Bị khách hàng quay lưng, Eximbank chỉ thoát lỗ nhờ Sacombank

Trong nửa đầu năm 2018, có lẽ sự cố Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) làm mất 245 tỷ đồng của khách hàng trở thành scandal lớn nhất ngành tài chính ngân hàng. Scandal này “nóng” hơn bao giờ hết khi Eximbank không chây ỳ không chịu trả. Thậm chí, Eximbank còn muốn đưa vụ việc này ra tòa dù trách nhiệm thuộc về Eximbank đã rõ mười mươi.

Bên cạnh đó, nạn nhân là bà Chu Thị Bình, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú người từng giữ danh hiệu người phụ nữ giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam nên dư luận càng chú ý hơn tới vụ việc.

Scandal này ảnh hưởng nghiêm trọng tới hình ảnh của Eximbank. Trong ĐHĐCĐ thường niên mới diễn ra của Eximbank, cổ đông thậm chí còn đề cập tới vấn đề Tổng giám đốc Eximbank nên từ chức. Chính vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi báo cáo tài chính quý 1/2018 của Eximbank cho thấy cả khách hàng gửi tiền và khách hàng vay tiền đều quay lưng với ngân hàng này.

Eximbank chỉ thoát lỗ nhờ thoái vốn khỏi Sacombank.

 Bị quay lưng, thua lỗ thảm

Cụ thể, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 1/2018, tại thời điểm 31/3/2018, chỉ tiêu tiền gửi của khách hàng tại Eximbank chỉ đạt 112.831 tỷ đồng, giảm 4.709 tỷ đồng, tương ứng 4% so với quý 1/2017. Cả 2 chỉ tiêu tiền gửi có kỳ hạn và tiền gửi không kỳ hạn đều giảm.

Điều đáng nói, người gửi tiền không mặn mà gửi tiết kiệm tại Eximbank dù Eximbank là một trong các ngân hàng áp dụng chính sách lãi suất cao nhất hệ thống ngân hàng. Ngôi vị quán quân thuộc về Ngân hàng Xây dựng và Ngân hàng TMCP Bản Việt với mức 8,5%/năm.

Eximbank đứng ở sau với lãi suất cao nhất lên tới 8,2%/năm áp dụng cho kỳ hạn 24 tháng và 36 tháng (tiết kiệm online). Ngoài ra, một số kỳ hạn khác cũng có mức lãi suất neo ở mức cao như 8%/năm (kỳ hạn 18 tháng), 7,6^/năm (kỳ hạn 15 tháng). Thay đổi biểu lãi suất từ 17/4/2018 nhưng mức lãi suất cao nhất tại Eximbank vẫn được duy trì ở mức 8.2%/năm.

Không chỉ bị người gửi tiền quay lưng, Eximbank còn chứng kiến tín dụng tăng trưởng âm. Tại thời điểm cuối kỳ, chỉ tiêu cho vay khách hàng tại Eximbank chỉ đạt 100.710 tỷ đồng, giảm 614 tỷ đồng, tương ứng 0,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Khách hàng vay tiền kém mặn mà với Eximbank dù ngân hàng này đã giảm 0,5% lãi suất cho vay ngắn hạn từ tháng 7/2017. Ngoài ra, từ hồi đầu năm 2018, ngân hàng này cũng áp dụng nhiều chương trình cho vay với lãi suất ưu đãi.

Thoát lỗ nhờ Sacombank

Có thể thấy, Eximbank cùng lúc đối phó với 2 tình trạng tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng huy động vốn đều là những con số ấm. Vì vậy, sẽ không ngạc nhiên nếu ngân hàng này một lần nữa công bố khoản thua lỗ khủng. Nhưng trong quý 1/2018, vận may mang tên Sacombank đã đến với Eximbank. Nếu không có được khoản thu nhập lớn từ thoái vốn khỏi Sacombank, có thể, Eximbank đã thua lỗ.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 1/2018, lợi nhuận sau thuế của Eximbank đạt 444 tỷ đồng, tăng 308 tỷ đồng, tương ứng 226% so với quý 1/2018. Nếu nhìn qua, cổ đông có thể vui mừng vì Eximbank đã có quý tăng trưởng vượt bậc mà các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV không thể có được.

Thế nhưng, thực tế, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của ngân hàng giảm. Phần giảm được bù đắp bằng thu nhập có được từ thoái vốn khỏi Sacombank.  Eximban thoái vốn khỏi Sacombank từ năm 2017 với giá bán bình quân là 14.064 đồng/CP. 126 tỷ đồng được ghi nhận trong năm 2017, phần còn lại 521 tỷ đồng được ghi nhận trong quý 1/2018. Nếu bỏ đi phần thu nhập này, Eximbank đã lỗ 77 tỷ đồng.

Lợi nhuận tăng không phải từ hoạt động kinh doanh mà từ hoạt động thoái vốn nên không có gì ngạc nhiên khi cổ đông Eximbank phải chứng kiến cảnh lợi nhuận tăng vọt nhưng tài sản lại hao hụt đáng kể.

Tại thời điểm cuối kỳ, tổng tài sản tại Eximbank chỉ là 140.630 tỷ đồng, giảm 8.740 tỷ đồng, tương ứng 5,9% so với số liệu hồi đầu năm.

Trong kỳ, Eximbank bất ngờ đi ngược với xu hướng. Trong khi nhiều ngân hàng khác đẩy mạnh tuyển dụng, Eximbank lại giảm nhân sự. Tại thời điểm 31/3/2018, toàn hệ thống Eximbank có 6.076 người, giảm 18 người so với cuối năm 2017. Đây chính là số lượng nhân sự suy giảm tại ngân hàng mẹ. Điều đó có nghĩa chỉ nhân sự trong ngân hàng bị sa thải còn nhân sự ở công ty con thì không.

Bảo Linh