Đây là khẳng định của các chuyên gia tại Hội thảo khoa học “Ứng dụng công cụ AI trong phát triển giáo dục nghề nghiệp” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Viện Nghiên cứu Giáo dục Nghề nghiệp tổ chức sáng 6/11, tại Hà Nội.
Hội thảo nhằm tạo diễn đàn trao đổi chuyên sâu giữa các nhà khoa học, chuyên gia, giảng viên, cơ quan quản lý và doanh nghiệp về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy, quản trị và đánh giá đào tạo nghề, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia trong kỷ nguyên số.
Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và chuyển đổi số quốc gia, AI đang trở thành công nghệ nền tảng giúp giáo dục nghề nghiệp đổi mới toàn diện. Đây là bước đi quan trọng để Việt Nam hướng đến mô hình “giáo dục nghề nghiệp thông minh”, góp phần xây dựng lực lượng lao động kỹ năng cao, thích ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước.
PGS.TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam
Việc ứng dụng AI trong phát triển giáo dục nghề nghiệp đã mở ra 1 bước tiến quan trọng trong hành trình chuyển đổi số giáo dục nghề nghiệp Việt Nam, hướng tới mục tiêu xây dựng lực lượng lao động kỹ năng cao, thích ứng kỷ nguyên số và hội nhập toàn cầu.
Ông Lê Việt Anh, Cục Quản Lý Chất Lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, ứng dụng AI trong giáo dục nói chung và giáo dục nghề nghiệp nói riêng là xu thế tất yếu, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, giảng dạy, học tập, đồng thời phục vụ quá trình chuyển đổi số toàn diện của ngành.
Hiện cả nước có hơn 1.800 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trong đó gần 400 trường cao đẳng. Bộ GD&ĐT đang tiếp tục hoàn thiện khung năng lực nghề nghiệp, coi năng lực số và kỹ năng ứng dụng công nghệ là tiêu chí quan trọng để đánh giá người học.
Việc ứng dụng AI trong giáo dục đã được định hướng rõ trong Nghị quyết số 21 về đột phá giáo dục – coi chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo là trọng tâm đổi mới quản lý, giảng dạy và học tập. Cùng với đó, Quyết định số 1504 của Bộ GD&ĐT về phổ cập kiến thức, kỹ năng số cho sinh viên được ban hành nhằm trang bị năng lực công nghệ và khả năng vận dụng AI trong học tập, nghiên cứu và công việc.
Tuy nhiên, ông Lê Việt Anh cũng chỉ rõ, khó khăn lớn nhất hiện nay là hạ tầng công nghệ thông tin, dữ liệu số và nguồn nhân lực.
Trong khuôn khổ Đề án 06 của Chính phủ, ngành giáo dục đang triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm, trong đó số hóa văn bằng, chứng chỉ và tích hợp vào cơ sở dữ liệu quốc gia để ngăn chặn tình trạng bằng giả; xây dựng học bạ điện tử cho học sinh... Những bước đi này không chỉ giảm thủ tục hành chính, mà còn tạo nền tảng dữ liệu phục vụ quản lý, phân luồng, kết nối đào tạo – việc làm một cách thông minh và hiệu quả.
Ông Lê Việt Anh cũng chia sẻ, Việt Nam có nhiều học sinh, sinh viên xuất sắc trong lĩnh vực AI, đạt thành tích cao tại các kỳ thi quốc tế. Điều đó cho thấy trí tuệ và tiềm năng của người Việt Nam là rất lớn. Vấn đề là làm sao khai thác và ứng dụng hiệu quả AI để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Hiện nay, Bộ GD&ĐT đang tham mưu Chính phủ ban hành nghị định về thu hút, trọng dụng đội ngũ chuyên gia và nhân lực chất lượng cao tham gia giảng dạy, nghiên cứu trong các cơ sở giáo dục đại học và nghề nghiệp – một giải pháp quan trọng nhưng cũng là thách thức lớn do nguồn chuyên gia giỏi về công nghệ, đặc biệt là AI, còn hạn chế..
Ông Nguyễn Thành Hưng, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế (Văn phòng Chính phủ)
Còn theo ông Nguyễn Thành Hưng, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế (Văn phòng Chính phủ), AI đang mang đến bước đột phá trong tự động hóa quy trình giảng dạy, cá nhân hóa học tập và mô phỏng kỹ năng nghề. Với khả năng phân tích dữ liệu lớn, AI giúp người học được đào tạo theo năng lực, hỗ trợ giảng viên trong xây dựng nội dung, đánh giá kết quả, đồng thời tối ưu quản lý nhà trường. Cùng với đó, AI có thể mở rộng cách thức dạy và học, thí dụ mô phỏng, thực tế ảo, trợ lý ảo hướng dẫn kỹ năng, giúp học viên tiếp cận nhanh hơn và linh hoạt hơn. AI có khả năng tự động hóa quy trình, phân tích dữ liệu lớn và cá nhân hóa trải nghiệm học tập, từ đó giúp tăng hiệu quả đào tạo nghề nghiệp.
Từ thực tế triển khai, Thạc sĩ Lê Việt Cường, Trường cao đẳng Điện tử-Điện lạnh Hà Nội chia sẻ, AI đang trở thành một trong những công nghệ nền tảng của thời đại số, tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục nghề nghiệp - nơi đào tạo nguồn nhân lực trực tiếp phục vụ sản xuất, dịch vụ và đổi mới công nghệ.
Việc ứng dụng AI trong giáo dục nghề nghiệp không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, mà còn góp phần hình thành hệ sinh thái hợp tác giữa trường - doanh nghiệp - chuyên gia, hướng tới mục tiêu phát triển năng lực số và kỹ năng thích ứng cho đội ngũ cán bộ, giảng viên và học viên. Tuy vậy, tỷ lệ trường nghề ứng dụng thường xuyên còn thấp, dưới 10%, do thiếu nhân lực am hiểu công nghệ, hạ tầng chưa đồng bộ và lo ngại chi phí đầu tư. Để khắc phục, ông đề xuất tăng cường đào tạo năng lực số cho giảng viên, xây dựng bộ học liệu mở về AI và thúc đẩy hợp tác 3 bên “Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp”.
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà giáo thống nhất rằng AI không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà là nền tảng chiến lược giúp giáo dục nghề nghiệp Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ từ mô hình đào tạo truyền thống sang mô hình đào tạo thông minh, số hóa và hội nhập quốc tế..