Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho biết: Cách đây gần 30 năm, khát vọng đưa Việt Nam kết nối với thế giới đã trở thành hiện thực vào ngày 19/11/1997. Đến nay, với gần 80 triệu người sử dụng, Internet đã trở thành “không gian sống thứ hai”, gắn liền với sinh hoạt, lao động và làm việc của người dân, với thời gian trung bình khoảng 7 giờ mỗi ngày. Cùng với đó, cộng đồng Internet Việt Nam đã có những thay đổi sâu sắc cả về quy mô, vai trò và tác động đối với đời sống kinh tế - xã hội.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, thách thức lớn nhất hiện nay không còn nằm ở tốc độ đường truyền hay độ phủ hạ tầng, mà là yêu cầu cấp thiết trong việc kiến tạo một không gian số an toàn, lành mạnh và đáng tin cậy.
Ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam
Bên cạnh những cơ hội to lớn mà công nghệ số mang lại, cần thẳng thắn nhìn nhận mặt trái của quá trình phát triển. Chưa bao giờ ranh giới giữa “thật” và “giả” lại trở nên mong manh như hiện nay, khi các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, deepfake bị lợi dụng cho các hành vi thao túng, lừa đảo tinh vi.
Thực tế cho thấy, không ít nạn nhân của các vụ lừa đảo trực tuyến chính là những người dùng Internet, từng chủ quan cho rằng rủi ro sẽ không xảy ra với mình, để rồi bị xâm hại nghiêm trọng về niềm tin, kéo theo những hệ lụy đối với sự an toàn và bền vững của không gian số.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, Internet phải an toàn hơn - đây không phải là trách nhiệm của một cá nhân riêng lẻ hay cơ quan cụ thể nào mà phải là cam kết chung của toàn thể cộng đồng Internet Việt Nam trong việc xây dựng một môi trường số không chỉ thông minh hơn, mà phải tử tế hơn, nhân văn hơn để đáng tin cậy hơn.
Định hướng phát triển Internet Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long cho biết: Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định rõ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là các trụ cột then chốt của phát triển quốc gia. Trong chỉnh thể đó, Internet không chỉ là hạ tầng kỹ thuật, mà là không gian phát triển nơi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được kết nối, vận hành và chuyển hóa thành giá trị thực tiễn.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long
Ông nhận định Internet Việt Nam đang chuyển dịch theo những xu hướng rõ nét. Trước hết là thay đổi trong cách quản trị, từ việc phát triển Internet chủ yếu dựa vào sự tự điều chỉnh của các chủ thể trong hệ sinh thái, sang hướng quản trị bằng thể chế, pháp luật và các chuẩn mực rõ ràng hơn. Ông cho hay cách tiếp cận này đã được thể chế hóa trong Luật Chuyển đổi số.
Internet cũng chuyển từ không gian truyền tải thông tin sang không gian định hình hành vi và các quyết định xã hội. Thuật toán, nền tảng số và trí tuệ nhân tạo ngày càng tác động sâu đến lựa chọn của con người. Việc ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo thể hiện cách tiếp cận của Việt Nam: thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đồng thời kiểm soát rủi ro, phát triển AI theo hướng có đạo đức, minh bạch và lấy con người làm trung tâm.
Tiếp theo là Internet Việt Nam chuyển từ khai thác dữ liệu phân tán sang cách tiếp cận mới, coi dữ liệu là nguồn lực phát triển, cần được quản trị và sử dụng có trách nhiệm. Các nền tảng và dịch vụ số phải được phát triển hài hòa giữa khai thác dữ liệu với bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, quốc gia.
Internet cũng tái định vị từ hạ tầng kết nối đơn thuần sang hạ tầng số cho nền kinh tế số. Thứ trưởng nhấn mạnh Internet không chỉ là đường truyền. Ông định hướng Internet trở thành hạ tầng tích hợp, bao gồm kết nối, năng lực tính toán, dữ liệu, nền tảng và an toàn, khẳng định vai trò của công nghệ trong việc tăng năng suất, năng lực cạnh tranh và khả năng tự chủ của nền kinh tế số Việt Nam.
Song song, Việt Nam dịch chuyển từ mục tiêu tăng trưởng nhanh sang phát triển bền vững, bao trùm hơn, chú trọng thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền và các nhóm dân cư. Cách tiếp cận quản trị Internet vì thế cũng thay đổi, từ xử lý sự cố sang quản lý theo quy mô, chủ động phòng ngừa rủi ro.
Phát biểu tham luận tại sự kiện, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân đã trình bày nội dung “Báo chí và niềm tin công chúng”.
Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, AI tạo sinh đang nổi lên như một “mặt trận” mới của cuộc khủng hoảng lòng tin. Các công cụ AI ngày càng tinh vi, có khả năng tạo ra nội dung tổng hợp dưới nhiều hình thức, từ văn bản, hình ảnh, âm thanh đến video với mức độ chân thực cao, gần như không thể phân biệt với sản phẩm do con người tạo ra. Điều này làm gia tăng nguy cơ thông tin giả mạo len lỏi vào dòng chảy chính thống.
Ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân
Trong khi đó, nhiều nhà báo chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng và công cụ cần thiết để phát hiện, xác minh các sản phẩm giả mạo do AI tạo sinh. Không ít tòa soạn vẫn thiếu các quy trình và hệ thống xác minh rõ ràng, đồng bộ, phù hợp với đặc thù của kỷ nguyên số.
Các cơ quan báo chí cần chủ động đổi mới phương thức tiếp cận, triển khai các mô hình tương tác phù hợp nhằm lắng nghe, đối thoại và đồng hành cùng người dân.
Việc phát huy các hình thức như “tòa soạn mở”, diễn đàn trao đổi, tọa đàm trực tuyến… sẽ góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, từ đó xây dựng cộng đồng bạn đọc bền vững.
Đối với độc giả trẻ, báo chí cần chủ động tiếp cận trên các nền tảng mà giới trẻ thường xuyên sử dụng, tăng cường tính minh bạch trong quy trình tác nghiệp, biên tập.
Sự kiện Internet Day 2025 với chủ đề “Kiến tạo không gian số tin cậy - Internet Must Be Safer” khẳng định, việc kiến tạo “không gian số tin cậy” không chỉ là vấn đề công nghệ hay quản lý nhà nước, mà còn gắn chặt với trách nhiệm xã hội của các tổ chức, doanh nghiệp và toàn cộng đồng.