Câu chuyện quanh cây ATM gạo từ thiện

Từ khi có cây ATM “nhả gạo” từ thiện, rất nhiều người, gồm đủ thành phần, nam phụ lão ấu đã tới nhận phần gạo từ thiện theo thứ tự và giữ đúng quy định “giãn cách” phòng chống lây nhiễm Covid-19. Chỉ trong thời gian ngắn, mô hình cây ATM gạo từ nhiện này được nhân rộng, lan tỏa thêm một số nơi khác trong thành phố và một vài tỉnh, thành trên cả nước, trong đó có Nhinh Thuận, Huế, Hà Nội…Có thể nhận thấy những cây ATM gạo từ thiện dù có điểm xuất phát trước hay sau đều tạo được ấn tượng tốt.

Phải nói sáng kiến lập cây ATM gạo từ thiện của người hảo tâm trong mùa dịch xuất phát từ tấm lòng nhân ái, muốn giúp đỡ thiết thực người có hoàn cảnh khó khăn tạm thời có được bữa ăn cho nhiều người nghèo trong những ngày "cách ly" mà bản thân, gia đình họ lâu này chỉ kiếm sống qua ngày bằng những nghề nghiệp không ổn định.

Thự tế khi "Giãn cách xã hội", nhiều người đã mất thu nhậpdo không có việc làm thì cây ATM gạo và những mô hình tương tự như "Tặng quà lưu động", hoặc những túi như yếu phẩm có điểm cố định để phát cho người nghèo kiểu: "Nếu bạn khó khăn xin nhận một phần. Nếu bạn ổn xin nhường cho người khác"... là nơi chia sẻ cúa tấm lòng tới tấm lòng, trái tim nhân ái đến với trái tim. Người cho và người nhận thật sự không còn khoảng cách đã gây thật nhiều cảm xúc tích cực cho xã hội.

Tuy nhiên mấy ngày gần đây đã xảy ra tình trạng có người quây clip từ vài cây ATM gạo, hoặc điểm tặng quà lưu động, cảnh một cô gái đi xe tay tới xếp hàng chờ lấy phần gạo từ thiện đã không được chấp nhận, cô đã kiên nhẫn đứng trước cây ATM gạo chờ đợi. Nhưng rồi vẫn cứ không được nhận phần gạo như nhiều người khác. Chứ hết, người quản lý cây ATM gạo sau đó đã phát loa thông báo ngăn chặn, tuy lời lẽ không đến nỗi tệ hại nhưng đã làm cho cô gái ấy sững sờ, thất vọng, và tiu nghĩu trước "bàn dân thiên hạ"đang soi mói nhìn về phía mình. Hình ảnh cô gái tội nghiệp này chưa chấm dứt cho cuộc bình luận trái chiều trên mạng xã hội thì mới đây có thêm hình ảnh "cậu bé" gương mặt sáng sũa đứng trước cây ATM gạo và bị từ chối cho nhận phần gạo từ thiện mà cậu ấy mong đợi, hy vọng với vẻ mặt thật đáng thương.

Nhìn gương mặt trắng trẻo đến ngây thơ, ánh mắt trong sáng chợt đượm buồn của "cậu bé" đi xin gạo từ thiện, khiến tôi không khỏi chạnh lòng. Hóa ra "cậu bé" này lại là nữ, tên Hà quê ờ miền Tây, lên thành phố ờ trọ cùng mấy người bạn đề đi làm công ty. Trong những ngày “Giãn cách xã hội” chống Covid-19 Hà nghỉ việc công ty, phải đi phụ hồ, nhưng rồi cái chân phụ hồ tạm bợ cũng phải nghỉ nốt khiến cô bé không có tiền mua gạo đã khiến cô phải đến đứng trước cây ATM để mong nhận được phần gạo từ thiện trong lúc đang cần. Thế nhưng khi thấy cô bé từ trên chiếc xe máy tay ga do người hàng xóm tốt bụng chờ tới, người quản lý cây ATM gạo đã từ chối vì cho rằng cô bé không thuộc diện khó khăn đến nỗi phải đi nhận gạo từ thiện.

Tôi nghĩ, cũng có thể một vài người chưa thật sự khó khăn đã đến cây ATM gạo nhận phần gạo từ thiện mà lẽ ra họ nên nhường phần gạo từ thiện này cho người thật sự khó khăn theo quy định. Nhưng điều này không có nghĩa lòng tự trọng của họ phải bị đánh đổi bằng những lời cảnh báo phát trên loa và quây clip tung lên mạng để cố ý xem như một "hình mẫu" của sự tham lam, tranh phần của người khác. Một phần gạo từ thiện, tôi nghĩ cũng chỉ tương đương khoảng 30 ngàn đống (2 kg), nếu một người chưa đến nỗi khó khăn chắc không ai muốn đánh đổi điều này để bị bêu rếu trên mạng xã hội như cái cách một số người đang hành xử.

Phàm ở đời, đã làm từ thiện thì không nên so đo "người ngay, kẻ gian", cứ phân phát tấm lòng của mình cho mọi người bất kể ngay, gian. Vì nếu gian mà họ đã không nề hà, đã không còn tự ái, đã tạm gác qua một bên điều gọi là "nhân phẩm" để xếp hàng "xin của bố thí" thì hãy để họ tự xấu hổ vì tánh tham lam tủn mũn, vì đã làm điều trái với lương tâm, chứ đừng nên bêu rếu họ bằng hình thức này hay hình thức khác. Vì như vậy, ý nghĩa của lòng từ thiện đã không còn trọn vẹn như lúc phát tâm hướng về người nghèo khó.

Huống chi cuộc sốn luôn phức tạp, người ăn mặc tươm tất, cho dù đi xe tay ga, chưa chắc đã không có những lúc phải rơi vào hoàn cảnh khó khăn? Nhất là trong những ngày cách ly chống dịch này?Chúng ta đừng nên nhìn bề ngoài để đánh giá con người, bởi vì trong xã hội ngày nay người ăn mặc lôi thôi chưa hẵng là nghèo khổ, còn người ăn mặc tinh tươm, đi xe tay ga chưa chắc đã không có lúc phải rơi vào nghịch cảnh. Hoạt động của các cây ATM gạo xuất phát từ lòng hảo tâm, những phần gạo là của cho, mong tới được những hoàn cảnh khó khăn thì theo tôi chớ nên chấp nhặt tiểu tiết để một tấm lòng tới được vạn tấm lòng.

Thế nên rất cần sự chấn chỉnh trong hoạt động của các cây ATM gạo từ thiện để cho ý nghĩa của sự phát tâm càng tốt đẹp hơn, hiệu quả của việc làm từ thiện phát huy hơn. Bởi có câu "Của cho không bằng cách cho".

Từ Kế Tường