Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm giảm khá mạnh trong 2 tháng đầu năm nay do nhu cầu thị trường chững, lạm phát thế giới ở mức cao, tồn kho tại Mỹ nhiều, tiêu dùng tại EU thắt chặt do khó khăn kinh tế, và cũng bởi vì cùng thời điểm này năm ngoái, xuất khẩu tôm tăng quá mạnh (với 558 triệu USD, tăng 48% so với cùng kỳ 2021).
Tháng 2/2023, xuất khẩu tôm sang các thị trường chính đồng loạt giảm từ 12%-35%, một số thị trường đã có tín hiệu tăng trưởng như Trung Quốc, Australia và Pháp, tăng từ 4-7%.
Trong top 5 thị trường nhập khẩu chính, xuất khẩu tôm sang Mỹ, EU giảm mạnh; xuất khẩu tôm sang Nhật Bản, Hàn Quốc cũng giảm nhưng tốc độ giảm ít hơn; xuất khẩu sang Trung Quốc đã có dấu hiệu phục hồi, tăng 4%.
2 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm sang Mỹ, EU, Nhật Bản tăng từ 51-58 triệu USD. Xuất khẩu sang Hàn Quốc đạt 46 triệu USD, xuất khẩu sang Trung Quốc & Hồng Kông đạt 34 triệu USD. Xuất khẩu sang các thị trường này trong 2 tháng đầu năm nay giảm từ 16%-51% so với cùng kỳ.
Về sản lượng sản xuất tôm, hoạt động nuôi tôm đang trong giai đoạn chuyển đổi theo hướng nâng cao chất lượng, nhiều nơi người nuôi tập trung cải tạo, tu sửa ao hồ và chú trọng đến chất lượng con giống nên hạn chế dịch bệnh. Tính chung 2 tháng đầu năm 2023, sản lượng tôm chân trắng đạt 60,2 nghìn tấn, tăng 0,5%, sản lượng tôm sú đạt 31,3 nghìn tấn, tăng 0,3%.
Theo VASEP, các tháng cuối năm 2022 và kéo sang đầu năm nay, lạm phát toàn cầu tăng cao, bất ổn kinh tế thế giới, nhu cầu tiêu thụ tôm giảm sút. Cạnh tranh giữa tôm Việt Nam với Ecuador và Ấn Độ năm nay cũng gay gắt hơn khi sản lượng tôm của Ecuador năm 2023 dự kiến tăng lên 1,5 triệu tấn. Giá tôm nhập khẩu trên thị trường thế giới giảm dần từ cuối năm 2022 và dự báo tiếp tục giảm thêm khi nguồn cung toàn cầu năm 2023 dự kiến tăng.
Trong bối cảnh khó khăn, các doanh nghiệp phải cải thiện tình hình bằng cách giảm chi phí, tập trung vào giá trị gia tăng, nâng cao chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp có thể chuyển hướng xuất khẩu các sản phẩm đặc thù như tôm-rừng, tôm-lúa hay tôm sú với lợi thế từ thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chú trọng thay đổi cơ cấu sản phẩm để chủ động đáp ứng nhu cầu theo từng phân khúc thị trường…
Bên cạnh thách thức, chúng ta vẫn có nhiều cơ hội. Các doanh nghiệp năng động, thích ứng sớm với điều kiện mới sẽ tiếp tục chiếm lĩnh được thị trường.
VASEP cũng kỳ vọng xuất khẩu tôm Việt Nam các tháng tới sẽ khá hơn khi tồn kho tại Mỹ giảm bớt, tình hình kinh tế thế giới chuyển biến tích cực. Đặc biệt, Hội chợ Thủy sản Bắc Mỹ vừa diễn ra vào ngày 12/3/2023 cũng được kỳ vọng sẽ giúp tăng doanh số xuất khẩu tôm sang thị trường Mỹ và cả các thị trường khác trên thế giới.