Khi tiêu chuẩn ASME trở thành nền tảng cho năng suất

Tiêu chuẩn ASME là tập hợp các quy tắc và tiêu chuẩn dựa trên sự đồng thuận được công nhận trên toàn cầu, do Hiệp hội Kỹ sư Cơ khí Hoa Kỳ (the American Society of Mechanical Engineers (ASME) ) phát triển nhằm đảm bảo an toàn, độ tin cậy và hiệu quả của các ứng dụng kỹ thuật cơ khí.

Tiêu chuẩn ASME đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng và hiệu suất

Các tiêu chuẩn này được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm sản xuất, nhà máy điện và xây dựng, bao gồm nhiều lĩnh vực như bình chịu áp lực, đường ống và thang máy. Bằng cách thiết lập các tiêu chí và yêu cầu kỹ thuật rõ ràng, tiêu chuẩn ASME giúp thúc đẩy an toàn công cộng, tạo thuận lợi cho thương mại và đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng và hiệu suất.

Phạm vi của tiêu chuẩn trải dài và rộng, hiện tay có đến 600 mã ở đa lĩnh vực, trong đó phổ biến là Tiêu chuẩn ASME A17: Thang máy, cầu thang tự động; Tiêu chuẩn ASME B31: Ống, đường ống; Tiêu chuẩn ASME BPE: Thiết bị quy trình kép; Tiêu chuẩn ASME B16: Van mặt bích, phụ kiện ống, miếng đệm... Ngoài ra còn có các bộ tiêu chuẩn dành cho sản phẩm như ốc vít, thiết bị, bộ phận nhà máy điện, lò hơi, điện hạt nhân…

Trong nhận thức phổ biến, các tiêu chuẩn kỹ thuật thường được nhìn nhận như những “rào cản”, những quy định bắt buộc doanh nghiệp phải tuân thủ để đủ điều kiện tham gia thị trường. Tuy nhiên, với những tiêu chuẩn có chiều sâu như ASME, đặc biệt là bộ tiêu chuẩn ASME A17 dành cho thang máy và thang cuốn. Ẩn sau các điều khoản chặt chẽ về an toàn là một hệ thống tư duy kỹ thuật và quản trị có khả năng tái cấu trúc toàn bộ quy trình sản xuất, lắp đặt, vận hành của doanh nghiệp.

Thực tiễn cho thấy, trong ngành thang máy, một lỗi nhỏ trong thiết kế hoặc lắp đặt có thể kéo theo hàng loạt hệ quả như phải điều chỉnh tại công trường, phát sinh chi phí nhân công, kéo dài thời gian bàn giao và làm gia tăng khiếu nại của khách hàng. Khi ASME được áp dụng như một “ngôn ngữ chung” cho toàn bộ chuỗi giá trị, những sai lệch này được phát hiện sớm hơn, thậm chí bị loại bỏ ngay từ giai đoạn thiết kế và thử nghiệm tại nhà máy. Năng suất, vì thế, không tăng theo kiểu làm nhanh hơn, mà tăng nhờ làm đúng ngay từ đầu.

Chuẩn hóa để đi nhanh và đi xa

Viện trưởng Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam Triệu Việt Phương nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của ngành thang máy trong bối cảnh kinh tế – đô thị hóa tăng nhanh. Việt Nam đang nổi lên như một trong những thị trường thang máy triển vọng nhất khu vực, kéo theo yêu cầu ngày càng cao về an toàn sản phẩm, chất lượng lắp đặt, bảo trì, thử nghiệm và tương thích kỹ thuật.

Ông Triệu Việt Phương – Viện trưởng Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam 

Viện trưởng Triệu Việt Phương cho biết, hiện có khoảng 50 tiêu chuẩn ISO liên quan tới thang máy, thang cuốn và băng tải hành khách. Tại Việt Nam, Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 178 “Thang máy, thang cuốn và băng tải chở người” đã xây dựng hơn 30 tiêu chuẩn quốc gia (TCVN), trở thành nền tảng quan trọng cho quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất – kinh doanh và đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Qua đó, góp phần giảm thiểu số vụ tai nạn thang máy, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.

