Mở đầu phiên chất vấn sáng nay 9/6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng làm rõ thêm phần tranh luận của đại biểu Nguyễn Phương Thủy - Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội về quản lý thị trường vàng.
Theo đó, đại biểu Nguyễn Phương Thủy cho biết, bà đánh giá cao việc điều hành thị trường vàng, quản lý các hoạt động kinh doanh vàng trong thời gian qua.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Phương Thủy cũng đặt vấn đề, việc độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay?
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy chỉ rõ, cùng là vàng miếng nhưng không phải là thương hiệu SJC thì chênh với giá SJC đến 15 triệu/lượng. Nêu rõ, xét về giá thành hay xét về giá thế giới thì chênh lệch như thế là quá lớn, đại biểu Nguyễn Phương Thủy đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng có giải đáp cụ thể hơn về nội dung này?
Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cũng nêu quan điểm “có lẽ Việt Nam là nước duy nhất đi ngược với thế giới là khi giá vàng thế giới giảm thì chúng ta lại tăng.”
Theo đại biểu, đằng sau câu chuyện này có làm lợi cho doanh nghiệp, tổ chức nào hay không và cần phải phân tích, đánh giá kỹ.
Trả lời vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, SJC là thương hiệu vàng được người dân ưa chuộng từ trước khi có Nghị định 24/2012 về chống vàng hoá ra đời.
Theo nghị định này, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được độc quyền sản xuất vàng miếng và khi đánh giá tình hình nên sản xuất một thương hiệu vàng riêng mới, hay chọn loại vàng của thương hiệu đã có sẵn trên thị trường.
"Nếu chọn làm một thương hiệu vàng quốc gia mới thì xã hội có thể mất nhiều chi phí. Sau khi cân nhắc các mặt lợi ích, chi phí, NHNN chọn SJC là thương hiệu vàng miếng quốc gia, loại chiếm hơn 90% thị phần ở thời điểm đó", bà Hồng giải thích.
Thống đốc thông tin thêm, từ năm 2014 đến nay giá vàng biến động khó lường, nên doanh nghiệp để giá cao do lo sợ rủi ro.
"SJC mua cao thì bán cao, nên người dân chọn mua thương hiệu này thì khi mua cao, bán sẽ được giá. Còn mua thương hiệu khác thì mua thấp, bán thấp", bà Hồng nói thêm.
Tuy nhiên, khoảng cách chênh lệch mua - bán giữa vàng SJC thường trên mức 1 triệu đồng/lượng, cao hơn nhiều so với các loại vàng khác. Có thời điểm, khi thị trường biến động mạnh, mức chênh lệch này thậm chí còn được nới rộng ra trên 2 triệu đồng/lượng.
Giá vàng chênh lệch đã dấy lên sự lo ngại về việc rủi ro đẩy về phía người mua vàng nhất là người có ý định “lướt sóng” mặt hàng này.
Tuy nhiên, theo bà Hồng, ghi nhận thời gian qua, khi giá vàng tăng nóng, người dân có xu hướng bán ròng vàng miếng, nhu cầu mua vào rất thấp.
Cũng theo Thống đốc thì hiện chưa cần phải nhập khẩu vàng, can thiệp đến giá. Mặc dù vậy, chúng tôi cũng đã chuẩn bị sẵn các phương án. Khi nhập khẩu vàng, chúng tôi cũng sử dụng dự trữ ngoại hối của nhà nước.
Bà Hồng đánh giá nhiều năm qua thị trường vàng, ngoại hối được giữ ổn định nhờ Nghị định 24 chống “vàng hoá” nền kinh tế. Đây là điểm sáng để Việt Nam nâng hạng trên thị trường quốc tế.
Về việc có sửa Nghị định 24 hay không, bà Hồng cho biết, đã mất nhiều công sức để có được sự ổn định thị trường, nếu giờ cho các thương hiệu khác sản xuất vàng miếng thì cần đánh giá kỹ lưỡng. Vì thế, nếu sửa Nghị định 24, sẽ xin ý kiến các bộ, ngành liên quan.