Chất lượng nợ Agribank xuống dốc, nợ xấu tăng vọt: Có phải vì Covid-19?

Chất lượng nợ Agribank tuột dốc!

Ngày 31/10/2019, tại trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã giao nhiệm vụ điều hành hoạt động Hội đồng thành viên (HĐTV) Agribank đối với ông Phạm Hoàng Đức. Ông Đức được giao nhiệm vụ “chèo lái” Agribank khi ông Trịnh Ngọc Khánh, Chủ tịch HĐTV bắt đầu nghỉ hưu theo chế độ.

Không lâu sau đó, từ 1/5/2020, ông Phạm Đức Ấn, Chánh văn phòng NHNN được giao nhiệm vụ Chủ tịch HĐTV Agribank.  Ông Ấn sinh năm 1970 tại Nghệ An, là thạc sỹ Quản trị kinh doanh  – Đại học Kinh tế Quốc dân; Cử nhân kế toán – Đại học Luật Hà Nội.

Ông Ấn là “người cũ” của Agribank. Vào tháng 6/2014, ông Ấn trở thành thành viên HĐTV Agribank, sau đó giữ chức vụ Phó chủ tịch HĐTV Agribank từ năm 2014 đến cuối năm 2018. 

Trong nửa năm “chèo lái” của ông Đức và ông Ấn, chất lượng nợ tại Agribank đi xuống rõ nét.

Cụ thể, theo báo cáo tài chính riêng giữa niên độ, tại thời điểm cuối tháng 6/2020, nợ xấu của Agribank lên tới 24.633 tỷ đồng, chiếm 2,15% tổng dư nợ tín dụng. Nợ xấu nửa đầu năm 2020 tăng 7.083 tỷ đồng, tương đương 40% về giá trị tuyệt đối và tăng 0,56% về tỷ lệ. Đáng chú ý nhất là nợ có khả năng mất vốn tăng vọt từ 12.398 tỷ đồng lên 17.285 tỷ đồng.

Nợ xấu 24.633 tỷ đồng của Agribank cao gần bằng vốn điều lệ của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank)- Ngân hàng đứng thứ 3 trong danh sách các ngân hàng TMCP có vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam, chỉ sau Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) và Ngân hàng TMCP Quân đội (MB). Điều này cho thấy nợ xấu tại Agribank là rất lớn.

Sẽ là không khách quan khi nhìn lại bối cảnh của năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế nói chung, các doanh nghiệp ngân hàng nói riêng. Tuy nhiên, nhìn sang các ngân hàng thương mại nhà nước nợ xấu tại Agribank cao vượt trội.

Theo báo cáo tài chính riêng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), tại thời điểm cuối quý II/2020, nợ xấu của các ngân hàng này lần lượt là 6.367 tỷ đồng (tỷ lệ 0,83%), 15.751 tỷ đồng (tỷ lệ 1,69%) và 20.897 tỷ đồng(tỷ lệ 1,89%).

Nợ xấu cao, lương cũng cao…

Tại thời điểm 30/6/2020, Agribank chỉ còn 37.486 người, giảm 485 người so với hồi đầu năm. Số lượng nhân sự giảm bao gồm những người nghỉ hưu, chuyển việc hoặc mất việc.

Không dễ tính được chính xác số lượng người mất việc vì trong kỳ, Agribank còn thực hiện nhiều đợt tuyển dụng lớn, lên đến hàng trăm nhân sự. Vì vậy, số lượng nhân sự giảm chắc chắn sẽ lớn hơn nhiều con số 485 người.

Chi lương và phụ cấp tăng nhẹ từ 6.100 tỷ đồng lên 6.119 tỷ đồng, trong 6 tháng đầu năm 2020, trung bình mỗi người lao động Agribank được trả 163 triệu đồng/người/nửa năm, tương đương 27,1 triệu đồng/người/tháng. Cùng kỳ năm 2019, thu nhập người lao động là 165 triệu đồng/người/nửa năm, tương đương 27,5 triệu đồng/người/tháng.

Có thể thấy, trong nửa năm thay đổi nhân sự cao cấp, Agribank trong cảnh vừa giảm nhân sự, vừa giảm lương.

Thu nhập sụt giảm nhẹ nhưng trong nhóm “tứ đại gia ngân hàng”, Agribank vẫn duy trì mức cao, đứng trên VietinBank và BIDV, chỉ sau Vietcombank. Điều đáng nói, mức lương này vẫn khá cao trong bối cảnh nợ xấu của ngân hàng đang đứng đầu bẳng.

Đơn cử, trong 6 tháng đầu năm 2020, thu nhập tại VietinBank và BIDV thấp hơn nhiều tại Agribank. Mỗi nhân sự 2 ngân hàng này được trả bình quân 24,4 triệu đồng/người/tháng và 21,7 triệu đồng/người/tháng. Còn tại Vietcombank, người lao động được trả thù lao cao hơn, lên đến 32,8 triệu đồng/người/tháng.

Dự phòng cho các khoản tham ô xâm tiêu 436 tỷ đồng

Tại thời điểm 30/6/2020, Agribank phải trích 436 tỷ đồng cho “Dự phòng các khoản tham ô xâm tiêu”. Con số này tăng nhẹ so với 400 tỷ đồng hồi cuối năm 2019.

Trong nhóm “tứ đại gia ngân hàng”, chỉ mình Agribank liên tục có những đại án liên quan đến tham ô. Nguyễn Thị Hoàng Oanh, nguyên Giám đốc Agribank chi nhánh Bến Thành đã bị Hội đồng xét xử sơ thẩm kết án tù chung thân về các tội “tham ô tài sản”, “nhận hối lộ”, “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Năm 2020, Chu Ngọc Hải, nguyên cán bộ tín dụng Agribank chi nhánh huyện Krông Bông lợi dụng việc làm trái quy định của cơ quan đã lập khống 562 bộ hồ sơ khách hàng vay vốn, chiếm đoạt hơn 110 tỷ đồng và hơn 3,2 tỷ đồng của 76 khách hàng,…

Không chỉ có vậy, rất nhiều chi nhánh Agribank dính sai phạm, đặc biệt liên quan đến tín dụng. Đó là một trong những lý do khiến nợ xấu tại Agribank cao vượt trội trong nhóm “tứ đại gia ngân hàng”.

Nhiều chi nhánh Agribank có chất lượng tín dụng rất thấp. Tại  Agribank chi nhánh Bắc Hải Phòng, đến thời điểm 30/6/2019, tỷ lệ nợ xấu của chi nhánh Agribank Bắc Hải Phòng là 5,5%, nợ xấu nội, ngoại bảng chiếm tỷ lệ cao trên tổng dư nợ 13,5% đều vượt quá mức quy định của Agribank…

Vì sao nợ xấu của Agribank tăng cao? Tác động của dịch Covid-19 có phải là nguyên nhân chủ yếu? Du luận đang chờ  câu trả lời thoả đáng từ cơ quan thanh tra giám sát của NHNN…