Vừa qua, TTCP công bố kết luận về các DA của Công ty CP Thương mại và dịch vụ Lã Vọng (Công ty / Tập đoàn Lã Vọng) và các đơn vị thành viên trên địa bàn Hà Nội. Từ một doanh nghiệp (DN) ít tên tuổi, Công ty Lã Vọng được Tp.Hà Nội ưu ái chỉ định nhiều DA đầu tư, qua đó sở hữu hàng loạt ô đất vàng giữa Thủ đô.
| Một trong những hệ thống nhà hàng của Lã Vọng |
Đơn vị này vướng sai phạm tại 9 DA, gồm: Cải tạo môi trường hồ Đầu Băng (quận Long Biên), BT cống nối hồ Vục (hồ Đầu Băng hoặc hồ Tư Đình), Xây dựng hạ tầng và kỹ thuật tại khu đô thị phía Tây Nam đường 70 (quận Nam Từ Liêm), Chung cư tại Xa La (Hà Đông), Khu đô thị Đông - Nam đường Trần Duy Hưng (quận Cầu Giấy)… Kết luận thanh tra khẳng định, việc Sở KH&ĐT Hà Nội căn cứ vào danh mục các ô đất theo đề xuất của nhà đầu tư để trình quỹ đất giao đối ứng thanh toán BT, đề xuất giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013.
Việc thanh tra này được triển khai từ giữa năm 2018 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sau khi có thông tin DN này được ưu ái giao nhiều khu "đất vàng" làm DA bất động sản (BĐS), sản xuất kinh doanh, giao thông theo hình thức hợp đồng BT. Trong đó, một số DA không qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định và ý kiến của các cơ quan liên quan.
Đáng nói, trước thời điểm TTCP tiến hành thanh tra toàn diện các DA của Tập đoàn Lã Vọng, ông Lê Văn Vọng đã thoái toàn bộ vốn tại Tập đoàn Lã Vọng (tháng 3/2018). Lã Vọng Group có vốn điều lệ 500 tỷ đồng, với 3 cổ đông sáng lập, trong đó ông Lê Văn Vọng nắm giữ 60% cổ phần, đồng thời là người đại diện pháp luật, Tổng giám đốc.
Dư luận sau đó đặt dấu hỏi, doanh nhân Lê Văn Vọng có phải đã biết trước 9 DA sai phạm, thoái vốn... có thoát trách nhiệm? Việc ông Lê Văn Vọng rút vốn khỏi Tập đoàn Lã Vọng trước thời điểm TTCP công bố quyết định thanh tra toàn diện các DA của DN đã khiến nhiều người hoài nghi, nhất là sau khi TTCP công bố kết luận chỉ rõ hàng loạt sai phạm ở các DA của DN này. Câu hỏi đặt ra: trách nhiệm của ông Lê Văn Vọng như thế nào , khi để xảy ra hàng loạt vi phạm trong thời kỳ ông Vọng nắm quyền điều hành DN này?
Liên quan đến vụ việc, trao đổi với báo Người tiêu dùng, Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh) cho biết, theo quy định tại Điều 14, Luật Doanh nghiệp 2014, qui định về người đại diện theo pháp luật của DN: “Người đại diện theo pháp luật của DN có trách nhiệm thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp của DN; trung thành với lợi ích của DN, không sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh của DN, không lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng tài sản của DN để tư lợi, hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác; thông báo kịp thời, đầy đủ, chính xác cho DN về người đại diện đó và người có liên quan của họ làm chủ hoặc có cổ phần, phần vốn góp chi phối tại các DN khác”.
| Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) |
Luật sư Bình phân tích thêm, tại Khoản 2 Điều 14, Luật Doanh nghiệp 2014 quy định: “Người đại diện theo pháp luật của DN chịu trách nhiệm cá nhân đối với những thiệt hại cho DN do vi phạm nghĩa vụ quy định tại Khoản 1, Điều này”.
Trong trường hợp cơ quan có thẩm quyền điều tra đối với việc vi phạm pháp luật do người đại diện theo pháp luật gây thiệt hại cho công ty, người này phải chịu trách nhiệm cá nhân do vi phạm các nghĩa vụ. Trong trường hợp, nếu sau khi điều tra xác minh cơ quan có thẩm quyền phát hiện ra sai phạm mà người này không còn là người đại diện, họ vẫn phải chịu trách nhiệm đối với hành vi đã gây ra khi họ đảm nhiệm. Do đó, ông Lê Văn Vọng vẫn phải chịu trách nhiệm đối với các sai phạm trong thời kỳ đương nhiệm tại DN.
Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 có quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại. Trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả pháp lý bất lợi mà pháp nhân thương mại phải gánh chịu trước Nhà nước, do pháp nhân đó thực hiện hành vi gây nguy hiểm cho xã hội, mà những hành vi này được quy định là tội phạm trong pháp luật hình sự.
Luật sư Bình cho hay, trong quá trình điều tra, cần phải xác định cá nhân ông Lê Văn Vọng chịu trách nhiệm, hay Tập đoàn Lã Vọng chịu trách nhiệm, mới có thể xử lý chính xác. Như việc có nhiều biểu hiện sai phạm của Tập đoàn Lã Vọng trong việc thực hiện các DA liên quan đến đất đai, qui hoạch, dự án công trình theo hình thức hợp đồng BT đã được chỉ ra trong kết luận của TTCP. Bên cạnh đó, cũng cần phải làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong các cơ quan có thẩm quyền và xử lý sai phạm kịp thời trong quá trình tư vấn tham mưu, thực hiện DA.
Đặc biệt, việc giao đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất vi phạm Luật Đất đai 2013, giao DA và chỉ định nhà đầu tư khi qui mô DA thay đổi, có biểu hiện sai phạm liên quan đến đấu thầu, vi phạm quy định theo Điều 22, Luật Đấu thầu 2013 và hàng loạt các sai phạm khác... gây thất thoát tài sản của Nhà nước và biểu hiện có "lợi ích nhóm" khi thực hiện các DA. Nếu trong quá trình thanh tra kiểm tra có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm hình sự, cần chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý về hình sự nghiêm minh đối với cá nhân, tổ chức có liên quan theo quy định hiện hành.
Hồng Liên