Ông Phương cho biết, trong giai đoạn 2025–2030, Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam định hướng thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ với Hiệp hội Thang máy Việt Nam cùng các doanh nghiệp sản xuất – lắp đặt – bảo trì trong nước và các tổ chức quốc tế với một số nhiệm vụ trọng tâm gồm:

 Một là, soát xét, sửa đổi và xây dựng mới các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về thang máy phù hợp với môi trường, khả năng công nghệ, định hướng phát triển và thực tiễn của các doanh nghiệp thang máy Việt Nam, đồng thời đảm bảo sự đồng bộ, hiện đại, tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế, khu vực (ISO/EN/JIS/ASME…) nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, an toàn kỹ thuật phục vụ mục tiêu hội nhập và phát triển. Mục tiêu là đảm bảo hệ thống TCVN vừa phù hợp điều kiện thực tế Việt Nam vừa tương thích cao với tiêu chuẩn quốc tế như ISO, EN (châu Âu), JIS (Nhật Bản) và ASME (Hoa Kỳ).

Hai là, hình thành cơ chế phối hợp lâu dài trong các hoạt động nghiên cứu khoa học, xây dựng tiêu chuẩn, chứng nhận sự phù hợp, đào tạo nghiệp vụ… góp phần hoàn thiện chính sách thúc đẩy sự phát triển ngành công nghiệp thang máy Việt Nam. Góp phần định hình rõ và hoàn thiện hạ tầng chất lượng cho thang máy ở Việt Nam.

 Ba là nâng cao vai trò của Việt Nam trong các diễn đàn tiêu chuẩn hóa quốc tế: mong muốn thúc đẩy sự tham gia của chuyên gia Việt Nam vào các Ủy ban kỹ thuật của ISO/TC 178 để: đóng góp vào quá trình xây dựng tiêu chuẩn quốc tế; tiếp nhận kinh nghiệm, công nghệ và mô hình quản lý tiên tiến; tăng tiếng nói và vị thế của ngành thang máy Việt Nam trên trường quốc tế.

Một trong những đóng góp lớn nhất của tiêu chuẩn ASME đối với năng suất nằm ở khả năng chuẩn hóa. Khi thiết kế thang máy dựa trên các yêu cầu kỹ thuật rõ ràng, các bộ phận cơ khí và linh kiện điện được lựa chọn theo những tiêu chí thống nhất, doanh nghiệp giảm đáng kể thời gian xử lý các vấn đề phát sinh do không tương thích. Đội ngũ kỹ sư không còn phải ứng biến quá nhiều tại công trường, còn đội thi công có thể lắp đặt theo các quy trình đã được thử nghiệm và kiểm chứng.

Chuẩn hóa cũng giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn chất lượng nguồn cung. ASME buộc các nhà sản xuất phải xác định rõ các bộ phận quan trọng liên quan đến an toàn, từ đó đặt ra yêu cầu cao hơn đối với nhà cung cấp. Khi chất lượng linh kiện ổn định, tỷ lệ hỏng hóc trong quá trình vận hành giảm, kéo theo chi phí bảo hành và bảo trì giảm theo. Đây là một vòng tròn tích cực, chất lượng cao hơn dẫn đến ít sự cố hơn, ít sự cố hơn đồng nghĩa với năng suất dịch vụ cao hơn.

Không kém phần quan trọng là tác động của ASME đối với nguồn nhân lực. Việc áp dụng tiêu chuẩn đòi hỏi doanh nghiệp phải đào tạo lại đội ngũ kỹ sư và kỹ thuật viên theo cùng một hệ quy chiếu. Thay vì mỗi người làm theo thói quen riêng, mọi thao tác đều dựa trên quy trình đã được chuẩn hóa. Điều này không chỉ giúp giảm lỗi do con người mà còn rút ngắn thời gian đào tạo nhân sự mới, một yếu tố then chốt trong bối cảnh ngành thang máy đang thiếu hụt lao động kỹ thuật chất lượng cao.

Doanh nghiệp thang máy áp dụng thực tế

Công ty CP Thang máy và Thiết Bị Thành Công là một công ty có uy tín trên thị trường trong việc thiết kế, chế tạo, lắp đặt và bảo trì các loại thang máy tại Việt Nam. Đồng thời Thành Công còn là đại lý của các hãng thang máy MITSUBISHI , SANYO, NIPPON…,  những hãng hàng đầu thế giới về chế tạo và cung cấp các loại thang máy, thang cuốn. Thang máy hiệu “ Thành Công” – SSEL chất lượng cao là sự lựa chọn tốt nhất giúp quý khách có thể đến được những nơi khác nhau vào những thời điểm khác nhau trong ngày.

