Căn cứ khoản 9, điều 3, Luật tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006, khái niệm công bố hợp quy (công bố chất lượng sản phẩm) được hiểu cơ bản chính là việc đơn vị tổ chức, cá nhân tự công bố sản phẩm, đối tượng của hoạt động trong lĩnh vực quy chuẩn kỹ thuật phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng. Công bố hợp quy là hoạt động bắt buộc, là điều kiện không thể thiếu khi đưa một sản phẩm hàng hóa (thuộc diện phải hợp quy) ra thị trường tiêu thụ.
Như vậy, công bố hợp quy được hiểu cơ bản chính là việc các chủ thể là những tổ chức, cá nhân tự thực hiện hoạt động công bố đối với sản phẩm, hàng hóa, quy trình và nhiều hoạt động khác sao cho phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng đã được quy định cụ thể. Công bố hợp quy theo quy định của pháp luật hiện hành là thủ tục bắt buộc phải thực hiện nhằm mục đích để các doanh nghiệp đảm bảo sản phẩm đạt yêu cầu về chất lượng, an toàn với môi trường và sức khỏe của các chủ thể là người tiêu dùng.
Thủ tục công bố hợp quy không những nhằm mục đích đảm bảo uy tín, chất lượng của doanh nghiệp mà còn góp phần giúp đảm bảo quyền và lợi ích của các đối tượng là người tiêu dùng. Đối tượng của công bố hợp quy theo quy định hiện hành là các sản phẩm, quá trình, môi trường được quy định trong quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực ban hành hoặc được quy định cụ thể trong quy chuẩn kỹ thuật địa phương do cơ quan Ủy ban nhân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành.
Ảnh minh hoạ
Công bố hợp quy cũng được áp dụng với những sản phẩm hàng hóa đã có trong danh mục tiêu chuẩn hóa hàng hóa. Cũng chính vì vậy sản phẩm hoàn chỉnh của doanh nghiệp sẽ cần phải có thông số kỹ thuật theo đúng tiêu chuẩn Việt Nam. Hay nói cách khác, đối với sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đã có quy chuẩn thì các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ này cần phải đăng ký hợp chuẩn cho sản phẩm theo quy chuẩn tương ứng.
Để có thể thực hiện việc công bố sản phẩm phù hợp quy chuẩn kỹ thuật, các cá nhân, tổ chức cần phải thực hiện theo các bước cụ thể như sau:
– Bước 1: Các cá nhân, tổ chức cần đánh giá sự phù hợp đối tượng cần được công bố phù hợp quy chuẩn kỹ thuật. Việc đánh giá đối với các đối tượng đó có thể do tổ chức chứng nhận được chỉ định hoặc do các tổ chức, cá nhân công bố hợp quy thực hiện. Nếu như tổ chức sử dụng kết quả đánh giá sự phù hợp của tổ chức đánh giá nước ngoài thì tổ chức nước ngoài này cần phải được thừa nhận theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
– Bước 2: Các cá nhân, tổ chức đăng ký bản công bố hợp quy tại cơ quan chuyên ngành được chỉ định bởi Bộ quản lý ngành, lĩnh vực và Ủy ban nhân dân tỉnh/ thành phố. Nếu các chủ thể muốn lưu hành sản phẩm trên thị trường thì các chủ thể đó bắt buộc phải thông qua hoạt động công bố hợp quy sản phẩm bởi vì hoạt động này mang tính bắt buộc. Việc công bố hợp quy sản phẩm giúp đảm bảo cho quyền lợi đối tượng là người tiêu dùng, đảm bảo uy tín, chất lượng của doanh nghiệp thực hiện công bố. Theo quy định tại Nghị định 74/2018/NĐ-CP thì các sản phẩm, hàng hóa gây mất an toàn (sản phẩm, hàng hóa nhóm 2) sẽ cần phải được công bố hợp quy khi sản xuất, nhập khẩu.