Ban hành 6 tiêu chuẩn quốc gia đối với phích cắm, ổ cắm, phích nối xe điện

Phích cắm, ổ cắm, phích nối dùng cho xe điện là các thiết bị truyền dòng điện cao, đặc biệt trong các hệ thống sạc nhanh DC, nên nếu không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ tiềm ẩn nguy cơ chập điện, cháy nổ hoặc điện giật.

Bên cạnh đó, việc tuân thủ các tiêu chuẩn sẽ giúp đảm bảo cách điện, phân cách điện an toàn và bảo vệ người sử dụng. Hơn nữa, tiêu chuẩn hóa còn giúp tăng tính tương thích giữa xe điện và trạm sạc, bất kể nhà sản xuất, từ đó xây dựng được hệ thống hạ tầng sạc đồng bộ, thuận tiện và tiết kiệm chi phí.

Không chỉ vậy, các thiết bị đạt chuẩn cũng giúp giảm tổn thất điện năng, giảm sinh nhiệt, nâng cao độ tin cậy và kéo dài tuổi thọ cho cả xe điện và thiết bị sạc. Mặt khác, việc áp dụng tiêu chuẩn còn giúp Việt Nam tiệm cận các thông lệ quốc tế, tạo thuận lợi trong thương mại, xuất nhập khẩu thiết bị, đồng thời hỗ trợ các cơ quan quản lý dễ dàng kiểm tra, giám sát chất lượng sản phẩm.

Từ nhận thức rõ tầm quan trọng này, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định số 100/QĐ-BKHCN công bố 6 tiêu chuẩn quốc gia đối với phích cắm, ổ cắm, phích nối xe điện. Những tiêu chuẩn này không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là nền tảng quan trọng để phát triển hạ tầng sạc an toàn và bền vững.

Phích cắm, ổ cắm... dùng cho xe điện nên đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14296-1:2025 về yêu cầu chung

TCVN 14296-1:2025 yêu cầu phích cắm, ổ cắm, phích nối dùng cho xe điện và ổ nối vào xe điện nên đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn IEC và/hoặc tiêu chuẩn quốc gia bất kỳ cung cấp tính lắp lẫn trong các tờ tiêu chuẩn, không kể các phụ kiện EV cụ thể như xác định trong bộ tiêu chuẩn TCVN 14296 (IEC 62196).

Các phụ kiện phải được thiết kế và có kết cấu sao cho trong sử dụng bình thường, tính năng của chúng là tin cậy và giảm thiểu rủi ro gây nguy hiểm cho người sử dụng hoặc những thứ xung quanh. Kiểm tra sự phù hợp bằng cách đáp ứng tất cả các yêu cầu liên quan và các thử nghiệm quy định.

Các phụ kiện phải được thiết kế và có kết cấu sao cho chúng không thể được sử dụng như một bộ dây nguồn kéo dài. Phích cắm của EV và phích nối dùng cho xe điện không được tương thích với nhau.

Linh kiện phải được sử dụng theo thông số đặc trưng được thiết lập cho các điều kiện sử dụng dự kiến. Phần mang điện của linh kiện bất kỳ phải được gắn chắc chắn vào đế của bề mặt lắp đặt, hoặc được cách điện sao cho phần đó không bị xoay hoặc thay đổi vị trí làm giảm chiều dài đường rò, khe hở không khí và khoảng cách qua cách điện xuống thấp hơn các giá trị thấp nhất yêu cầu.

Tiêu chuẩn TCVN 14296-2:2025 đảm bảo tương thích kích thước cho phụ kiện sạc xe điện AC

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14296-2:2025 quy định các yêu cầu về kích thước đối với phích cắm, ổ cắm, phích nối và ổ nối vào xe điện sử dụng trong hệ thống sạc điện có dây cho xe điện (EV), tập trung vào phụ kiện dạng chân cắm và dạng ống tiếp xúc sử dụng dòng xoay chiều (AC). Tiêu chuẩn này nhằm đảm bảo tính tương thích và an toàn trong quá trình sạc điện cho xe điện.

TCVN 14296-2:2025 áp dụng cho các phụ kiện sạc điện AC được sử dụng trong các chế độ sạc 1, 2 và 3, và được thiết kế để hoạt động trong dải nhiệt độ môi trường từ -30°C đến +40°C. Các phụ kiện này bao gồm phích cắm, ổ cắm, phích nối và ổ nối vào xe điện, được thiết kế để sử dụng với cáp có ruột dẫn bằng đồng hoặc hợp kim đồng.