Doanh nghiệp bắt đầu từ việc rà soát toàn bộ hồ sơ thiết kế, đối chiếu với các yêu cầu của tiêu chuẩn

Đơn vị đã lựa chọn ASME A17 làm khung tham chiếu kỹ thuật trong quá trình tái cấu trúc hoạt động. Trước khi áp dụng tiêu chuẩn, doanh nghiệp này gặp không ít khó khăn quen thuộc của ngành với tiến độ lắp đặt bị kéo dài do phải điều chỉnh nhiều tại công trường, tỷ lệ sự cố trong giai đoạn đầu vận hành còn cao và chi phí bảo hành chiếm tỷ trọng đáng kể.

Bước ngoặt đến khi ban lãnh đạo xác định rằng vấn đề không nằm ở việc thiếu cố gắng, mà ở chỗ thiếu một hệ thống tiêu chuẩn đủ mạnh để kết nối các khâu rời rạc. ASME A17 được lựa chọn không phải để lấy chứng nhận, mà để làm nền tảng xây dựng lại quy trình nội bộ. Doanh nghiệp bắt đầu từ việc rà soát toàn bộ hồ sơ thiết kế, đối chiếu với các yêu cầu của tiêu chuẩn, sau đó chuẩn hóa lại các bản vẽ, thông số kỹ thuật và danh mục linh kiện.

Thời gian lắp đặt trung bình cho mỗi công trình giảm đáng kể do không còn phải chỉnh sửa nhiều tại hiện trường

Song song với đó, công ty đầu tư cho khâu thử nghiệm trước khi xuất xưởng. Thay vì chỉ kiểm tra ở mức cơ bản, mỗi bộ thang đều phải trải qua quy trình thử nghiệm nghiêm ngặt theo tinh thần ASME, từ khả năng chịu tải, hoạt động của hệ thống phanh an toàn, cho đến các tình huống giả định mất điện hoặc sự cố khẩn cấp. Những lỗi từng chỉ xuất hiện khi thang đã đi vào vận hành nay được phát hiện và xử lý ngay tại nhà máy.

Kết quả rõ ràng nhất thể hiện ở hiệu suất. Thời gian lắp đặt trung bình cho mỗi công trình giảm đáng kể do không còn phải chỉnh sửa nhiều tại hiện trường. Số lượng cuộc gọi bảo hành trong sáu tháng đầu sau bàn giao giảm mạnh, giúp đội ngũ kỹ thuật có thêm thời gian cho các dự án mới. Quan trọng hơn, uy tín của doanh nghiệp được cải thiện, tạo lợi thế khi tham gia các dự án có yêu cầu cao về chất lượng và an toàn.

Trong bối cảnh các đô thị Việt Nam ngày càng phát triển theo chiều cao, thang máy không còn là tiện ích phụ trợ mà đã trở thành hạ tầng thiết yếu của chất lượng sống. Mỗi sự cố thang máy không chỉ gây bất tiện mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và niềm tin của người dân. Vì vậy, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ASME không chỉ là câu chuyện nội bộ của doanh nghiệp, mà còn là trách nhiệm xã hội.

Từ góc độ năng suất, ASME mang lại một cách tiếp cận bền vững. Thay vì chạy theo số lượng dự án, doanh nghiệp tập trung nâng cao chất lượng quy trình, từ đó tạo ra hiệu quả lâu dài. Năng suất không tăng đột biến trong ngày một ngày hai, nhưng tăng đều và ổn định, dựa trên nền tảng kỹ thuật vững chắc.

Công ty Thang máy Thành Công thành lập với tiêu chí luôn luôn lấy dịch vụ kỹ thuật và đặt chữ tín lên hàng đầu, cùng phong cách quản lý hiện đại là sức mạnh để Thang máy Thành Công trở thành thương hiệu đáng tin cậy nhất với khách hàng. Ở bất cứ nơi nào, Công ty Thang máy Thành Công cũng được khách hàng dành nhiều thiện cảm vì chất lượng sản phẩm tốt, chất lượng dịch vụ chu đáo, đội ngũ lắp đặt lành nghề, nhiều kinh nghiệm, bảo hành bảo trì nhiệt tình

Có thể nói, trong ngành thang máy, ASME chính là cây cầu nối giữa an toàn và hiệu quả, giữa kỹ thuật và quản trị. Khi tiêu chuẩn được nhìn nhận như một công cụ chiến lược, chứ không phải gánh nặng hành chính, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và vị thế cạnh tranh trong kỷ nguyên mới. Việc chủ động tiếp cận và vận dụng tiêu chuẩn này không chỉ giúp doanh nghiệp đứng vững trong cạnh tranh, mà còn góp phần kiến tạo một môi trường đô thị an toàn hơn, văn minh hơn và đáng sống hơn cho cộng đồng.