Đảm bảo chất lượng hàng hóa để khuyến khích người Việt dùng hàng Việt

Góp ý kiến vào dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện nay, Chính phủ nên sửa đổi một số điều của dự án Luật và có thể nghiên cứu sửa đổi toàn bộ Luật vào năm 2026. Phạm vi sửa đổi Luật nên tập trung vào 4 nhóm chính sách đã được Quốc hội thông qua.

Ban soạn thảo dự án Luật cần quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan trong quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa dựa trên tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo quyền lợi của các bên để làm sao không bị chồng với các luật chuyên ngành như Luật An toàn thực phẩm, Luật Công nghiệp công nghệ số...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Chính phủ chú trọng đến công tác phân loại, quản lý cũng như kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa ở trong nước và hàng hóa từ nước ngoài xuất khẩu vào Việt Nam. Đặc biệt là phòng chống việc một số nước lấy nhãn mác hàng hóa Việt Nam để mang đi nước khác tiêu thụ, nhập lậu hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu đi nước khác...

"Việc đảm bảo chất lượng hàng hóa tốt sẽ tạo được niềm tin vững chắc cho người dân ở trong nước, khuyến khích người Việt dùng hàng Việt. Đồng thời, bảo vệ doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu 2 con số" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Bên cạnh nâng cao chất lượng sản phẩm và hàng hóa, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị cần lưu tâm đến việc đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trí tuệ nhân tạo trong việc truy xuất hàng hóa, giảm thiểu thủ tục hành chính, chi phí cho các doanh nghiệp.

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy khẳng định, Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa với những lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy

Về chính sách của nhà nước về hoạt động liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Thường trực Ủy ban cho rằng, các chính sách tại Điều 6 dự thảo Luật còn chưa rõ, chưa cụ thể hóa đầy đủ tại các điều khoản cụ thể, dẫn đến khó áp dụng. Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ nội dung nào ngân sách nhà nước đầu tư, nội dung nào nhà nước hỗ trợ, nội dung nào khuyến khích xã hội hóa; đề nghị bổ sung một số chính sách và luật hóa thành các điều luật trong dự thảo Luật như tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm; quản lý chất lượng đối với sản phẩm hàng hóa trọng điểm, chiến lược quốc gia.

Cũng theo Thường trực Ủy ban, quy định về ứng dụng công nghệ trong việc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại Điều 7b dự thảo Luật còn chung chung, chưa thể hiện rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng khoa học và công nghệ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa phù hợp với xu hướng mới; chưa làm rõ các cơ chế hỗ trợ (tài chính, kỹ thuật, thuế...), chưa có quy định cụ thể về cách tiếp cận hỗ trợ, thiếu lộ trình và cơ chế thực thi...

Ngoài ra, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc việc quy định cụ thể về mã số, mã vạch cho sản phẩm, hàng hóa tại dự thảo Luật. Có ý kiến cho rằng, không nên quy định mã số, mã vạch trong dự thảo Luật mà chỉ nên quy định trong các văn bản dưới luật để tạo tính linh hoạt và tăng tính chủ động của Chính phủ. Luật chỉ nên quy định nguyên tắc chung về truy xuất nguồn gốc, số hóa quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, để nâng cao tính minh bạch và quản lý chất lượng, giảm gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị Ban soạn thảo cũng như là cơ quan thẩm tra tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan

Đồng thời, tập trung vào một số vấn đề: Tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Chỉ thị 38 của Ban Bí thư về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát phạm vi sửa đổi để xử lý tốt nhất các bất cập hiện nay. Đặc biệt, tiếp tục đánh giá đầy đủ tác động của việc thực hiện cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên để thể chế hóa tối đa các cam kết quốc tế, rà soát kỹ sự cần thiết, phù hợp, đảm bảo tính thống nhất giữa các luật và luật hiện hành.

Đồng thời, cần nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý các ý kiến của các cơ quan, đặc biệt về phân loại hàng hóa giữa các nhóm; làm rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng khoa học công nghệ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, cơ chế tài chính, cách tiếp cận, hỗ trợ lộ trình, tận dụng được lợi thế về khoa học công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Rà soát có quy định công bố hợp chuẩn, hợp quy theo hướng áp dụng các công nghệ mới trong quản lý nhằm tiết kiệm chi phí, giảm tối đa thủ tục hành chính, tránh chồng chéo, trùng lập, đảm bảo sự thống nhất về công bố hợp quy...