Áp dụng công cụ VSM để nâng cao năng suất ngành cơ khí, tối ưu hóa quy trình

VSM là một phương pháp trực quan giúp doanh nghiệp phân tích, thiết kế và cải tiến quy trình từ khi bắt đầu sản xuất đến khi sản phẩm hoàn thiện đến tay khách hàng. Nói cách khác, VSM giúp nhìn rõ “toàn cảnh” quy trình sản xuất – từ khâu cung ứng nguyên liệu, chế tạo, lắp ráp, kiểm tra đến giao hàng – để phát hiện ra đâu là hoạt động tạo giá trị và đâu là hoạt động không tạo giá trị.

Cải tiến quy trình sản xuất

Theo Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), cơ khí là một trong những ngành công nghiệp trọng yếu của nền kinh tế, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguyên liệu và thiết bị cho nhiều ngành sản xuất khác như: xây dựng, ô tô, điện tử, năng lượng, hàng không và nhiều lĩnh vực khác. Tại Việt Nam, trong những năm qua, ngành công nghiệp cơ khí đã có những bước tăng trưởng đáng kể, cả về quy mô và sản phẩm, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu.

Trong ngành cơ khí, nơi quy trình sản xuất gồm nhiều công đoạn liên kết chặt chẽ  từ gia công chi tiết, tiện, phay, hàn, sơn, đến lắp ráp thì việc xác định chính xác các điểm tắc nghẽn và đưa ra giải pháp cải tiến cụ thể để rút ngắn chu kỳ sản xuất, giảm tồn kho,  nâng cao hiệu quả tổng thể.

Điểm mạnh của VSM nằm ở sự đơn giản nhưng hiệu quả, chỉ cần một bản đồ mô tả toàn bộ dòng giá trị hiện,  doanh nghiệp có thể dễ dàng nhận ra những hoạt động không cần thiết. Sau đó, bằng cách thiết kế bản đồ tương lai, doanh nghiệp sẽ xác định được hướng đi cụ thể để đạt được trạng thái sản xuất tối ưu.

Ngành cơ khí là “xương sống” của công nghiệp chế tạo, cung cấp thiết bị, linh kiện, máy móc cho nhiều lĩnh vực như điện, điện tử, ô tô, và năng lượng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp cơ khí trong nước vẫn đang vận hành theo mô hình truyền thống, thiếu tính liên kết giữa các khâu, tồn kho bán thành phẩm lớn, quy trình luân chuyển vật liệu rườm rà, và năng suất thấp.

Theo chuyên gia của Viện Năng suất Việt Nam, trong các nhà máy cơ khí vừa và nhỏ, tỷ lệ thời gian tạo giá trị thực sự chỉ chiếm khoảng 10 – 20% tổng thời gian sản xuất, phần còn lại là chờ đợi, di chuyển, sửa lỗi hoặc lưu kho. Chính vì vậy, việc áp dụng công cụ VSM giúp doanh nghiệp “nhìn rõ” những tổn thất này và từ đó cải tiến theo hướng tinh gọn, khoa học và hiệu quả hơn.

Ví dụ Công ty Cơ khí Việt Sơn, là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trong lĩnh vực gia công cơ khí và sản xuất kết cấu thép nhẹ phục vụ cho ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam và xuất khẩu ra nhiều quốc gia trên thế giới. Bằng cách tích hợp công nghệ tiên tiến và sự sáng tạo trong quy trình sản xuất, chúng tôi không chỉ sản xuất ra các sản phẩm cơ khí đạt tiêu chuẩn quốc tế mà còn định hình xu hướng trong ngành.

Công ty Cơ khí Việt Sơn cung cấp giải pháp cơ khí uy tín chất lượng cho các dự án quan trọng

Công ty TNHH Cơ khí Việt Sơn không chỉ là doanh nghiệp, mà là đối tác đáng tin cậy cung cấp giải pháp cơ khí uy tín chất lượng cho các dự án quan trọng. Công ty chế tạo máy đóng container năng suất 15 phút/container. Và sản xuất thanh C, U cho công trình với khối lượng 100 tấn/ tháng.

