Lễ hội Cầu ngư - Nét đẹp trong văn hóa tâm linh của ngư dân vùng biển

Theo các bậc cao niên, Lễ hội Cầu ngư là lễ hội lớn nhất trong năm của cư dân miền biển với ý nghĩa cầu được một năm "trời yên biển lặng, tôm cá đầy khoang". Lễ hội này gắn liền tập tục thờ cúng cá Ông - vị thần hộ mệnh trên biển theo tín ngưỡng của ngư dân từ miền Trung trở vào và bao giờ cũng phải có nghi thức lễ tế cá Ông (hay còn gọi là lễ nghinh Thần, nghinh Ông) mời “Ông” về chứng giám lòng thành của ngư dân.

Từ xa xưa khi phương tiện còn thô sơ, trước sóng to, gió lớn biết bao nhiêu người bỏ mạng giữa khơi. Do đó, lễ hội cầu ngư đặc biệt quan trọng với ngư dân, cầu mong Ông (cá Ông), các vị thần biển cả và các âm linh trên biển phù trợ một chuyến ra khơi an toàn, đánh bắt nhiều tôm cá.

Ông Nguyễn Hữu Công, Phó Chủ tịch UBND quận Thanh Khê (Đà Nẵng), Trưởng ban tổ chức lễ hội, cho biết: Lễ hội Cầu ngư là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời, là sản phẩm đặc trưng của cộng đồng cư dân vùng biển Trung Bộ và Nam Bộ Việt Nam. Lễ hội Cầu ngư gắn với tín ngưỡng thờ cúng Thần Nam Hải lấy hình tượng cá Ông - vị thần biển hộ mệnh của ngư dân.

“Đối với đời sống cộng đồng miền biển, Lễ hội Cầu ngư là lễ trọng lớn nhất trong năm, vừa cầu mùa - cầu ngư, tế ngư thần, bày tỏ khát vọng một năm "Trời yên biển lặng, thuận buồm xuôi gió, tôm cá đầy khoang”. Tại thành phố Đà Nẵng, Lễ hội Cầu ngư đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2016", ông Nguyễn Hữu Công cho biết.

Theo Phó Chủ tịch UBND quận Thanh Khê, quận này có chiều dài bờ biển hơn 4,3 km, đời sống người dân gắn liền nền kinh tế biển lâu đời. Năm 2006, nhằm phát huy hoạt động lễ hội đúng hướng, lành mạnh, vừa văn minh, vừa bảo tồn bản sắc văn hoá địa phương, UBND quận cùng với các phường ven biển Thanh Khê Tây, Thanh Khê Đông, Xuân Hà đã nâng tầm tổ chức lễ hội Cầu ngư lên cấp quận với quy mô, hình thức và nhiều hoạt động phong phú. Từ đây, lễ hội cầu ngư truyền thống Thanh Khê được tổ chức hằng năm, trở thành hoạt động văn hóa tiêu biểu, đặc sắc của bà con cư dân, là sinh hoạt văn hoá, tinh thần không thể thiếu cùng với sự phát triển của quận nhà.

“Lễ hội Cầu ngư truyền thống trong những năm qua luôn nhận được sự quan tâm của Sở Văn hoá - Thể thao thành phố, các cấp lãnh đạo Đảng, chính quyền địa phương, vì thế, việc bảo tồn và phát huy lễ hội là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần bảo tồn các giá trị vốn có như giá trị tâm linh, tín ngưỡng, văn hóa, nghệ thuật… Mặt khác, lễ hội cũng đề cao giá trị cố kết cộng đồng trong đời sống hiện đại, điểm hẹn văn hóa đặc sắc cho du khách muốn tìm hiểu, trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương”, ông Công nói.

Lễ Cầu ngư diễn ra trong 3 ngày (từ ngày 8 đến 10/2) người dân vùng biển được hòa trong không khí lễ hội với các trò chơi dân gian gắn liền với miền biển như: Đan lưới, Gánh cá, Ngoáy thúng, Ẩm thực "Mâm hương vị biển"; Hát tuồng, Hô hội bài chòi…; những môn thể thao vận động trên biển: biểu diễn dù lượn, mô tô lướt sóng, thuyền Kzal...

Bên cạnh đó, Ban tổ chức tổ chức các gian trưng bày như: mô hình, hình ảnh với chủ đề "Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam", gian hàng trưng bày sản phẩm thủy hải sản và các sản phẩm chế biến từ thủy hải sản của người dân 3 phường ven biển, các gian hàng trưng bày sản phẩm đặc trưng của 10 phường trên địa bàn quận.