Cần có quy định về quyền và trách nhiệm của các tổ chức xã hội nghề nghiệp tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết: Tại Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội Khóa XV, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi). Ngay sau kỳ họp, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban đã chủ trì, phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan quán triệt, bám sát các mục tiêu chính sách, quan điểm và giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật trên cơ sở những ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu tại Hội thảo.

Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Huy nhấn mạnh: Hội thảo được tổ chức nhằm tạo diễn đàn để các đại biểu Quốc hội, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học và Ban soạn thảo trao đổi, thảo luận về những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau của dự thảo Luật. Trên cơ sở đó, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan hữu quan sẽ có thông tin đầy đủ và nhiều chiều hơn, có thêm cơ sở lý luận, thực tiễn tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét, quyết định.

TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VUSTA cũng cho biết, từ nhu cầu cấp thiết kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Hiến pháp 2013; để phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế, xã hội, xu hướng hội nhập quốc tế, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cần được sửa đổi, bổ sung để bảo đảm sự đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật Việt Nam, thích ứng với hoạt động của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh mới, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Phan Xuân Dũng phát biểu tại Hội thảo.

“Việc sửa đổi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mang nhiều ý nghĩa thiết thực, hy vọng với sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, những nội dung, ý kiến chỉ đạo của đồng chí Lê Quang Huy, Ủy viên TW Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT vừa trình bày, các nhà khoa học, các vị đại biểu tại Hội thảo sẽ giúp cho việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật tốt hơn”, Chủ tịch Phan Xuân Dũng nói.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu khoa học và Ban soạn thảo tập chung thảo luận về những vấn đề còn tồn tại nhiều ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vào các nhóm vấn đề chính: Phạm vi điều chỉnh, đối tượng, của dự thảo Luật; Quyền lợi và trách nhiệm của người tiêu dùng; Quản lý nhà nước trong hoạt động Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng; Giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh; Các quy định nhằm nâng cao hoạt động của các tổ chức xã hội, đồng thời tạo điều kiện, khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội đối với công tác bảo vệ người tiêu dùng; Những nội dung khác có liên quan tới Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sửa đổi...

TS.Phạm Văn Tân - nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam nhất trí sự cần thiết bổ sung, sửa đổi Luật Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng được Quốc hội thông qua năm 2010 vì có nhiều vấn đề phát sinh trong thực tế ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng mà nội dung Luật ban hành năm 2010 chưa đề cập tới. Tại khoản 2, Điều 48 quy định: “Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bao gồm tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các tổ chức xã hội khác tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”.

TS.Phạm Văn Tân - nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Tuy nhiên, để thấy rõ sự khác biệt giữa một tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dung và tổ chức được lập ra có tôn chỉ, mục đích để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cần viết lại quy định này theo hướng: “Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bao gồm tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích chuyên về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các tổ chức xã hội khác tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”. Quy định như vậy để thấy rõ sự khác biệt giữa tổ chức xã hội chuyên về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các tổ chức xã hội khác có tham gia hoạt động này.

Bên cạnh đó, TS.Phạm Văn Tân cũng đề nghị sửa lại nội dung Khoản 2, Điều 52 theo hướng đối với tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì được Nhà nước cấp kinh phí từ ngân sách nhà nước và bảo đảm các điều kiện khác để hoạt động chứ không chỉ là Nhà nước hỗ trợ kinh phí và các điều kiện khác.

“Như vậy thay cụm từ “được Nhà nước hỗ trợ kinh phí và các điều kiện khác” bằng cụm từ: “được Nhà nước cấp kinh phí và bảo đảm các điều kiện khác”. Như vậy sứ mệnh của tổ chức này là thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao nhằm hỗ trợ cho các cơ quan quản lý nhà nước trong hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng” - TS.Phạm Văn Tân đề xuất.

Ngoài ra, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cũng cho rằng, cần có nội dung quy định về việc Chính phủ quy định cụ thể việc giao nhiệm vụ và giao kinh phí từ ngân sách nhà nước và các bảo đảm các điều kiện để tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích chuyên về bảo vệ quyền lợi người tiêu hoạt động.

Cũng đề cập về Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, PGS.TS Đặng Văn Thanh – Chủ tịch Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho biết, nên quy định hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của tổ chức xã hội nghề nghiệp, không chỉ tổ chức xã hội. Có quy định riêng về Quyền, nghĩa vụ của Tổ chức xã hội trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tổ chức xã hội nghề nghiệp tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong phạm vi những hàng hóa, dịch vụ liên quan nghề nghiệp của tổ chức xã hội nghề nghiệp, ngoài các tổ chức xã hội nghề nghiệp có tôn chỉ mục đích tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

PGS.TS Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam 

PGS.TS Đặng Văn Thanh cho rằng, cần có một điều quy định về quyền và trách nhiệm của các tổ chức xã hội nghề nghiệp tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cảm ơn những ý kiến đóng góp của các đại biểu, chuyên gia, doanh nghiệp đối với dự án Luật. Những ý kiến, đề xuất của dự án Luật sẽ được Bộ Công Thương tiếp tục tiếp thu, chỉnh sửa, làm rõ hơn để trình Quốc hội cho ý kiến, đóng góp tại Kỳ họp thứ 5 tới nhằm đảm bảo tốt hơn lợi ích, quyền lợi của người tiêu dùng.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân

Kết luận Hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đánh giá cao các ý kiến thảo luận sôi nổi từ các đại biểu tham dự Hội thảo, trong đó, đa số các ý kiến phát biểu đều ủng hộ và nhất trí với nội dung của dự thảo Luật. Một số vấn đề cụ thể cũng đã được các đại biểu trao đổi, phân tích như: khái niệm người tiêu dùng, quyền và trách nhiệm của người tiêu dùng, chính sách của Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nâng cao hoạt động của các tổ chức xã hội trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, các vấn đề trong việc giải quyết tranh chấp…

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy ghi nhận các ý kiến góp ý của các Hiệp hội, chuyên gia, các nhà khoa học tại Hội thảo này. Các ý kiến góp ý thực sự có ý nghĩa trong quá trình hoàn thiện Dự thảo Luật; đồng thời nhấn mạnh, Pháp luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được xây dựng với mục tiêu bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là bên yếu thế trong giao dịch. Để phát huy hiệu quả của việc bảo vệ người tiêu dùng thì cần sự hỗ trợ rất lớn từ các tổ chức xã hội.