Trước khi áp dụng VSM, quy trình sản xuất của công ty tồn tại nhiều bất cập. Các công đoạn gia công chi tiết và hàn kết cấu bị gián đoạn do kế hoạch sản xuất chưa đồng bộ; nguyên vật liệu di chuyển nhiều lần giữa các phân xưởng; sản phẩm bán thành phẩm chờ đợi trung bình 2–3 ngày giữa các khâu. Chu kỳ sản xuất một lô hàng kết cấu thép thường kéo dài hơn 25 ngày, trong khi thời gian tạo giá trị thực tế chỉ chiếm chưa đến 20% tổng thời gian.

Thời gian gần đây, Công ty Cơ khí Việt Sơn bắt đầu triển khai VSM để cải tiến toàn bộ quy trình sản xuất. Bước đầu tiên là thành lập nhóm cải tiến gồm các cán bộ kỹ thuật, quản lý sản xuất và nhân viên vận hành trực tiếp. Nhóm này tiến hành khảo sát thực tế toàn bộ quy trình, thu thập dữ liệu về thời gian sản xuất, di chuyển, chờ đợi, và tỷ lệ lỗi ở từng công đoạn. Dựa trên dữ liệu đó, doanh nghiệp xây dựng bản đồ quản lý chuỗi giá trị hiện tại, mô tả chi tiết từ khi nhận đơn hàng, nhập nguyên vật liệu, đến khi giao sản phẩm hoàn thiện.

Từ bản đồ này, nhóm phát hiện ra hơn 10 loại lãng phí khác nhau: thời gian chờ đợi giữa các công đoạn lên đến 48%, vận chuyển vật liệu trung bình 120m giữa các xưởng, và tồn kho bán thành phẩm chiếm hơn 30% diện tích nhà máy. Ngoài ra, luồng thông tin giữa bộ phận kế hoạch, sản xuất và kho còn rời rạc, dẫn đến việc sắp xếp lệnh sản xuất thiếu tính tối ưu.

Sau khi phân tích, nhóm xây dựng bản đồ quản lý chuỗi giá trị trong đó đề xuất bố trí lại mặt bằng sản xuất theo dòng chảy một chiều, giảm quãng đường di chuyển của vật liệu; đồng thời triển khai cơ chế “kéo” giữa các công đoạn để khâu sau chủ động “kéo” sản phẩm từ khâu trước khi cần, thay vì sản xuất ồ ạt theo kế hoạch. Bên cạnh đó, công ty áp dụng hệ thống thẻ Kanban điện tử, giúp quản lý luồng công việc theo thời gian thực và giảm tình trạng chờ đợi.

Kết quả sau thời gian triển khai, chu kỳ sản xuất trung bình của sản phẩm kết cấu thép giảm từ 25 ngày xuống còn 16 ngày, năng suất lao động tăng 22%, lượng tồn kho bán thành phẩm giảm gần 50%. Không chỉ vậy, việc sắp xếp lại mặt bằng và dòng vật liệu giúp giảm hơn 40% quãng đường di chuyển, tiết kiệm đáng kể năng lượng và nhân công. Nhờ VSM, Cơ khí Việt Sươn đã hình thành một hệ thống sản xuất tinh gọn hơn, có khả năng phản ứng nhanh với đơn hàng, đồng thời nâng cao chất lượng và uy tín thương hiệu.

Hiệp hội doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI) thông tin, trước những tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp 4.0 nhưng trình độ cơ khí chế tạo, nhất là cơ khí chính xác - trụ cột của sản xuất công nghiệp vẫn lạc hậu so với nhiều nước. Doanh nghiệp gặp không ít thách thức trong cải tiến công nghệ, bắt kịp xu hướng, nâng cao trình độ lao động, chất lượng hạ tầng… để có thể tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và những áp lực cạnh tranh lớn đến từ các nước trong khu vực cũng như trên thế giới.

Theo Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp Nguyễn Ngọc Thành, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phát triển mạnh công nghiệp hạ nguồn, trong đó có các ngành công nghiệp về cơ khí chính xác cũng như cơ khí chế tạo để đảm bảo cho công nghiệp hỗ trợ có điều kiện phát triển.

VSM chính là “bản đồ” định hướng con đường phát triển với một công cụ đơn giản nhưng mang sức mạnh chuyển đổi to lớn, giúp các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam tiến gần hơn đến chuẩn mực sản xuất tinh gọn của thế giới.