Tiêu chuẩn quy định các thông số kỹ thuật về kích thước, bao gồm đường kính, chiều dài và các thông số liên quan khác của các bộ phận tiếp xúc điện. Ngoài ra, tiêu chuẩn cũng đề cập đến các yêu cầu về khả năng chịu điện áp, dòng điện danh định và các điều kiện môi trường hoạt động.

Việc áp dụng TCVN 14296-2:2025 giúp đảm bảo rằng các phụ kiện sạc điện AC cho xe điện được thiết kế và sản xuất theo một tiêu chuẩn chung, đảm bảo tính tương thích và an toàn trong quá trình sử dụng. Điều này không chỉ hỗ trợ sự phát triển của ngành công nghiệp xe điện mà còn thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ sạc điện cho xe điện.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14296-3:2025 yêu cầu tương thích về kích thước đối với bộ nối xe điện dạng chân cắm và dạng ống tiếp xúc DC và AC/DC

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14296-3:2025 quy định các yêu cầu kỹ thuật về tính tương thích kích thước đối với các bộ nối sử dụng trong hệ thống sạc điện có dây dành cho xe điện, bao gồm các hệ thống sạc bằng dòng điện một chiều (DC) và hệ thống sạc kết hợp dòng xoay chiều/một chiều (AC/DC). Tiêu chuẩn này hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế IEC 62196-3:2022, giúp tăng cường sự tương thích và đồng bộ giữa các thiết bị được sử dụng trong và ngoài nước.

Tiêu chuẩn áp dụng cho các loại phích cắm, ổ cắm, phích nối và ổ nối vào xe điện dạng chân cắm hoặc dạng ống tiếp xúc, chủ yếu dùng trong các chế độ sạc Mode 3 (sạc AC có điều khiển) và Mode 4 (sạc nhanh DC). Các thiết bị này được thiết kế để kết nối với hệ thống sạc điện từ lưới điện công cộng hoặc qua bộ chuyển đổi, phục vụ nhu cầu sạc điện cho các loại phương tiện giao thông sử dụng điện (EV).

TCVN 14296-3:2025 đưa ra các yêu cầu kỹ thuật về hình dạng, kích thước, cấu tạo tiếp điểm, độ bền cơ học, khả năng chống bụi và nước (cấp bảo vệ IP), khả năng chịu nhiệt và truyền tín hiệu. Ngoài ra, tiêu chuẩn còn phân loại chi tiết các kiểu đầu nối như loại AA, BB, EE, tương ứng với các chuẩn sạc phổ biến toàn cầu như CCS Type 1, CCS Type 2, CHAdeMO...

Việc ban hành và áp dụng tiêu chuẩn này có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo an toàn, chất lượng và khả năng hoán đổi trong quá trình sử dụng các thiết bị sạc xe điện. Đồng thời, TCVN 14296-3:2025 cũng tạo nền tảng pháp lý và kỹ thuật vững chắc cho các doanh nghiệp, tổ chức trong việc thiết kế, sản xuất và triển khai hệ thống trạm sạc phù hợp với xu hướng phát triển phương tiện giao thông điện hóa.

Tiêu chuẩn này góp phần thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông xanh, khuyến khích chuyển đổi năng lượng sạch và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế của ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam.

Tiêu chuẩn TCVN 14296-3-1:2025

Tiêu chuẩn TCVN 14296-3-1:2025 quy định các yêu cầu kỹ thuật đối với phích nối dùng cho xe điện, ổ nối vào xe điện và cụm cáp sử dụng trong hệ thống sạc điện một chiều (DC), có tích hợp hệ thống quản lý nhiệt. Tiêu chuẩn này áp dụng cho các bộ phận kết nối điện giữa trạm sạc và xe điện, được thiết kế đặc biệt để xử lý lượng dòng điện cao trong quá trình sạc nhanh, đồng thời đảm bảo khả năng kiểm soát và điều hòa nhiệt lượng phát sinh. Việc quản lý nhiệt hiệu quả giúp ngăn ngừa nguy cơ quá nhiệt, giảm thiểu tổn thất điện năng, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

TCVN 14296-3-1:2025 đưa ra các thông số về cấu tạo, kích thước, đặc tính vật liệu và khả năng tương thích với các chuẩn kết nối phổ biến, đảm bảo khả năng hoán đổi và đồng bộ giữa các thiết bị đến từ nhiều nhà sản xuất khác nhau. Bên cạnh yếu tố kỹ thuật, tiêu chuẩn này còn hướng đến tính nhất quán và phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần hỗ trợ phát triển hạ tầng sạc xe điện tại Việt Nam một cách đồng bộ, an toàn và hiệu quả.

