Cấu trúc định dạng đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025

Thực hiện Kế hoạch số 1780/KH-BGDĐT ngày 27/10/2023 về việc xây dựng cấu trúc và định dạng đề thi cho Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã thành lập Hội đồng xây dựng cấu trúc định dạng đề thi phục vụ kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025.  Theo đó, Hội đồng đã xây dựng cấu trúc định dạng đề thi của 17 môn học, gồm: Ngữ Văn, Toán, Ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Hàn, tiếng Nhật, tiếng Trung), Hoá học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ (Công nghệ Công nghiệp và Công nghệ Nông nghiệp).

Đề minh họa theo cấu trúc định dạng mới đã được thử nghiệm tại các tỉnh/thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Bình, Gia Lai, Thái Nguyên với khoảng gần 5.000 học sinh. Kết quả thử nghiệm cấu trúc định dạng đề thi đã được tiến hành phân tích theo lý thuyết khảo thí cổ điển và hiện đại theo khuyến nghị của Viện Khảo thí Giáo dục Hoa kỳ (ETS) tại đợt tập huấn toàn quốc cho hơn 3500 cán bộ, giảng viên, giáo viên thuộc 63 Sở GDĐT và 12 cơ sở giáo dục đại học từ 11-17/12/2023.

Trên cơ sở phân tích kết quả thử nghiệm, Bộ GDĐT đã mời các chuyên gia (là tác giả Chương trình giáo dục phổ thông 2018, tác giả sách giáo khoa, giảng viên và giáo viên có nhiều kinh nghiệm) làm việc tập trung để hoàn thiện cấu trúc định dạng đề thi cùng đề minh họa để công bố.

Cấu trúc định dạng đề thi theo định hướng đánh giá năng lực, phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và được thể hiện thông qua đề minh họa, bảng năng lực - cấp độ tư duy kèm theo. Theo đó, người học sẽ được biết đề thi gồm mấy phần, có những dạng thức câu hỏi trắc nghiệm nào, những (thành phần) năng lực nào được đánh giá trong đề minh họa.

Các câu hỏi trong đề minh họa cố gắng gắn với các bối cảnh có ý nghĩa (bối cảnh có tác dụng/có giá trị nhất định đến đời sống, thực tiễn, khoa học).

Điểm khác biệt lớn nhất trong cấu trúc đề thi là ngoài dạng thức trắc nghiệm cũ (trắc nghiệm nhiều lựa chọn), đề thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 sẽ bổ sung 2 dạng thức trắc nghiệm mới (trắc nghiệm dạng Đúng/Sai và trắc nghiệm dạng trả lời ngắn).

2 dạng thức này có nhiều phương án nhiễu đòi hỏi thí sinh phải có năng lực, kiến thức kỹ năng chắc chắn, toàn diện mới đạt được điểm tối đa, hạn chế được việc dùng “mẹo mực”, tránh yếu tố may mắn trong quá trình làm bài thi, xác suất đánh ngẫu nhiên đạt điểm tối đa nhỏ hơn nhiều lần so với dạng thức trắc nghiệm nhiều lựa chọn. 2 dạng thức trắc nghiệm mới được cho là phù hợp với việc thiết kế đề thi theo định hướng đánh giá năng lực, đồng thời nâng cao khả năng phân loại thí sinh.

GS Nguyễn Ngọc Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) nhấn mạnh, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tập trung vào các năng lực quan trọng, phù hợp với định hướng nghề nghiệp giai đoạn THPT như giải quyết vấn đề và sáng tạo, tính toán, năng lực ngôn ngữ. Do vậy, định dạng đề thi được nghiên cứu xây dựng theo hướng kế thừa những ưu điểm của đề thi trước, đồng thời đổi mới để phù hợp với mục tiêu đánh giá năng lực của học sinh.

Tại thời điểm này, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 mới thực hiện đến lớp 11, do vậy các nội dung kiến thức được sử dụng trong các đề minh họa chủ yếu thuộc lớp 10 và 11.

Để có sự chuẩn bị sớm và tốt nhất cho kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, học sinh nên chủ động điều chỉnh việc ôn tập, bám sát tinh thần của Chương trình giáo dục phổ thông mới.

Đưa ra lời khuyên với thí sinh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) Nguyễn Ngọc Hà cho biết, đề thi đang được chuẩn hóa cao; vì vậy mỗi học sinh cần nắm kiến thức theo đúng hướng dẫn của Bộ GD&ĐT và sự chỉ dạy của thầy cô; chú trọng mọi năng lực trong quá trình học tập, không học tủ, không học mẹo để chủ động trước những thay đổi của các hình thức thi.