Việt Nam – Australia thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược
Các lãnh đạo ASEAN đều đã tới Sydney dự hội nghị. Bà Aung San Suu Kyi, Cố vấn Nhà nước kiêm Ngoại trưởng là người đại diện cho Myanmar tại hội nghị này.
Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đã tới Canberra, để rồi tới Sydney của Australia sau khi đoàn đã có chuyến thăm New Zealand.
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay người tương nhiệm – bà Jacinda Ardern, trong chuyến thăm New Zealand trước khi sang Sydney dự Hội nghị Australia - ASEAN (Ảnh: Getty) |
Hôm 15/3, sau lễ đón chính thức Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Quốc hội liên bang ở Canberra, Thủ tướng nước chủ nhà Malcolm Turnbull đã hội đàm và ký tuyên bố chung về thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam - Australia.
Báo Australia viết rằng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc "nêu ra vấn đề hợp tác chặt chẽ hơn với Australia để giải quyết căng thẳng ở Biển Đông".
| Báo AFR nói Thủ tướng Việt Nam “nêu ra vấn đề hợp tác chặt chẽ hơn với Australia để giải quyết căng thẳng ở Biển Đông (Ảnh: MARK GRAHAM) |
Theo Lisa Murray và Angus Grigg trên trang Australian Financial Review, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng "cảnh báo rằng các bên cần kiềm chế không sử dụng vũ lực và đe dọa" tại vùng biển này", và muốn Australia có vai trò quan trọng hơn tại đây.
ASEAN cần Australia
Một ngày trước Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN-Australia ở Sydney vào hôm 17/3/2018, bà Julie Bishop nói Australia sẽ "nghiêm túc xem khả năng gia nhập ASEAN" nếu có lời mời chính thức. Đây là động thái do Tổng thống Indonesia, ông Joko Widodo nêu ra và ngay lập tức được nhiều ý kiến bình luận.
Tiến sĩ Adriana Elisabeth - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Khoa học Indonesia, Jakarta, tỏ ý nghi ngờ về tính thực tiễn của ý tưởng này. Bà nói với phóng viên BBC News:
"ASEAN còn nhiều việc phải giải quyết, nhất là về mặt củng cố sự thống nhất và tập trung hóa. 10 nước ASEAN với văn hóa, chính trị và kinh tế khác nhau, nên tự thân ASEAN đã rất phức tạp cho việc quản lý".
| Thủ tướng Malcolm Turnbull và phu nhân (trái) tiếp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân tại Canberra (Ảnh: MARK GRAHAM/GETTY) |
Bà Adriana Elisabeth cũng tin rằng ASEAN "chịu tác động của các nước hùng mạnh bên ngoài như Hoa Kỳ và Trung Quốc, nhất là về vấn đề Biển Đông".
Còn tiến sĩ Greg Fealy từ Viện College of Asia and the Pacific, Đại học Quốc gia Australia, thì tỏ ra ngạc nhiên về bình luận của ông Widodo:
"Đa số các nhà quan sát ASEAN đều thận trọng về chuyện nhận thành viên mới. Tôi hơi ngạc nhiên vì ông Widodo có vẻ như thiếu hiểu biết sâu sắc về động lực nội tại của ASEAN, và việc khó thực hiện điều đó. Nhưng tôi nghĩ Australia rất vui thích với ý tưởng này vì nó là dấu hiệu quan hệ giữa hai ông Widodo và Turnbull ấm lên. Đa số các nhà quan sát ASEAN đều thận trọng về chuyện nhận thành viên mới, như trong trường hợp Đông Timor. Nước đó thuộc vùng Đông Nam châu Á nhưng không trong ASEAN, chưa nói gì tới Australia. Với đa số các thành viên ASEAN, Australia nằm ngoài cả khu vực này".
| Tổng thống Indonesia Joko Widodo (trái) vừa nêu ý tưởng mời Australia gia nhập ASEAN (Ảnh: Reuters) |
Phát biểu trước khi đến Sydney dự hội nghị, Tổng thống Widodo trả lời hãng Fairfax Media rằng đó là "ý tưởng rất hay", theo tờ Sydney Morning Herald hôm 15/3.
Theo ông Widodo, sự có mặt của Australia trong ASEAN sẽ chỉ giúp cho khu vực thêm ổn định, cả về kinh tế lẫn chính trị.
Theo AFP, bình luận của ông Widodo thu hút sự chú ý vào lúc Australia là nước đăng cai hội nghị đặc biệt giữa họ và các lãnh đạo ASEAN, trong khi "Trung Quốc đang ngày càng thể hiện sức mạnh" và trong vùng còn có "mối đe dọa gia tăng của chủ nghĩa bạo lực cực đoan".
Kim Thoa