Quy chuẩn này quy định giá trị giới hạn thông số chất lượng nước mặt nước (nước chảy qua hoặc đọng lại trên mặt đất, sông, suối, kênh, mương, khe, rạch, hồ, ao, đầm).
Quy chuẩn này áp dụng để đánh giá và quản lý chất lượng nguồn nước mặt, làm căn cứ cho việc bảo vệ và sử dụng nước một cách phù hợp; Làm căn cứ để lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng nước theo các mục đích sử dụng xác định; Đánh giá sự phù hợp của chất lượng nước mặt đối với quy hoạch sử dụng nước đã được phê duyệt; Làm căn cứ để kiểm soát các nguồn thải vào nguồn tiếp nhận, đảm bảo nguồn nước mặt luôn phù hợp với mục đích sử dụng; Làm căn cứ để thực hiện các biện pháp cải thiện, phục hồi chất lượng nước.
Bộ TN&MT yêu cầu giá trị giới hạn của các thông số chất lượng nước mặt quy định cụ thể cho 36 chỉ tiêu hóa lý và vi sinh cho từng mục đích sử dụng. Đáng chú ý, QCVN 08-MT:2015/BTNMT yêu cầu giá trị sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt thì chỉ tiêu vi sinh Coliform tối đa là 2500 MPN hoặc CFU/100 ml; E.coli không quá 20 MPN hoặc CFU/100 ml; chì không quá 0,02 mg/l; Asen 0,01 mg/l; Thủy ngân 0,001 mg/l; Benzene hexachloride 0,02 µg/l ...
Với mục đích sử dụng cho tưới tiêu, thủy lợi hoặc các mục đích sử dụng khác có yêu cầu chất lượng nước tương tự thì: Sắt không quá 1,5 mg/l; Amoni tối đa là 0,9 mg/l; pH từ 5,5-9; Xyanua 0,05 mg/l. Quy chuẩn cũng quy định rất cụ thể phương pháp thử cho từng chỉ tiêu.
Quy chuẩn này áp dụng thay thế QCVN 08:2008/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt ban hành tại quyết định số 16/2008/QĐ-BTNMT ngày 31 tháng 12 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
QCVN 38:2011/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt bảo vệ đời sống thủy sinh và QCVN 39:2011/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước dùng cho tưới tiêu được ban hành kèm theo Thông tư số 43/2011/TTBTNMT ngày 12 tháng 12 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hết hiệu lực thi hành kể từ ngày Quy chuẩn này có hiệu lực thi hành.