Hà Nội sẽ có phương tiện công cộng mới dưới Vành đai 3, chỉ mất 6 tháng xây dựng với chi phí 'siêu tiết kiệm'?

Sáng 11/4, tại Hà Nội diễn ra Hội thảo khoa học "Đường sắt đô thị trong hệ thống giao thông thông minh nhằm giảm tải ùn tắc giao thông, tiến tới hạn chế các phương tiện giao thông cá nhân". Tại đây, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - đại diện Công ty TNHH Công nghệ Giao thông thông minh Đường sắt Hồ Nam Trung Quốc (HUNAN CRRC) đã đề xuất giải pháp giảm ách tách cho giao thông Hà Nội với phương tiện công cộng thông minh là loại hình tàu điện ART chạy trên đường ray ảo, có công suất luân chuyển hành khách từ 20.000 đến 30.000 khách/giờ.

Tàu điện ART (còn gọi là Trackless Train, Rubber-tyred Trams) là phương tiện giao thông công cộng có đặc tính dịch vụ vận tải hành khách công cộng của đường sắt nhẹ - LRT/ Light Rail Transit gồm nhiều khoang, có khớp nối, cabin lái hai đầu, sàn thấp. Đặc biệt, loại hình tàu điện này không đường ray và chi phí đầu tư và chi phí vận hành thấp hơn nhiều so với tàu điện truyền thống.

Theo giới thiệu, tàu điện ART sẽ có khoảng từ 3-5 khoang, thân vỏ bằng hợp kim nhôm, hệ thống khung gầm bằng thép cường độ cao gắn với giá chuyển hướng, động cơ điện, thiết bị giảm xóc, bộ truyền động phanh, bộ ổn định, lốp cao su, hệ thống treo độc lập và cơ cấu lái.

Theo kinh nghiệm thực tế xây dựng tại Trung Quốc, mỗi dự án ART chỉ mất 6-10 tháng kể từ khi phê duyệt đến khi dự án đi vào vận hành thử nghiệm. Bân cạnh đó, chi phí đầu tư xây dựng chỉ từ 7-9 triệu USD/km, chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng. Đây đều là những tiêu chí quan trọng có thể mang đến lời giải cho bài toán giao thông đô thị của Hà Nội và được đại diện CRRC tại Việt Nam đề xuất.

Cùng với tính chất này, phía CRRC đề xuất làm tàu ART dưới gầm đường cầu cạn Vành đai 3 Hà Nội để giảm thiểu ùn tắc giao thông. Ông Nghĩa đưa ra phương án triển khai 3 tuyến tàu ART với lộ trình cụ thể: 

- Tuyến ART số 1: Từ TT Hội nghị Quốc Gia – Đại học Quốc gia (Hòa Lạc) với chiều dài là 30.30km với khoảng 12-18 tháng hoàn thiện.

- Tuyến ART số 2: Thiên đường Bảo Sơn – Nhổn (kết nối với tuyến ĐSĐT số 3 tại ga đầu tuyến) dài 6.30km.

- Tuyến ART số 3: Bến xe Mỹ Đình – Bến xe Nước ngầm (kết nối tuyến ĐSĐT số 2A và tuyến ĐSĐT số 3) 10.80km mất từ 6-9 tháng thi công, hoàn thiện.

Tổng 3 tuyến với có chiều dài 47km, 28 nhà ga và 32 đoàn tàu với kinh phí là 466 triệu USD (khoảng 11.650 tỷ đồng). Theo đề xuất, với số vốn 11.650 tỷ đồng, tư nhân sẽ bỏ vốn đầu tư hệ thống đoàn tàu, hệ thống điều hành, nhà ga… Nhà nước sẽ đảm nhiệm phần hạ tầng, huy động nguồn vốn từ trái phiếu đầu tư xây dựng công trình do chính phủ bảo lãnh và được hoán đổi sang thẻ đi tàu.

Tàu ART hoạt động không cần đường ray, thay vào đó chúng chạy trên một đường ray ảo nhờ hệ thống cảm biến trên đường và trên thân tàu. Hệ thống cảm biến này giúp tàu có thể nhận biết lề đường, chạy theo đúng "đường ray ảo" cũng như thích ứng với môi trường xung quanh và các tình huống bất ngờ trong thời gian thực. 

Tàu ART thế hệ 1 xuất hiện vào năm 2015 với mục đích đẩy nhanh tốc độ giao thông công cộng của Chu Châu, thành phố có khoảng 4 triệu dân và sau này trở nên phổ biến ở các nơi khác tại Trung Quốc. Tại Trung Quốc đến nay có 15 tuyến đã đi vào hoạt động và đang triển khai, tại nước ngoài có 5 tuyến với tổng chiều dài 120km.