Biển Đông nóng lên khi tàu Hải cảnh Trung Quốc vào bãi cạn Scarborough

 Sự việc gây sốc nói trên diễn ra chỉ sau 2 tuần Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố muốn đàm phán với Trung Quốc trong năm 2016 về Scarborough, sau khi Tòa Trọng tài thường trực Liên Hiệp Quốc (PCA) ngày 12/7/2016, dựa theo Phụ lục VII của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) phán quyết bác bỏ mọi thừa nhận của Trung Quốc về Biển Đông, kể cả đường lưỡi bò mà nước này “tự vẽ ra”. Đề cập đến vấn đề nóng này, Duterte thừa nhận đó là thông tin tình báo bất an.

Chặn tàu cá của Philippines, tàu hải cảnh Trung Quốc tiến vào Scarborough

 Theo Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delphin Rolenzana, hôm 3/9/2016, khi máy bay trinh sát của Philippines bay trên bầu trời Scarborough, thì bất ngờ phát hiện 4 tàu hải cảnh, 6 tàu khác và một số sà lan đang di chuyển trong vùng biển Scarborough. Tin gây sốc này cũng khiến nhiều người liên hệ đến việc Bắc Kinh dọa sẽ “cải tạo Scarborough mà Trung Quốc nói rằng mình có chủ quyền”, phù hợp với một số tờ báo trước đó đưa tin rằng, sau khi Hội nghị G-20 kết thúc, Trung Quốc sẽ cải tạo bãi cạn Scarborough (Hoàng Nham/Panatag) mà không cần phải tránh bất kỳ hành động khiêu khích nào như trước khi diễn ra Hội nghị G-20.

Dư luận cho rằng, cảnh báo này đang có dấu hiệu trở thành hiện thực. Theo Duterte, phía Philippines ngờ rằng Trung Quốc có thể đã bắt đầu lấp biển xây dựng đảo nhân tạo tại bãi cạn Scarborough như đã làm ở một số đảo ở Trường Sa vừa qua. 

Tàu tuần duyên của Trung Quốc có mặt tại vùng bãi cạn Scarborough mà Philippines tuyên bố chủ quyền

 Được biết, tiết lộ của Tổng thống Duterte được đưa ra ngay trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN sắp diễn ra ở Lào. Theo phóng viên của Đài BBC News, vấn đề Biển Đông dự kiến sẽ nằm trong nghị trình thảo luận của hội nghị. Vì thế, vấn đề Biển Đông vốn đã nóng, giờ càng thu hút thêm sự quan tâm chú ý của dư luận. Tại Hội nghị G-20, trả lời phỏng vấn của đài  CNN, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói: “Nếu bạn ký kết một hiệp ước kêu gọi sử dụng biện pháp trọng tài quốc tế giải quyết các vấn đề trên biển thì dù bạn có lớn hơn Philippines hay Việt Nam hoặc các nước khác, đó không phải là lý do để bạn đi khắp nơi phô trương sức mạnh... Bạn phải tuân thủ luật pháp quốc tế".

 Sau đó, trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Obama đã thẳng thắn trao đổi về phán quyết của PCA đối với vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc, nhấn mạnh rằng Trung Quốc với vai trò là một nước tham gia UNCLOS, cần tuân thủ các ràng buộc theo công ước này và đối với Mỹ, đây là điều rất quan trọng để duy trì trật tự quốc tế dựa trên nền tảng luật pháp.

 Dù chỉ là một bãi cạn với một vài tảng đá nổi trên mặt biển, nhưng chính phủ Manila rất coi trọng Scarborough vì vùng biển này giàu tài nguyên, hải sản cùng các mỏ dầu ngầm ở bên dưới lòng đất. Manila đã từng tuyên bố việc Trung Quốc chặn những tàu của Philippines vào đánh cá là phi pháp.  Được biết, Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố không cho tàu Philippines vào đánh cá trong vùng biển này kể từ tháng 5/2012.

Trong phán quyết của mình, PCA cũng xác định rằng, các tàu chấp pháp của Trung Quốc đã từng liên tiếp tiếp cận tàu cá Philippines với tốc độ cao, tạo ra nguy cơ đâm va, gây nguy hiểm đến tính mạng của ngư dân Philippines. Cũng theo ông Lorenzana, vào đầu năm 2016, Trung Quốc cũng đã đưa nhiều sà lan vào khai thác cát tại vùng biển của Scarborough…

 Về phía Bộ Ngoại giao và Đại sứ Trung Quốc tại Manila, vẫn chưa có bình luận gì về cáo buộc của Philippines.

                                                                       TƯỜNG QUYÊN

                                                                          (Theo CNN, 9/2016)