Ngành trang sức lâu nay không chỉ gắn liền với giá trị thẩm mỹ mà còn có ý nghĩa kinh tế và văn hóa. Tại Việt Nam, vàng vừa là tài sản tích trữ vừa mang tính biểu tượng trong lễ hội, quà tặng và các sự kiện trọng đại. Tuy nhiên, nhiều năm qua, thị trường thiếu chuẩn chung về màu sắc hợp kim vàng, dẫn đến tình trạng không thống nhất trong sản xuất, công bố sản phẩm thiếu minh bạch và phát sinh tranh chấp thương mại.
Trong bối cảnh đó, việc ban hành Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 5543:2025 – ISO 8654:2018 về Đồ trang sức - Màu của hợp kim vàng - Định nghĩa, dải màu và ký hiệu" được coi là bước ngoặt giúp chuẩn hóa sản xuất, quản lý và thương mại trang sức tại Việt Nam. Tiêu chuẩn này đưa ra một số lượng hạn chế về màu của hợp kim vàng và phương pháp đo màu. Tiêu chuẩn này áp dụng đối với những đồ được làm từ hợp kim vàng hoặc được phủ bằng hợp kim vàng.
TCVN 5543:2025 được xây dựng dựa trên ISO 8654:2018, vốn đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia. Tiêu chuẩn đưa ra hệ thống quy định rõ ràng về màu sắc hợp kim vàng, trong đó bao gồm ba nội dung chính.
Màu sắc hợp kim vàng nên đáp ứng yêu cầu theo tiêu chuẩn giúp đảm bảo sản phẩm chất lượng, minh bạch trong tranh chấp thương mại. Ảnh minh họa
Thứ nhất là định nghĩa các loại màu hợp kim vàng theo tỷ lệ pha trộn với kim loại khác như bạc, đồng, paladi, niken. Thứ hai là quy định dải màu được công nhận quốc tế, từ vàng đỏ, vàng hồng, vàng xanh, vàng trắng đến vàng xám. Thứ ba là hệ thống ký hiệu thống nhất để phân biệt và quản lý sản phẩm, hạn chế gian lận trong thương mại. Việc áp dụng tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp Việt Nam sản xuất theo cùng một chuẩn mực quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi khi xuất khẩu sang các thị trường khắt khe như châu Âu, Mỹ hay Nhật Bản.
Một trong những tác động lớn nhất của TCVN 5543:2025 là tăng cường minh bạch trên thị trường. Người tiêu dùng có thể yên tâm hơn khi màu sắc hợp kim vàng trong sản phẩm được kiểm soát và xác định rõ ràng. Ví dụ, một sản phẩm gắn nhãn vàng hồng sẽ phải nằm trong dải màu quy định, không thể pha lệch sang màu kém chất lượng nhưng vẫn mang mác vàng hồng.
Với doanh nghiệp, tiêu chuẩn giúp giảm thiểu rủi ro trong sản xuất, hạn chế tranh chấp về chất lượng và củng cố niềm tin từ khách hàng. Đặc biệt, các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ có thêm lợi thế cạnh tranh nhờ sản phẩm đáp ứng cùng một chuẩn mực quốc tế.
Tiêu chuẩn mới không chỉ là công cụ quản lý chất lượng mà còn góp phần nâng cao năng suất. Khi màu sắc hợp kim được xác định rõ ràng, nhà sản xuất có thể kiểm soát nguyên liệu và tỷ lệ phối trộn tốt hơn, từ đó giảm sai sót, tiết kiệm chi phí và hạn chế lãng phí.
Ngoài ra, việc chuẩn hóa còn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa khâu kiểm định chất lượng, giảm số lần thử nghiệm lặp lại. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, yếu tố minh bạch và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế trở thành lợi thế quan trọng để thương hiệu trang sức Việt Nam đứng vững và mở rộng thị trường.
Sự ra đời của TCVN 5543:2025 cho thấy nỗ lực của Việt Nam trong việc chuyên nghiệp hóa ngành trang sức. Tiêu chuẩn không chỉ dừng ở khía cạnh kỹ thuật mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, tạo niềm tin cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Các chuyên gia cho rằng, song song với việc áp dụng tiêu chuẩn mới, Việt Nam cần tiếp tục phát triển thêm các bộ tiêu chuẩn về độ tinh khiết, độ bền, kỹ thuật chế tác và kiểm định chất lượng. Khi hệ thống tiêu chuẩn được đồng bộ, ngành trang sức Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển theo hướng bền vững, hội nhập quốc tế.
Tiêu chuẩn này vừa bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, vừa hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu sản xuất và nâng cao sức cạnh tranh. Trong dài hạn, đây chính là nền tảng để trang sức Việt khẳng định thương hiệu trên thị trường toàn cầu, từng bước nâng tầm giá trị "made in Vietnam" trong ngành công nghiệp đầy tiềm năng này.