Việc áp dụng tiêu chuẩn TCVN 14296-3-1:2025 không chỉ giúp tăng tính cạnh tranh của sản phẩm nội địa mà còn thúc đẩy thương mại hóa, tạo thuận lợi cho quá trình xuất nhập khẩu thiết bị sạc điện. Đây là cơ sở quan trọng trong quá trình chuyển dịch sang giao thông xanh và phát triển bền vững ngành công nghiệp xe điện trong nước.

Tiêu chuẩn TCVN 14296-4:2025 yêu cầu tương thích về kích thước và tính đổi lẫn đối với các phụ kiện dạng chân cắm và dạng ống tiếp xúc DC dùng cho các ứng dụng Cấp II hoặc Cấp III

TCVN 14296-4:2025 quy định các yêu cầu kỹ thuật về kích thước và khả năng thay thế lẫn nhau (tính đổi lẫn) đối với các loại phích nối và ổ nối điện dùng cho sạc điện một chiều (DC) trong các ứng dụng sạc Cấp II (tầm trung) và Cấp III (công suất cao), phù hợp với các phương tiện giao thông chạy điện.

Tiêu chuẩn áp dụng cho các phụ kiện sạc DC sử dụng tiếp điểm dạng chân cắm và ống tiếp xúc, đảm bảo khả năng kết nối an toàn, hiệu quả và thống nhất giữa xe điện và trạm sạc, bất kể nhà sản xuất. Các yêu cầu bao gồm: kích thước hình học của đầu nối, cấu hình tiếp điểm, vị trí và khoảng cách giữa các cực, cùng khả năng chịu dòng điện và điện áp lớn.

Tiêu chuẩn này hỗ trợ tăng cường tính linh hoạt trong sử dụng hạ tầng sạc điện, đảm bảo tính tương thích giữa các thiết bị khác nhau, đồng thời đáp ứng yêu cầu về an toàn, độ bền cơ học, bảo vệ môi trường và điều kiện vận hành thực tế. Đây là cơ sở kỹ thuật quan trọng giúp đồng bộ hóa hệ thống sạc DC, góp phần phát triển hệ sinh thái xe điện tại Việt Nam.

Tiêu chuẩn TCVN 14296-6:2025 yêu cầu về kích thước và tương thích cơ khí của các bộ nối điện một chiều

Tiêu chuẩn TCVN 14296-6:2025 quy định các yêu cầu về kích thước và tương thích cơ khí của các bộ nối điện một chiều (DC) dạng chân cắm và ống tiếp xúc, dùng trong hệ thống sạc điện có dây cho xe điện (EV). Tiêu chuẩn nhằm đảm bảo các phích cắm, ổ cắm, phích nối và ổ nối DC được thiết kế để kết nối an toàn, chính xác và hiệu quả giữa thiết bị cấp điện và xe điện, đồng thời bảo vệ người sử dụng thông qua việc phân cách điện.

Tiêu chuẩn này áp dụng cho các thiết bị sạc DC có bảo vệ dựa trên nguyên tắc phân cách điện, giúp tránh dòng điện rò, tăng cường an toàn khi vận hành. Các yêu cầu về kích thước tiêu chuẩn của bộ nối được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo tính tương thích giữa các loại đầu nối, từ đó giúp hệ thống sạc có thể sử dụng chung giữa nhiều hãng xe và trạm sạc khác nhau.

Việc áp dụng tiêu chuẩn này góp phần nâng cao tính đồng bộ và an toàn cho hạ tầng sạc xe điện tại Việt Nam, đồng thời hỗ trợ các nhà sản xuất và doanh nghiệp thiết kế, chế tạo sản phẩm phù hợp với chuẩn quốc tế. Qua đó, tiêu chuẩn giúp thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp xe điện và tăng cường khả năng hội nhập thị trường toàn cầu.

Nhờ sự chuẩn hóa này, người sử dụng có thể yên tâm về tính an toàn và hiệu quả khi sử dụng các thiết bị sạc điện một chiều cho xe điện, góp phần phát triển bền vững ngành giao thông xanh tại Việt Nam.