì người dân sẽ được nhận bồi thường. Với cây hằng năm, mức bồi thường tính bằng giá trị sản lượng của vụ thu hoạch cây đó. Giá trị sản lượng của vụ thu hoạch tính theo năng suất của vụ cao nhất trong ba năm liền kề trước đó tại địa phương.

Với cây lâu năm, mức bồi thường tính theo giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây. Cây lâu năm cho thu hoạch nhiều lần và đang trong thời kỳ thu hoạch thì mức bồi thường tính bằng sản lượng vườn cây chưa thu hoạch tương ứng với số năm còn lại trong chu kỳ thu hoạch.

Cây trồng chưa thu hoạch nhưng có thể di chuyển đến nơi khác thì nhà nước bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại thực tế do phải di chuyển, trồng lại.

Cây rừng trồng bằng vốn ngân sách, cây rừng tự nhiên giao cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trồng, quản lý, chăm sóc, bảo vệ thì bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây. Tiền bồi thường được phân chia cho người quản lý, chăm sóc, bảo vệ.

Nhà nước thu hồi đất gây thiệt hại đến vật nuôi thủy sản hoặc vật nuôi khác không thể di chuyển thì được bồi thường theo thực tế.

Chủ sở hữu cây trồng, vật nuôi được tự thu hồi các tài sản này trước khi bàn giao lại đất cho nhà nước.

Đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi do UBND cấp tỉnh ban hành theo giá thị trường, điều chỉnh khi có biến động.

Khoản bồi thường chi phí di chuyển tài sản

Người dân phải di chuyển tài sản khi Nhà nước thu hồi đất sẽ được nhận bồi thường thêm khoản chi phí tháo dỡ, di chuyển, lắp đặt. Nếu phải di chuyển hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất còn được bồi thường thiệt hại khi tháo dỡ, vận chuyển, lắp đặt.

Khoản bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại

Các trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi nhà nước thu hồi đất, gồm:

- Đất được nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân thuộc diện được bồi thường về đất.

- Đất được nhà nước giao cho tổ chức thuộc trường hợp có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn.

- Đất được nhà nước cho thuê trả tiền hằng năm; đất thuê trả tiền một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn tiền thuê đất.

- Đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích do UBND cấp xã cho thuê.

- Đất nhận khoán để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.

- Diện tích đất nông nghiệp được giao vượt hạn mức.

Chi phí đầu tư vào đất còn lại bao gồm toàn bộ hoặc một phần các khoản sau:

- Chi phí sản lấp mặt bằng

- Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sản xuất nông nghiệp.

- Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh.

- Kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã ứng trước theo phương án được phê duyệt mà chưa khấu trừ hết vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp.

- Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất.