Đền chùa thường xuất hiện ở các vùng đồng bằng phẳng, rộng lớn để thuận tiện cho việc dân chúng đến thăm và thờ phượng. Tuy nhiên, ở tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, có một ngôi chùa đặc biệt đã chọn một vị trí độc đáo, treo “lơ lửng” trên một vách núi có độ cao lên đến 80m so với mặt đất, tương đương với chiều cao của một tòa nhà 20 tầng.
Chùa Cam Lộ Nham (甘露岩) được ẩn mình trong một hốc đá tự nhiên. Ngôi chùa được chia thành bốn phần, trong đó, phần giữa được hỗ trợ bằng cây cột gỗ linh sam cao 30m, còn lại là các phần khác được xây dựng tựa vào vách đá. Ngôi chùa được xây dựng bằng gạch đỏ uy nghi, thể hiện rõ phong cách kiến trúc của triều đại nhà Tống.
Việc xây dựng một ngôi chùa trên vách đá không chỉ là một thách thức mà điều đáng chú ý là toàn bộ công trình này đã được thực hiện mà không sử dụng bất kỳ chiếc đinh nào. Thay vào đó, các kiến trúc sư cổ đại đã tận dụng kỹ thuật ghép mộng gỗ một cách tinh tế để kết nối các phần của công trình một cách chặt chẽ mà không cần đến các vật dụng trung gian.
Những người xưa đã sử dụng đục để tạo ra phần gỗ thừa, tạo nên một bên lồi (凸) được gọi là "mộng" và một bên lõm (凹) được gọi là "lỗ mộng". Bằng cách này, đầu khúc gỗ có hai phần thừa và thiếu, vừa đủ để chúng ôm khít vào nhau. Kỹ thuật ghép mộng gỗ không chỉ giữ cho các kết nối mạnh mẽ và bền bỉ qua thời gian mà còn thể hiện sự tinh tế của triết lý "âm dương" và sự sâu sắc của phong thủy.
Điều này khiến người hậu thế và các kiến trúc sư hiện đại phải phải kính phục sự tài năng của các kiến trúc sư cổ đại, khi mà không có sự hỗ trợ từ công nghệ, họ chỉ dựa vào bàn tay và trí tuệ để tính toán mỗi chi tiết nhỏ cho một công trình vĩ đại.
Mặc dù quá trình xây dựng ngôi chùa Cam Lộ Nham trên vách đá cheo leo đầy khó khăn nhưng vị trí đặc biệt này cũng mang lại những ưu thế. Với toàn bộ hang động hình tam giác ngược, phần vách đá phía trên nổi lên như một chiếc ô che tự nhiên, giúp ngôi chùa ít bị ảnh hưởng bởi nước mưa và đá rơi.
Vị trí cao cũng mang lại lợi ích, với thời gian chiếu sáng từ mặt trời kéo dài và tránh được nguy cơ ngập lụt do mưa lũ. Điều này giúp ngôi chùa luôn sáng sủa và khô ráo.
Sự tích về ngôi chùa đứng vững chỉ nhờ một cột chống
Du khách khi đến thăm chùa Cam Lộ Nham thường muốn ôm cây cột gỗ linh sam chống chùa, tin rằng hành động này sẽ giúp những điều họ cầu mong trở thành hiện thực, đặc biệt là đối với những người đến chùa để cầu con. Truyền thuyết này bắt nguồn từ các ghi chép cổ xưa liên quan đến ngôi chùa.
Khi ngôi chùa mới được xây dựng, bên trong có pho tượng Quan Âm Tống Tử, một Bồ Tát tay bồng đứa bé, đại diện cho sự phù hộ đối với các gia đình về đường con cái. Sinh con trai thì phước đức trí tuệ; còn sinh con gái thì mang sẽ đoan trang và chánh trực.
Tương truyền, có cặp vợ chồng họ Nghiệp đã rất lâu mà không có con, đến chùa để cầu xin và hứa: "Nếu có được một người con trai để hương khói thì sẽ dùng hết của cải, sức lực để mở rộng ngôi chùa này. Hang đá lớn bao nhiêu thì xây chùa lớn bấy nhiêu”.
Sau một năm, cặp vợ chồng thực sự có một người con trai, tên là Nghiệp Tổ Hiệp. Nghiệp Tổ Hiệp từ nhỏ đã rất thông minh, sau này trở thành một học giả xuất sắc trong triều đại Bắc Tống.
Để thực hiện lời hứa của cha mẹ, Nghiệp Tổ Hiệp tìm kiếm các kiến trúc sư hàng đầu đất nước để xây dựng ngôi chùa. Tuy nhiên, do địa hình núi đá quá dốc, việc xây dựng đối mặt với nhiều khó khăn, thậm chí cả kiến trúc sư được hoàng để cử đến cũng phải bó tay.
Một ngày nọ, kiến trúc sư Chu Trước Đầu thấy một người tiều phu đang nâng thanh gỗ vừa dày vừa nặng đặt vững trên một đinh ba chân. Nhìn thấy nó vững chắc và không chuyển động, kiến trúc sư họ Chu bỗng bật ra ý tưởng xây dựng ngôi chùa cân bằng trên núi đá giống như vậy. Ông xây dựng một cột chống từ gỗ linh sam và hai khu nhà của chùa dựa vào vách đá, tạo ra cấu trúc mà chùa Cam Lộ Nham có ngày nay.
Suốt gần 900 năm, công trình này vẫn đứng vững, chưa từng lay chuyên, khiến cho các kiến trúc sư hiện đại cũng phải cúi đầu nể phục. Chùa Cam Lộ Nham trở thành một phần quan trọng trong lịch sử kiến trúc Trung Hoa.
Nguồn Sohu.