Không chỉ một số cá nhân, doanh nghiệp nhỏ lẻ buôn bán tự phát, các trang thương mại điện tử lớn (Lazada, Shopee, Sendo...) cũng đăng bán rầm rộ.
Hơn 10.000 đồng/cái, để được 3-6 tháng
Rất dễ để tìm mua các loại bánh trung thu có nguồn gốc từ Trung Quốc khi lên mạng gõ tìm vài từ như “bánh trung thu trứng muối Trung Quốc” hay “bánh trung thu ngàn lớp giá rẻ”...
Sôi động nhất là các trang mạng xã hội như Facebook hay Zalo. Những người bán cho biết, bánh trứng muối có giá dao động khoảng 150.000-250.000 đồng/hộp 6 cái. Còn bánh ngàn lớp tan chảy dao động trong khoảng 100.000-150.000 đồng/hộp 6 cái, nếu lấy về bán lại số lượng nhiều thì chỉ còn 70.000 đồng/hộp. Tính ra loại rẻ nhất chỉ hơn 10.000 đồng/cái. So với bánh trung thu trong nước, những loại bánh trên rẻ hơn 5-10 lần.
Công ty chuyển phát nhanh A.T.P (Tân Phú, TP.HCM) cho biết, bánh này được xách tay từ Đài Loan (Trung Quốc) về. Trên bao bì chỉ ghi ngày sản xuất, còn hạn sử dụng thì được 3-6 tháng, thoải mái để ăn dần. Vỏ hộp được thiết kế khá sang trọng và bắt mắt, vì vậy công ty này bán được khá nhiều, mỗi ngày bán vài trăm hộp. Dù giá rẻ nhưng đại diện công ty này cam kết giao bánh tận nhà miễn phí. Điều này cho thấy, người bán hưởng phần chênh lệch giá không nhỏ.
Bán chạy nhất là bánh ngàn lớp tan chảy. Người bán dẫn giải, vỏ bánh gồm nhiều lớp nhỏ nên gọi là ngàn lớp. Nhân bánh là trứng muối vịt biển, không bị tanh như trứng muối ở Việt Nam và vị cũng không bị mặn quá. Nhân bánh còn được lót một lớp phô mai mỏng và mochi, kết hợp với trứng muối lava tan chảy... Được quảng cáo khá đặc biệt nhưng được hỏi về giấy tờ chứng minh nguồn gốc, công ty trên cho biết, khách hàng không ai hỏi nên không cần giấy tờ làm gì!
Tại một số chợ truyền thống ở TP.HCM cũng bày bán nhiều loại bánh trung thu giá rẻ có nguồn gốc từ Trung Quốc. Theo người bán, giá bán lẻ mỗi cái là 3.000-5000 đồng, nếu mua sỉ thì chỉ 2.000 đồng/cái. Nếu khách mua theo ký, giá bán sẽ là khoảng 30.000 đồng/kg. Các chủ cửa hàng đều giới thiệu là bánh “nhà làm”, nhưng việc không có gì chứng minh nguồn gốc, người tiêu dùng không khỏi phân vân đó là bánh Trung Quốc giá rẻ kém chất lượng.
Dù còn khoảng một tháng nữa mới đến Tết Trung thu nhưng nhiều loại bánh giá rẻ được bán tràn ngập trên mạng. Không chỉ một số cá nhân, doanh nghiệp nhỏ lẻ buôn bán tự phát, các trang thương mại điện tử lớn (Lazada, Shopee, Sendo...) cũng đăng bán rầm rộ. Tình trạng này khiến người tiêu dùng rất dễ nhầm lẫn khi dễ dàng nghĩ rằng, hễ cứ trang thương mại điện tử lớn thì bán hàng uy tín.
Cẩn trọng với chất lượng
Đầu tháng 8/2019, Tổng cục Quản lý Thị trường (QLTT) đã yêu cầu các Cục QLTT các tỉnh, thành tăng cường kiểm tra thị trường trong dịp trước, trong và sau Tết Trung thu năm 2019. Nhất là việc vận chuyển, sản xuất, kinh doanh các nguyên liệu làm bánh trung thu để kịp thời ngăn chặn các hành vi nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không bảo đảm chất lượng an toàn thực phẩm.
Mới đây, ngày 14/8/2019, Phòng Cảnh sát Môi trường (Công an Hà Nội) vừa phối hợp với Đội QLTT 17 (Cục QLTT Hà Nội) thu giữ hơn 10.000 bánh trung thu các loại nhập lậu từ Trung Quốc. Tất cả số bánh này đều không có hóa đơn chứng từ, không qua kiểm soát chất lượng, được nhập lậu với giá rẻ từ Trung Quốc về để bán kiếm lời. Theo cơ quan chức năng, chủ lô hàng khai mua các loại bánh trung thu nhập từ Trung Quốc về với giá 50.000-60.000 đồng/cái rồi bán trên mạng với giá gấp đôi.
Trước tình trạng trên, Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) cũng có công văn yêu cầu các địa phương bắt tay ngay vào việc thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh mặt hàng bánh trung thu. Theo cơ quan này, dịp Tết Trung thu, nhu cầu tiêu dùng các loại bánh, kẹo, nước giải khát tăng đột biến. Nhiều cơ sở nghỉ cả năm nhưng chỉ sản xuất một vụ. Nếu không quản lý tốt, có nguy cơ sẽ xuất hiện các loại sản phẩm không bảo đảm an toàn thực phẩm, hàng giả trà trộn, lưu thông trên thị trường.
Ông Hồ Khánh Phong, chủ doanh nghiệp sản xuất bánh trung thu Ngự Viên Yến (Tân Bình, TP.HCM) cho biết, các loại bánh làm theo cách thủ công thường có hạn sử dụng ngắn. Chẳng hạn như bánh Ngự Viên Yến hay Như Lan chỉ để được 15 ngày. “Nếu để được càng lâu thì bánh càng chứa nhiều chất bảo quản, ăn nhiều sẽ có cảm giác nóng rát cổ và bao tử” - ông Phong cảnh báo. Ngoài ra, với giá thấp nhất chỉ hơn 10.000 đồng/cái (đã gồm rất nhiều chi phí như nguyên liệu, vận chuyển, lãi cho người bán), thì nguyên liệu chế biến có vấn đề rất cao.
Bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Quản lý An toàn Thực phẩm TP.HCM cho biết, đối với các sản phẩm chưa rõ nguồn gốc bày bán trên mạng, nếu người tiêu dùng mua thì phải tự chịu trách nhiệm. Người tiêu dùng chỉ nên mua và sử dụng các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, kiểm tra kỹ nhãn mác, điều kiện bảo quản.
Hoàng Yến